Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Τι; Ποιον; Πού;
Οι γυναίκες νιώθουν ανασφάλεια στο δημόσιο χώρο. Οι γυναίκες νιώθουν ανασφάλεια στον ιδιωτικό χώρο. Πού δε νιώθουν ανασφάλεια οι γυναίκες;
Στις 10 Μαϊου 2021 η Guardian δημοσιεύει αυτό το άρθρο με τίτλο “Οι άνθρωποι που θέλουν να συνεχίσουν να φορούν μάσκα: είναι σαν αόρατος μανδύας”. Οι γυναίκες που μίλησαν στη δημοσιογράφο, λένε αρχικά ότι έχουν απελευθερωθεί από την πίεση να χαμογελούν συνέχεια στη δουλειά τους. Στη μέση του κειμένου, το άγχος απ’τις οποίες τις έχει ανακουφίσει η μάσκα φαίνεται να είναι βαρύτερο: νιώθουν πιο “προστατευμένες” από το catcalling, τον σεξισμό και τα ενοχλητικά βλέμματα.
Πρίν λίγες ημέρες, ο Μπάμπης Αναγνωστόπουλος ομολόγησε ότι δολοφόνησε τη σύζυγό του Κάρολάιν Κράουτς.
Πάρα πολλές γυναίκες γράφουν τις προσωπικές τους ιστορίες στα social εκφράζοντας την ίδια ακριβώς σκέψη “θα μπορούσα να είμαι εγώ”. Δεκάδες αναρτήσεις γίνονται σχετικά με την συχνότητα της ενδοοικογενειακής βίας, ονόματα θυμάτων, υπενθυμίσεις περιστατικών, συζυγοκτονίες. Θυμόμαστε στραγγαλισμούς γυναικών από τα χέρια των συντρόφων τους.
Στις 19 Ιουνίου 2021 μια γυναίκα πάει στη δουλειά της 8 το πρωί, ένας άντρας που μένει στην πολυκατοικία που καθαρίζει της επιτίθεται, τη βιάζει και τη χτυπαέι για 9 ώρες.
Μια άλλη γυναίκα στις 21 Ιουνίου 2021 καταγγέλει τον βιασμό της από άντρα που την κάλεσε στο σπίτι του. Κλείδωσε την πόρτα, της επιτέθηκε και τη βίασε.
Αυτά είναι όσα έφτασαν στις ειδήσεις. Τα περισσότερα περιστατικά απλώς δεν καταγγέλλονται. Ένας 75χρονος δολοφόνησε την εν διαστάσει σύζυγό του στην Αγία Βαρβάρα. Δηλώνει «Tρελάθηκα και μην ξέροντας τι κάνω πυροβόλησα μία ή δύο φορές με το πιστόλι που είχα μαζί μου», μάλλον αποδεκτή δικαιολογία κατά Μπαλάσκα. Διαβάζω ότι ήξερε την γυναίκα που δολοφόνησε 40 χρόνια.
Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Τι; Ποιον; Πού;
Οι γυναίκες νιώθουν ανασφάλεια στη δουλειά τους ακόμη κι αν αυτή ξεκινάει 8 η ώρα το πρωί. Οι γυναίκες νιώθουν ανασφάλεια στη δουλειά τους όταν δουλεύουν το βράδυ. Πού δε νιώθουν ανασφάλεια οι γυναίκες;
“Κοίτα πόσοι άρρωστοι κυκλοφορούν”.
Καταλαβαίνω γιατί μια γυναίκα το σκέφτεται. Γιατί το να είσαι παντρεμένη, το να έχει ίσως παιδί με παιδί με κάποιον και να σκέφτεσαι ότι δεν υπάρχει απόλυτη ασφάλεια είναι παραλυτικό. Το να πηγαίνεις στη δουλειά σου και να σκέφτεσαι ότι θα μπορούσες να είσαι θύμα βιασμού απο εργοδότη, πελάτη, τυχαίο περαστικό επειδή υπάρχεις έξω είναι παραλυτικό. Το να πηγαίνεις στο σπίτι κάποιου και να σκέφτεσαι ότι θα βιαστείς δεν το βάζω με τα υπόλοιπα, δεν είναι παραλυτικό, είναι αστείο στις κοριτσοπαρέες.
“Κοίτα πόσοι άρρωστοι κυκλοφορούν.”
Καταλαβαίνω γιατί ένας άντρας το σκέφτεται. Είναι, φαντάζομαι, βαρύ και σκληρό να σου λένε ότι όταν περπατάς στο δρόμο, όταν λες σε κάποια να βγείτε, όταν προτείνεις πιο άγρια πράγματα στο σεξ, όταν μπαίνεις σ’ένα χώρο με γυναίκες, η γυναίκα ή οι γυναίκες στις οποίες απευθύνεσαι ίσως σε θεωρήσουν κίνδυνο.
Το καταλαβαίνω και ταυτόχρονα μου είναι απολύτως και ολότελα αδιάφορο.
Ο φόβος, η οργή, η έλλειψη ασφάλειας των γυναικών είναι για μένα τα συναισθήματα που θέτω σε προτεραιότητα. Το να μην νιώθει κάποιος άβολα εξαιτίας του ότι ‘είναι σα να κατηγορείται άδικα’ δεν με απασχολεί καθόλου. Είναι άδικο. Αν αυτό το άδικο δεν γίνει, μια γυναίκα μπορεί να βρεθεί σε κίνδυνο. Καταλαβαίνω την αδικια που μπορει να νιωθουν αυτοί οι λίγοι άντρες που θεωρούν εαυτούς φεμινιστές ή allies. Ελπίζω κι αυτοι να καταλαβουν οτι αυτη η αδικια πρεπει οπωσδήποτε να συνεχίσει να διαπράττεται στο όνομα της ασφάλειας.
Και είναι τόσο μικρή αυτή η αδικία. Και πιάνει τόσο μεγάλο χώρο στον ψυχισμό των γυναικών.
Όταν ξεκίνησε η πανδημία και κατάλαβα ότι δεν θα περάσει έτσι, άρχισα να σκέφτομαι πώς θα επηρεαστούμε απ’τον εγκλεισμό. Σκεφτόμουν “πώς θα επηρεαστούμε” σα να επρόκειτο να επηρεαστούμε με τον ίδιο τρόπο όλοι, σα να είναι άντρες και γυναίκες υποκείμενα ίδιων εμπειριών. Η πανδημία μ’έκανε να καταλάβω για πρώτη φορά τι σημαίνει “δημόσιος χώρος” για την ανθρώπινη ύπαρξη και τις πραγματικές διαστάσεις της αντιδιαστολής της με τον ιδιωτικό χώρο.
Κατάλαβα ότι οι άντρες και οι γυναίκες δεν βλέπουν τις μάσκες με τον ίδιο τρόπο. Κατάλαβα ότι για πολλές γυναίκες οι μάσκες έγιναν ένα μέσο προστασίας από βλέμματα.
Περπατούσα στην Ομόνοια ένα βράδυ με μάσκα και σκέφτηκα ότι πραγματικά πια πιστεύω ότι δεν μου πέφτει κανένας λόγος να πω σε γυναίκες που επιλέγουν τη μαντήλα ότι τα κίνητρά τους με βρίσκουν ασύμφωνη. Ο τρόπος με τον οποίο εγώ προσωπικά ταύτισα την απόκρυψη του προσώπου με μια ψευδαίσθηση ασφάλειας μέσα σ’ένα χρόνο, μ’έκανε να μπω στη θέση γυναικών που ντύνονται με άλλους τρόπους όλη τους τη ζωή. Κάτι έχω καταλάβει που δεν έχει καμιά σχέση με τη θρησκεία και έχει απόλυτη σχέση με το βίωμα του να είσαι γυναίκα σ’ένα κόσμο που υπάρχεις για να βλέπεσαι.
Κάπως όλη αυτή η ιστορία με τις μάσκες, μ’έκανε να καταλάβω μια για πάντα την πελώρια διαφορά ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες ως σώματα που περιφέρονται δημόσια.
Το 2019 δημοσιεύτηκε το “A woman is no man” της Etaf Rum. Ήδη απ’την πρώτη γραμμή, εξηγεί ότι γράφει για μια συνθήκη εντός της οποίας η γυναίκα είναι και πρέπει να είναι στο σπίτι. Ν’αναλαμβάνει τα καθήκοντα του σπιτιού, να μαγειρεύει, να είναι πάντα σωστή, ευχάριστη, ευγενική, να μην είναι χυδαία. “Ένα σωστό κορίτσι ποτέ δεν στρέφει τα μάτια της προς έναν άντρα”.
Αναφέρομαι σ’αυτό το κείμενο γιατί μου θύμισε την κατάλληλη στιγμή ότι η κουλτούρα μας ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει βλέμμα. Ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει κοίταγμα, ότι έχει βάρος, ότι έχει σημασία. Μπορεί να λέμε στις γυναίκες “μωρέ πώς έκανες έτσι, απλώς σε κοίταξε” αλλά η πρωταγωνίστριά μας απαγορεύεται να κοιτάει άντρες και σίγουρα κάποιος δικός σας, πατέρας, φίλος, πρώην θα έχει θελήσει να δείρει κάποιον επειδή τον κοίταξε ερωτικά, επιθετικά, απειλητικά.
Οι γυναίκες δεν δέρνουμε κόσμο επειδή μας κοιτάει. Μάλιστα, όταν εκφράζουμε την συλλογική μας οργή και τον συλλογικό μας φόβο επειδή στις ειδήσεις έχουν φτάσει ένα σωρό βιασμοί και μια απείρου κάλλους γυναικοκτονία, μας λένε, κυριολεκτικά “ακούγεσαι λίγο επιθετική όμως έτσι και χάνεις το δίκιο σου, δεν είναι όλοι έτσι”.
Μπορούμε πια να βγάλουμε τις μάσκες στους δημόσιους χώρους. Η είδηση έρχεται στο τέλος μιας εβδομάδας με γυναικοκτονίες, βιασμούς, βαθιά αισθήματα εκφρασμένης ανασφάλειας από τις γυναίκες, οργή, θυμό κολλώδη και συσσωρευμένο, σίγουρα φρίκη.
Περάσαμε μια εβδομάδα που θυμηθήκαμε κάποιες και άλλες κατανόησαν ότι δεν είναι ασφαλείς. Δεν είναι ασφαλείς έξω, αυτό το ξέρουμε. Αλλά δεν είναι ασφαλείς μέσα. Το μέσα, το σπίτι, είναι υποτίθεται ο χώρος που πρέπει να είναι μια γυναίκα για να είναι ασφαλής. “Γιατί κυκλοφορούσε έξω τέτοια ώρα;”, “πού πήγαινε σ’αυτή την περιοχή”, “ας καθόταν σπίτι”.
Αλλά και το σπίτι είναι κίνδυνος.
Όχι για όλες, όχι βέβαια. Για πολλές. Για αρκετές. Ακόμη και 40 χρόνια επαφής δεν υπόσχονται ασφάλεια. Πού πας όταν το μέσα είναι επικίνδυνο και το έξω είναι επικίνδυνο; Τι επιλογές έχουμε; Tι συμβουλές θα δώσουμε η μία στην άλλη μετά από αυτή την εβδομάδα; Τι σημαίνει φόβος όταν τον βιώνεις σε τέτοια ποσότητα; Τι σημαίνει ανασφάλεια όταν είναι τρόπος ύπαρξης; Σε τι βαθμό το περιεχόμενο αυτών των λέξεων, ως έννοιες που εκφράζουν μια εξαίρεση στην ψυχοσύνθεση, έχει οριστεί από την ανδρική κανονικότητα που δεν έχει εκατό μεθόδους αυτοπροστασίας από την καφετέρια στο σπίτι;
Το να είσαι γυναίκα σημαίνει ότι είσαι σε κίνδυνο. Αυτό. Δεν έχει άλλο. Δεν έχει γιατροσόφια.
Οι μάσκες πέφτουν. Ζήσαμε μια κατάσταση εντελώς αντικανονική με την πανδημία. Τώρα “επιστρέφουμε”. Τι θα δούμε όταν “επιστρέψουμε”;
Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Πρόσεχε.
Πόσο πολύ θα χαρούμε με την άμασκη επιστροφή μας στο δημόσιο χώρο;
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Εξαιρετικό κείμενο Λασκαρίνα, με τόσο βαθύ νόημα. Το μόνο που έχουμε να ελπίζουμε είναι ότι κάποια μέρα τα δισέγγονα των δισέγγονων μας ίσως δεν θα βρίσκονται σε αυτή τη θέση. Δεν θα ακούν τέτοιες ειδήσεις, δεν θα νιώθουν όλα όσα νιώθουμε. Γι’ αυτό άλλωστε παλεύουμε, για να μην νιώσουν οι γυναίκες του αύριο αυτά που νιώθουν οι γυναίκες του σήμερα.
Εγώ πάντως από την προσωπική μου εμπειρία εργαζόμενη σε όχι και τόσο καλή περιοχή κατάλαβα ότι δεν παίζει ρόλο το τι φοράς αν ο άλλος έχει “κέφι”. Έλεγα και γω ότι μάλλον φταίει το πως ντύνομαι και είπα να προσαρμοστώ ανάλογα. Αλλά ακόμα και το χειμώνα με μάσκα, σκουφί, γυαλιά ηλίου και μακρύ παλτό μου έχουν πετάξει χοντράδες. Κυριολεκτικά δεν φαινόταν δέρμα. Νομίζω απλά δεν τους νοιάζει, όλα τα άλλα είναι δικαιολογίες. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να προσέχεις, στο βαθμό που αυτό είναι δυνατό και να παρακαλάς να έχεις την τύχη με το μέρος σου.
Πραγματικά πολύ ωραίο κείμενο Λασκαρίνα. Η μαντίλα δεν είναι επιλογή, είναι υποχρεωτική από θεό και περίγυρο με ποινές που ξεκινάνε από την απλή καθημερινή βία μέχρι τη ζωή όποιας αποφασίσει να μην τη φοράει. Για το θέμα της μάσκας να μου επιτρέψεις να ισχυριστώ ότι από την στιγμή που η ‘’πρόκληση’’ είναι κάτι που δεν μπορεί να οριοθετηθεί και να μετρηθεί ουσιαστικά δεν ισχύει. Το προκλητικό δεν είναι κάτι που πρέπει να αναφέρεται για μια γυναίκα, αλλά μόνο για την δυσλειτουργία ενός ανδρικού μυαλού ή της πατριαρχικής κοινωνίας.
Πολύ καλό κείμενο. Εκτός από τα φρικτά γεγονότα των η,ερών που περιγράφηκαν, νομίζω κάτι θα έπρεπε να πού,με που για την πιτσιρίκα που επειδή την κοροϊδευαν για τα κιλά της, πήγε να βάλει δακτύλιο στα 14 για να αδυνατίσει, και δε ζει πια. Με σόκαρε αυτή η είδηση, το οτι βρέθηκε γιατρός που είπε έλα να σε φτιάξω, το ότι οι γονείς εμπιστέυθηκαν γιατί δε θέλανε το παιδί τους να τρώει μπούλιγκ, το ότι καμία επίπετωση δεν υπάρχει στους κακοποιητές και ένα 14χρονο κορίτσι χάθηκε.
Μαζί σου! Εδώ και καιρό, παίζω chicken με όποιον με κοιτάει!
Δεν με πειράζει σαν άντρα αυτή η “αδικία”, αρκεί να μην είναι ξεκάθαρα δυσανάλογη. Και εγώ σαν άντρας έχω την ευθύνη αλλά και το προσωπικό συμφέρον να προσαρμόσω τη συμπεριφορά μου με τρόπο που να μην γίνεται αντιληπτός ως απειλητικός από τις γυναίκες. Όταν λέω απειλητικός, όχι απαραίτητα μονο για βιασμό αλλά και για σεξουαλική παρενόχληση. Ειδικά στον εργασιακό χωρο, μου αρέσει οι συναδέλφισσές μου να με θεωρούν “ακίνδυνο από επιλογή”, καθώς αυτό αυξάνει σημαντικά την παραγωγικότητα όλων. Αυτό το χτίζεις σταδιακά. Μόλις το πετύχεις, οι γυναίκες είναι πολύ διαφορετικές και το κλίμα γίνεται πολύ πιο φιλικο και δημιουργικό. Για… Διαβάστε περισσότερα »
Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής μαζί σας, δεν θα ήθελα να θεωρούμαι “ακίνδυνος” σκέτο. Ίσως είναι χαζό κομπλεξ ή πατριαρχικό κατάλοιπο. Η επιλογή, αφενός βέβαια μπορεί να αλλάξει (άρα δεν θα είμαι ακίνδυνος), αλλά από την άλλη, ποσο ασφαλείς αισθάνεστε με έναν “ακινδυνο” που ίσως θέλει να σας την πέσει και να δημιουργήσει “ιστορία” αλλά φοβάται/ντρέπεται; Για αυτό λέω ότι χτίζεται σταδιακά η εμπιστοσύνη για την επιλογή να είσαι ακίνδυνος.
Εγώ, Λασκαρίνα, την μάσκα τη θέλω πολύ απλά γιατί μου αρέσει που προστατευόμαστε από ιούς γιατί ο κόσμος γενικά δεν νοιάζεται για την υγεία των γύρω του και θα σε φιλήσει ακόμη κι αν ξέρει ότι έχει δύο παιδιά με γαστρεντερίτιδα στο σπίτι. Δεν είχα σκεφτεί αυτό που γράφεις. Και είναι, αυτό, ένα από τα πιο δυνατά σου κείμενα μέχρι στιγμής. Αυτό που λες για τη ματιά είναι συνταρακτικό. “Ξέρει πολύ καλά τι σημαίνει κοίταγμα, ότι έχει βάρος, ότι έχει σημασία. Μπορεί να λέμε στις γυναίκες “μωρέ πώς έκανες έτσι, απλώς σε κοίταξε” αλλά η πρωταγωνίστριά μας απαγορεύεται να κοιτάει… Διαβάστε περισσότερα »