EdouardLouis2
Εικονογράφηση: Bianka / LiFO - Φωτογραφία: Πάρις Ταβιτιάν
in ,

«Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας»: μικρές γυναικείες εξεγέρσεις μεγάλης εμβέλειας

Θα μπορούσε να είναι η μαμά μας αυτή η γυναίκα, που εξεγέρθηκε στα 44 της, απλώς έτυχε να είναι η μαμά του Εντουάρ Λουί

Μετά την προσωπική του ιστορία, που αφηγήθηκε στο πρώτο του βιβλίο «Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ» και έγινε ταχύτατα παγκόσμιο μπεστ σέλερ, και το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου», με το οποίο προσπάθησε να κατανοήσει τον δεσποτικό αλλά και απολύτως δυστυχισμένο πατέρα του, ο Εντουάρ Λουί επιστρέφει στην «αυτο-μυθοπλασία» με τους «Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αντίποδες, σε μετάφραση της Στέλας Ζουμπουλάκη.

«Σκεφτόμουν ότι γράφω για να υπερασπιστώ κάποιον σαν τη μητέρα μου, να πολεμήσω γι’ αυτή, αλλά η μητέρα μου ποτέ δεν θα διαβάσει το βιβλίο γιατί δεν πήγε στο σχολείο, δεν σπούδασε, δεν είχε την ευκαιρία να μάθει να διαβάζει, γιατί δεν είχε χρόνο. Έπρεπε να αγωνιστεί για να επιβιώσει. Δούλευε από μικρή, μετά έκανε οικογένεια. Ήταν πάντα κουρασμένη. Ξεχνάμε ότι το διάβασμα απαιτεί ειδική εξάσκηση, θέλει εκπαίδευση και χρόνο, και ο χρόνος δεν είναι προσόν της εργατικής τάξης», έλεγε πριν τέσσερα χρόνια στον  Μ. Hulot και τη LiFO ο Εντουάρ Λουί, σκιτσάροντας με αδρές γραμμές το πορτρέτο της μητέρας του.

Λίγα χρόνια αργότερα, το «φοβερό βρέφος» της γαλλικής λογοτεχνίας -που μοιράζει πλέον τη ζωή του ανάμεσα στο Παρίσι και την Αθήνα, στην οποία ζει ως «μόνιμος τουρίστας»- θα αποφασίσει να αφιερώσει ένα βιβλίο στη μητέρα του και την ανατρεπτική, όπως αποδείχθηκε, ζωή της.

Ο Εντύ Μπελγκέλ κατάφερε να γεφυρώσει το τεράστιο χάσμα που χωρίζει ένα χωριατόπαιδο της κατώτερης εργατικής τάξης από την École Normale, σπούδασε Κοινωνικές Επιστήμες και επέλεξε  -αφήνοντας πίσω του το παιδί που μεγάλωσε σε συνθήκες εκφοβισμού επειδή ήταν γκέι-  ένα καινούριο όνομα: Εντουάρ Λουί. Φαίνεται, όμως, πως ένα εξίσου εντυπωσιακό άλμα έκανε και η μητέρα του, αιφνιδιάζοντάς τον, τη στιγμή που εκείνος πίστευε πως «η ζωή της ήταν κανονισμένη για πάντα».

«Για μεγάλο μέρος της ζωής της η μητέρα μου έζησε μες στη φτώχεια και την ανάγκη, στο περιθώριο, τσακισμένη και πολλές φορές ταπεινωμένη από τη βία των αντρών. Η ύπαρξή της έμοιαζε να οριοθετείται απολύτως από τη διπλή κυριαρχία που ασκούνταν πάνω της, την κυριαρχία της τάξης και την ανδρική κυριαρχία. Κι όμως, μια μέρα, στα σαράντα τέσσερά της, εξεγέρθηκε ενάντια σε αυτή τη ζωή, έφυγε, και σιγά σιγά θεμελίωσε την ελευθερία της. Το βιβλίο είναι η ιστορία αυτής της μεταμόρφωσης», γράφει.

Μητέρα και γιος θα πλησιάσουν ξανά ο ένας τον άλλο. Η προσέγγιση αυτή θα μετασχηματίσει το κοινό τους παρελθόν, καθώς ο συγγραφέας θα μπορέσει να αναδημιουργήσει θραύσματα τρυφερότητας, να ανακαλέσει ξεχασμένες μνήμες και να ολοκληρώσει αυτό το βαθιά προσωπικό βιβλίο.

Μια φωτογραφία της μητέρας του σε πολύ νεαρή ηλικία θα υπάρξει το έναυσμα γι’ αυτό το βιβλίο. Η εικόνα αυτή τού είναι απολύτως άγνωστη. Η νεαρή χαμογελαστή γυναίκα μοιάζει σαν να θέλει να γοητεύσει.  Το βλέμμα της, η πόζα, η κίνηση των μαλλιών, όλα του φέρνουν στο νου την ελευθερία και ίσως την ευτυχία.

Ο Λουί συνειδητοποιεί πως είχε ξεχάσει πως πριν από τη γέννησή του η μητέρα του είχε υπάρξει

68 f Combats 614x1024 1
«Αγώνες και μεταμορφώσεις μιας γυναίκας», Εντουάρ Λουί, Μτφρ.: Στέλα Ζουμπουλάκη, Εκδόσεις Αντίποδες / Βρείτε το βιβλίο στο LiFOShop

ελεύθερη, με ελπίδες και όνειρα για το μέλλον.  «Βλέποντας αυτή τη φωτογραφία αναλογίστηκα πως αυτά τα είκοσι χρόνια κατεστραμμένης ζωής δεν ήταν κάτι φυσικό, αλλά οφείλονταν στην επίδραση εξωτερικών δυνάμεων -της κοινωνίας, της αρρενωπότητας, του πατέρα μου- και πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά».

Ο συγγραφέας θα κλάψει μπροστά στη φωτογραφία, θα αισθανθεί συνυπεύθυνος για την χαμένη ευτυχία της μητέρας του και θα αρχίσει μια κατάδυση στην παιδική του ηλικία, προσπαθώντας να κατανοήσει τη μητέρα του, να συνδεθεί συναισθηματικά μαζί της και να αφηγηθεί τη δύσκολη ζωή της, μέχρι τη στιγμή της εξέγερσης.

Δεν είναι εύκολη η αποστολή του Εντουάρ Λουί. Σε όλη του τη ζωή απέφευγε τη μητέρα του: όταν ήταν παιδί από φόβο να μην τον «καταλάβει», αλλά και να μην αντιληφθεί ότι ήταν απόβλητος από τη σχολική κοινωνία, στη συνέχεια για να μη μάθουν οι συμμαθητές του στο Λύκειο ότι προερχόταν από φτωχή οικογένεια. Το χάσμα εξακολούθησε να μεγαλώνει όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του και έγινε πετυχημένος συγγραφέας  -η Μονίκ Μπελγκέλ θα αισθανθεί ότι έχει απέναντί της έναν ταξικό εχθρό.

Η απόσταση τόσων ετών θα κάνει τον Λουί να δει καθαρά. Ζώντας σε ένα διαφορετικό περιβάλλον, γρήγορα θα αξιολογήσει την παιδική του ηλικία εκ των υστέρων, με βάση το χάσμα που χώριζε τους δύο κόσμους. «Από τότε που δεν ζούσα πια μαζί της δεν έβλεπα παρά μόνο τη βία στη ζωή της».

Κατά καιρούς θα προσπαθήσει να την πείσει να εγκαταλείψει τον πατέρα του, εκείνη όμως δεν το αποφασίζει. «Αυτό είναι. Το έκανα», θα του πει ξαφνικά ένα βράδυ στο τηλέφωνο. «Μιλούσε λες και μου διηγούνταν την πορεία μιας απόδρασης ή μιας διάρρηξης που είχαμε καταστρώσει οι δυο μας, υπομονετικά, μυστικά, για μήνες και χρόνια».

Μητέρα και γιος θα πλησιάσουν ξανά ο ένας τον άλλο. Η προσέγγιση αυτή θα μετασχηματίσει το κοινό τους παρελθόν, καθώς ο συγγραφέας θα μπορέσει να αναδημιουργήσει θραύσματα τρυφερότητας, να ανακαλέσει ξεχασμένες μνήμες και να ολοκληρώσει αυτό το βαθιά προσωπικό βιβλίο.

Γραμμένο με τον ιδιαίτερο τρόπο του Λουί, αιχμηρό αλλά και τρυφερό ταυτόχρονα, οδηγεί συγγραφέα και αναγνώστη στην κάθαρση, θέτοντας ταυτόχρονα μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα, άμεσα συνδεδεμένα με την σύγχρονη ταξική κοινωνία. «Τι σημαίνει αλλάζω;»- «Μια αλλαγή είναι άραγε αλλαγή όταν συμβαίνει μέσα στο τόσο στενό πλαίσιο της ταξικής βίας;»

Ο Εντουάρ Λουί παραδέχεται ότι δεν έχει την απάντηση. «Ίσως το ερώτημα δεν είναι να μάθεις τι σημαίνει αλλάζω, αλλά τι σημαίνει ευτυχία».

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News

0 Comments
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια