Που λέτε.
Διαβάζω σήμερα το πρωί ότι το Μικτό Ορκωτό Θεσσαλονίκης έκρινε έναν 39χρονο ομόφωνα ένοχο για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, σε ήρεμη ψυχική κατάσταση. Δολοφόνησε, τεμάχισε κι έκαψε την 40χρονη φίλη του.
Στο βιβλίο “Vita and Virginia: The lives and love of Virginia Woolf and Vita Sackeville-West” η βιογράφος σημειώνει ότι η Woolf αφότου μίλησε σε ένα συνέδριο γυναικών για τα επαγγέλματα που η ίδια κρίνει ότι είναι απολύτως κατάλληλα για γυναίκες, ξεκίνησε να κρατάει αρχείο σεξιστικών συμπεριφορών, επιθέσεων εναντίον των γυναικών, αποδείξεις double standards μέχρι που είχε “αρκετή σκόνη ν’ανατινάξω την εκκλησία του Αγίου Παύλου”.
Αυτή η νοοτροπία, η ένταξη του αρχείου στη ζωή μας, είναι εξαιρετικά χρήσιμη. Είναι τόσο χρήσιμη που τη βλέπω σαν αντίδοτο. Κάθε φορά που πάμε να τρυπηθούμε στον εγκέφαλο με τη βελόνα του “μεμονωμένου περιστατικού”-τσουπ-καταπίνουμε μια μπουκιά αρχείο και θυμόμαστε αυτά που ξέρουμε. Όταν έχουμε αρχείο-κι ευτυχώς, σε αντίθεση με τη Woolf έχουμε μεγάλη ευκολία σ’αυτό με τη χρήση των σελιδοδεικτών, των screenshots και ψηφιακή φακελοποίηση- το να μας πείσει κάποιος, οποιοσδήποτε, για το ότι υπερβάλλουμε, για το ότι βλέπουμε μοτίβα που δεν υπάρχουν, για το ότι χτίζουμε μια εικόνα βασισμένες σε προσωπικές πεποιθήσεις που θολώνουν την πραγματικότητα, γίνεται πολύ πιο δύσκολο.
Τι χρειάζεται πρακτικά για να καταλάβουμε τι εννοούμε όταν λέμε “ζούμε σε ένα σύστημα που είναι πατριαρχικό”; Σε πρώτη φάση, χρειαζόμαστε μνήμη. Είναι άλλο να διαβάσεις την είδηση της δολοφονίας μιας γυναίκας απ’τον άντρα της μια Παρασκευή ενώ στο μυαλό σου έχεις το πλαίσιο “μερικοί κακοί άρρωστοι άνθρωποι σκοτώνουν, κρίμα τη γυναίκα” και άλλο να διαβάσεις την είδηση ενθυμούμενη ότι “αυτό είχε γίνει και τη Δευτέρα και δυο Τρίτες πριν και 2 φορές τον περασμένο μήνα, μήπως το επαναλαμβανόμενο μοτίβο υποδεικνύει κάτι πιο βαθύ από το ότι καυγάδιζαν και τη σκότωσε;”.
Πιστεύω οτι αυτή η μνήμη είναι απάντηση σε πολλούς προβληματισμούς που έχω δει κατά καιρούς. Πολλές γυναίκες αναρωτιούνται από πού να ξεκινήσουν να μαθαίνουν για το φεμινισμό, τους όρους του, τα νοήματά του και το τι περιλαμβάνουν. Ταυτόχρονα με τα βιβλία, τα podcasts, τα βιντεάκια στο YouTube, τις ημερίδες, το διάβασμα πιστεύω ότι ένα πολύ καλό εργαλείο είναι η ίδια η ικανότητα του νου να μνημονεύει και ν’ανασύρει. Όταν η πεποίθηση βασίζεται στο βίωμα μιάζει πιο γρανιτένια απ’ό,τι όταν βασίζεται σε εμβριθή πλην θεωρητική γνώση “φεμινιστικών” ζητημάτων.
Η ιστορία των γυναικών ως ανθρώπων με δικαιώματα είναι μια ιστορία μνήμης. Πια στοιχηματίζω ότι κάθε φορά που κάποια σπουδαία γυναίκα πετυχαίνει κάτι, κάποια δήλωση θα κάνει σχετικά με το ρόλο που έπαιξαν άλλες γυναίκες ή συλλογικά βιώματα τις οποίες μνημονεύουν ως στηρίγματα. Η Judy Chicago για παράδειγμα, είχε δηλώσει ότι η τέχνη της υποκινείται από την ανάγκη της να βρει τις μνήμες των ξεχασμένων γυναικών και να τις αναδείξει, η Barre-Sinoussi, η γυναίκα που μας έκανε να καταλάβουμε τι είναι το ρημάδι το AIDS μνημόνευσε σε ομιλία της την Marie Curie και είπε ότι αν δεν ήταν εκείνη δεν θα είχε βρει το κουράγιο να γίνει επιστημόνισσα, η Toni Armstrong, δημοσιογράφος, αφιέρωσε όλη της τη ζωή στο να μαζέψει μνήμες λεσβιών ώστε να μπορέσει να προσφέρει σε κάποιες γυναίκες μια αίσθηση ταυτότητας και το πέτυχε καθότι με τους ώμους της κουβάλησε τις ιστορίες και τα βιώματα των προγενέστερων, με τα χέρια της τα κατέθεσε στην ανθρωπότητα και έμενε μετά μόνο η ανάγνωση. Αυτή τη στιγμή στο Instagram και το TikTok υπάρχουν εκατοντάδες λογαριασμοί παιδιών ή πολύ νεαρών ατόμων που δίνουν απαντήσεις σε σημερινά προβλήματα ξεσκονίζοντας τις ιστορίες σημαντικών προσώπων του παρελθόντος.
Η απομνημόνευση περιστατικών έμφυλης βίας, η συγκράτηση των στιγμών που προσωπικά μας έθιξαν λόγω φύλου, η απομνημόνευση των συζυγοκτονιών, η απομνημόνευση ερευνών που αναφέρονται σε ανισότητα στην εξουσία, την πολιτική, το μισθολογικό χάσμα σε συνδυασμό με την μνημόνευση ικανών και σημαντικών γυναικών που για όποιο λόγο μας εμπνέουν είναι ένας πολύς καλός τρόπος σιγά σιγά το επιχείρημα να ρέει μόνο του σα ποταμάκι. Χωρίς μνήμη η γυναικοκτονία είναι απλώς δολοφονία, η έμφυλη βία είναι απλώς ένα χαστούκι πάνω σε καυγά, το “Big Bang Theory”είναι όντως quirky χιούμορ και δεν εντάσσεται σε μια κουλτούρα υποτίμησης των γυναικών.
Το συμπέρασμα, αν υπάρχει κάποιο, είναι ότι μπορεί να δείτε μεγάλη ωφέλεια στον τρόπο που σκέφτεστε και αντιλαμβάνεστε τον κόσμο αν ξεκινήσετε να κρατάτε αρχείο (aka screenshot και αντιγραφή επικόλληση στο φάκελο “πατριαρχία” ή “αστυνομική βία” ή “αντισυνταγματικοί νόμοι” ή “ρατσισμός”) των “μεμονωμένων περιστατικών”.
Και μόνο το να στερεοποιηθεί μια πεποίθηση είναι κέρδος.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Εξαιρετικό Λασκαρίνα🧡
Γεγονότα.
Ακόμα και αν κάποιος δεν έχει προσωπική εμπειρία, δίπλα του να στραφεί θα βρει μια φίλη, μια συγγενή, που απειλήθηκε από αδελφό από συγγενή από κάποιον τυχαίο στο δρόμο ή στη δουλειά. Γιατί διαφώνησε, γιατί αντέδρασε, γιατί τολμάει να έχει δική της οπτική. Γιατί για μερικούς η αυτοδιάθεση είναι κάτι το επαναστατικό ως συνώνυμο του ‘κακού’. Κι εκείνοι έχουν αναθέσει στον εαυτό τους το καθήκον να διαφυλάξουν την ‘ομαλότητα’.
Αν η σκόνη είχε εκρηκτικές ιδιότητες, στη θέση του σπιτιού μου θα υπήρχε ένας κρατήρας ορατός από τη Σελήνη.