Από τα ημερολόγια εμμηνόπαυσης μέχρι τα αρωματικά κεριά, τα συμπληρώματα και τα σπα, υπάρχουν πολλά προϊόντα που διευκολύνουν την μετάβαση της γυναίκας στην φάση μετά την εμμηνόπαυση. Αν αναζητάτε κάτι πιο δυνατό τι θα λέγατε για τη θεραπεία με λέιζερ κολπικής αναζωογόνησης ή τα βιοπανομοιότυπα οιστρογόνα; Θα μπορούσατε ακόμα και να αναβάλλετε την εμμηνόπαυση για μια δεκαετία περίπου -με την προϋπόθεση ότι είστε διατεθειμένες να καταψύξετε ένα κομμάτι από τις ωοθήκες σας στα 20 σας και στη συνέχεια να την επαναμοσχευθείτε στη μετέπειτα ζωή.
Η εμμηνόπαυση γίνεται απολαυστική. Μετά από αιώνες υπομονής στο τρενάκι των συναισθηματικών και σωματικών συμπτωμάτων, οι μεσήλικες γυναίκες δεν είχαν ποτέ ξανά εκτεθεί σε τόσα πολλά προϊόντα και υπηρεσίες που βοηθούν. Είναι όμως όλες αυτές οι επιλογές ενδυναμωτικές και βοηθητικές ή εκμεταλλεύονται τις γυναίκες που βρίσκονται σε ευάλωτη περίοδο;
Ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός θα βιώσει την εμμηνόπαυση και σύμφωνα με μια πρόσφατη έκθεση- η παγκόσμια αγορά της εμμηνόπαυσης αντιπροσωπεύει μια επιχειρηματική ευκαιρία 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα συμπληρώματα διατροφής, οι εφαρμογές παρακολούθησης συμπτωμάτων, η τηλειατρική και τα καλλυντικά αντιπροσωπεύουν μερικές από τις μεγαλύτερες επενδυτικές προοπτικές. «Οι γυναίκες σε αυτό το στάδιο της ζωής τους συνεχίζουν να μην έχουν την φροντίδα που θα έπρεπε και οι ανάγκες τους δεν βρίσκουν την ανταπόκριση που θα έπρεπε» λέει η Adriana Samaniego, επενδύτρια στην Αμερικάνικη εταιρία κεφαλαίων Female Founders Fund, η οποία συνέταξε την έκθεση. «Και δεν είναι σαν την εμπειρία της μητρότητας που διαρκεί 9 μήνες. Αυτό μπορεί να διαρκέσει από 10 εως 30 χρόνια».
Τα οιστρογόνα επηρεάζουν το σώμα με πολλούς τρόπους-από την λειτουργία του εγκεφάλου, μέχρι την πυκνότητα των οστών, την ελαστικότητα του δέρματος, την κολπική λίπανση και την κατανομή του λίπους- οπότε η απώλεια τους προκαλεί διαφορετική συμπεριφορά των οργάνων και των ιστών μας.
Ωστόσο ενώ οι ειδικοί χαίρονται που τα κοινά συμπτώματα όπως νυχτερινές εφιδρώσεις, μειωμένη λίμπιντο, άγχος, έντονη αιμορραγία συζητιούνται πιο ανοιχτά, ορισμένοι θεωρούν ότι οι εταιρίες κερδοσκοπούν εις βάρος των γυναικών.
Η εμμηνόπαυση εμφανίζεται όταν η περίοδος μιας γυναίκας σταματά και οι ωοθήκες της παύουν να παράγουν σημαντικές ποσότητες οιστρογόνου και προγεστερόνης. Αυτό μπορεί να συμβεί φυσικά λόγω μειωμένου αριθμού ωαρίων -συνήθως μεταξύ 45 και 55 ετών περίπου- ή μπορεί να συμβεί πρόωρα αν οι ωοθήκες αφαιρεθούν χειρουργικά ή καταστραφούν από θεραπείες όπως χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες.
Τα οιστρογόνα επηρεάζουν το σώμα με πολλούς τρόπους-από την λειτουργία του εγκεφάλου, μέχρι την πυκνότητα των οστών, την ελαστικότητα του δέρματος, την κολπική λίπανση και την κατανομή του λίπους- οπότε η απώλεια τους προκαλεί διαφορετική συμπεριφορά των οργάνων και των ιστών μας. Ωστόσο αυτή η μετάβαση δεν συμβαίνει εν μια νυκτί, η περιεμμηνόπαυση αναφέρεται στη χρονική περίοδο ανάμεσα στο τέλος της Κλιμακτηρίου και της Εμμηνόπαυσης.
«Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου οι ορμόνες της γυναίκας μεταβάλλονται συνεχώς» λέει η δρ Paula Briggs, σύμβουλος σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας. Αυτά τα κυμαινόμενα επίπεδα ορμονών δημιουργούν συμπτώματα που βιώνουν οι γυναίκες όπως εφίδρωση, ακανόνιστες περιόδους, υψηλούς παλμούς, εναλλαγές διάθεσης.
Καθώς προχωρά η περιεμμηνόπαυση οι γυναίκες μπορούν να εμφανίσουν κι άλλα συμπτώματα όπως εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, αυπνία, ερεθισμό του δέρματος, μειωμένο ενδιαφέρον για σεξ- μερικά από τα οποία μπορούν να συνεχίσουν ακόμα και όταν σταματήσει εντελώς η περίοδος. «Πολύ λίγες θα ξεφύγουν από αυτά» αναφέρει η Briggs.
Μετά την εμμηνόπαυση τα επίπεδα ορμονών τείνουν να είναι πιο χαμηλά και πιο σταθερά αλλά κι αυτό μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα. Βραχυπρόθεσμα η πτώση των επίπεδων οιστρογόνων επηρεάζει το τμήμα του εγκεφάλου που ελέγχει τη θερμοκρασία του σώματος με αποτέλεσμα εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις. Πολλές γυναίκες θα εμφανίσουν κολπική ξηρότητα, κνησμό ή πόνο κατά τη διάρκεια του σεξ το οποίο αν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε μολύνσεις του ουροποιητικού συστήματος.
Μακροπρόθεσμα τα χαμηλά οιστρογόνα επηρεάζουν τη δύναμη και την πυκνότητα των οστών θέτοντας σε μεγαλύτερο κίνδυνο οστεοπόρωσης, καταγμάτων και χρόνιου πόνου. Μπορεί επίσης να προκαλέσει αλλαγές που κάνουν τις γυναίκες πιο ευάλωτες σε καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικό.
Για αιώνες, πολλές γυναίκες υπέφεραν σιωπηλά αλλά σήμερα υπάρχουν σε γενικές γραμμές δύο στρατόπεδα. Από τη μια εκείνες που αναζητούν θεραπείες ορμονικής υποκατάστασης για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα τους και εκείνες που αναζητούν εναλλακτικές λύσεις στην ορμονική θεραπεία.
Η ιστορία της υποκατάστασης ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1940 αλλά μόλις τη δεκαετία του 60 έγινε ευρέως γνωστή.
Αρκετές μελέτες άρχισαν να υποδηλώνουν ότι η θεραπεία HRT μπορεί να έχει κι άλλα οφέλη όπως η πρόληψη της οστεοπόρωσης ή των καρδιαγγειακών παθήσεων.
Αυτές οι μελέτες διαψεύθηκαν το 2002 μετά τη δημοσίευση της μελέτης Women’s Health Initiative (WHI) η οποία διαπίστωσε οτι η HRT αύξησε τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και καρδιακών προσβολών καθώς και καρκίνο του μαστού και εγκεφαλικού. Αυτό πανικόβαλλε τους χρήστες του HRT.
Αυτή η απόρριψη άφησε μεγάλο κενό όσον αφορά τις θεραπείες για τις γυναίκες. «Οι εταιρίες έσπευσαν να καλύψουν το κενό» αναφέρει η καθηγήτρια του Χαρβαρτ Manson Joann. «Δεν είναι υποχρεωμένες οι εταιρίες να απαριθμήσουν τους πιθανούς κινδύνους στις σύνθετες βιοπανομοιότυπες ορμονοθεραπείες».
Φαίνεται ότι ορισμένες γυναίκες ωφελούνται από την λήψη τέτοιων προιοντων. Για παράδειγμα μια ανασκόπηση του 2016 στο Journal of the American Μedical Association φυτοοιστρογόνα όπως εκχυλίσματα σόγιας ή φυτικές θεραπείες, συμπεριλαμβανομένου του κόκκινου τριφυλλιού και του μαύρου κοχός, συσχετίστηκαν με μειώσεις στη συχνότητα των εξάψεων και της κολπικής ξηρότητας αλλά δεν προκάλεσαν σημαντική μείωση στις νυχτερινές εφιδρώσεις.
Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας δηλώνει επίσης ότι το μαύρο κοχός ή το βότανο του Αγίου Γιάννη μπορούν να ανακουφίσουν τις εξάψεις. Ωστόσο η ποιότητα, η καθαρότητα, τα συστατικά και η ασφάλεια των προιόντων αυτών μπορεί άγνωστη.
«Δεν είναι πάντα ασφαλές να αγοράζεις κάτι από τον γκισέ» λέει η Briggs. Το μαύρο κοχός μπορεί να είναι τοξικό για το συκώτι, ανάλογα με την συγκέντρωση και το υπερικό μπορεί να επηρεάσει άλλα φάρμακα.»
Στη συνέχεια υπάρχουν σύνθετες βιοπανομοιότυπες ορμονικές θεραπείες που αγαπούν διασημότητες όπως η Όπρα Γουινφρει- φυτικά σκευάσματα που προωθούνται ως πανομοιότυπα με τις ανθρώπινες ορμονες. Κατασκευασμένα σε κατά παραγγελία κρέμες, παστίλιες ή κολπικά σκευάσματα από «εξειδικευμένα φαρμακεία»- συχνά μετά από δαπανηρές εξετάσεις ορμονών αίματος ή σάλιου- μερικές φορές βάφονται ως φυσική ή ασφαλέστερη εναλλακτική της τυπικης HRT.
«Αυτές δεν υποκεινται σε ρύθμιση, δεν έχουν άδεια χρήσης και περιλαμβάνονται σε συμπληρώματα, επομένως δεν χρειαζεται να ακολουθούν τα ίδια πρότυπα με τις ελεγχόμενες ορμόνες για να παραχθούν» λέει ο Newson. Ούτε χρειαζονται συνταγογράφηση. «Πιστεύω ότι πολλά απο αυτά είναι ένα μεγαλο τέχνασμα μαρκετινγ επειδή πολλες γυναίκες φοβήθηκαν το HRT.»
Στην προσπάθεια τους να αποφυγουν τη συμβατική HRT, ορισμένες γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα από τον κόλπο ή την ουροδόχο κύστη καταφεύγουν σε δαπανηρή θεραπεία «κολπικής αναζωογόνησης με λέιζερ. Αυτό περιλαμβάνει τη δημιουργία μικρο-αποξεσματων για την τόνωση της παραγωγης κολλαγόνου και την ενίσχυση της παροχης αίματος.
Αν και ορισμένες μελέτες έχουν προτείνει ότι η αναζωογόνηση με λέιζερ μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση ορισμένων συμπτωματων τα στοιχεία για αυτό είναι μικτά: μια μελέτη που δημοσιευτηκε τον Οκτώβριο διαπίστωσε ότι η λεγόμενη «θεραπεια με λέιζερ κλασματικού διοξειδίου του άνθρακα» μπορεί να μην είναι καλύτερη από ένα εικονικό φάρμακο. Υπάρχουν επίσης ανησυχίες ότι η θεραπεία με λέιζερ θα μπορούσε να είναι επιβλαβής σε ορισμένες περιπτώσεις. Το 2018 ο FDA εξέδωσε μια δήλωσε προειδοποιώντας για την πιθανότητα εγκαυμάτων και ουλών ως αποτέλεσμα αυτού.
H θεραπεία με λειζερ μπορεί να μην είναι απαραίτητη. Εαν τα μη συνταγογραφούμενα λιπαντικά και οι ενυδατικές κρέμες δεν βοηθούν, η χαμηλή δόση κολπικών οιστρογόνων που χορηγειται ως κρέμα αποδεικνύεται συχνά μια αποτελεσματική θεραπεία. Επειδή η ορμονη απελευθερώνεται τοπικά «δεν αυξάνει τα επίπεδα οιστρογόνων στο αίμα πάνω από το φυσιολογικό» λέει ο Manson. «Το τοπικό οιστρογόνο είναι πολύ αποτελεσματικό και ασφαλές για τις γυναίκες».
Αυξάνονται επίσης τα στοιχεία ότι ορισμένοι από τους φόβους για το HRT μπορεί να είναι υπερβολικοί «πολλοί από τους κινδύνους οφείλονταν σε γυναίκες ηλικιας 70 ετών» αναφερει ο Manson. «Οι γυναίκες στα 50 τους είχαν την τάση να τα πηγαίνουν αρκετά καλά». Επίσης τα σκευάσματα HRT που είναι διαθέσιμα σήμερα είναι πολύ διαφορετικά από της προηγούμενης γενιάς.
Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό στάδιο της ζωής για την πλειονότητα των γυναικών και πρέπει να την αγκαλιάσουν και να την διαχειριστούν αντί να την αντιμετωπίζουν σαν ασθένεια
Παραλληλα, συχνά χορηγουνται στις γυναίκες κάψουλες προγεστερόνης- παρομοια με αυτή που παράγουν στην αναπαραγωγική ηλικία- για να αντιμετωπίσουν τις επιδράσεις των οιστρογόνων στην μητρα και να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου. Η HRT δεν είναι ακίνδυνη αλλά ποιο ιατρικό προιον είναι;
To ΗRT, ωστόσο, δεν είναι η μόνη επιλογή με πολλούς επικριτές της θεραπείας να πιστεύουν πως αρχιζουν να γίνονται δημοφιλή και αλλες μέθοδοι. «Βλέπω γυναίκες που έχουν την πεποίθηση ότι το HRT θα τις θεραπεύσει ως εκ θαύματος» λεει η Briggs. «Μπορεί οι διασημότητες να το χρησιμοποιούν αλλά δεν κάνουν τις ίδιες ζωές με τις καθημερινές γυναίκες που με επισκεπτονται».
Ανησυχεί ότι η υπερβολική συνταγογράφηση ορμονικών θεραπειών θα μπορούσε να προκαλέσει το ίδιο κραχ όπως έκανε η δημοσιευση της μελέτης WHI ΤΟ 2002. «Νομίζω οτι υπάρχουμε πολλές από εμας που νιώθουμε άβολα – γυρω από τις υψηλές δόσεις ορμονών που χρησιμοποιούνται. Φυσικά η HRT μπορεί να είναι κατάλληλη μπορεί ομως και να μην ειναι».
Aλλά τα χάπια και οι θεραπείες είναι απλά μέρος της λύσης του προβλήματος. «Η εμμηνόπαυση είναι ένα φυσικό στάδιο της ζωής για την πλειονότητα των γυναικών και πρέπει να την αγκαλιάσουν και να την διαχειριστούν αντί να την αντιμετωπίζουν σαν ασθένεια» αναφέρει η διευθύντρια επιστημονικών προγραμματων για την υγεία των γυναικών, Irene Aninye. «Αυτή η μετάβαση είναι διαφορετική για τον καθένα και ο τρόπος με τον οποίο ανταποκρίνεται το σώμα σε όλο αυτό επηρεάζεται από την γενική υγεία της κάθε γυναίκας». Μια γυναικα που είναι υπερβαρη ή αγύμναστη είναι πιθανόν να κερδίσει περισσότερα από την υγιεινή διατροφή και την άσκηση παρά από την λήψη ορμονών. Επίσης η υγιεινή διατροφή και η γυμναστική βοηθάνε στην προστασία από τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των χαμηλών οιστρογόνων όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και η οστεοπόρωση.
«Αυτό που χρειάζεται» λέει η Briggs, «είναι να μιλήσουμε περισσότερο και πιο ανοικτά για την εμμηνόπαυση ώστε οι γυναίκες να γνωρίζουν τι πρόκειται να συμβεί στο σώμα τους ώστε να λαμβάνουν τεκμηριωμένες αποφάσεις για το πως θέλουν να διαχειριστούν αυτό το κομμάτι της ζωής τους».
πηγη: The Guardian
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
