Χωρίς σουτιέν στο σούπερ-μάρκετ

Το απαράμιλλο κόμπλεξ της (ελληνικής) κοινωνίας με το γυναικείο στήθος δεν είναι ακριβώς αυτό που λέμε «φρέσκα κουλούρια». Από τις παλιές ελληνικές ταινίες μέχρι το ταλαίπωρο σήμερά μας, η θέα του γυναικείου ντεκολτέ κομπλάρει, αναστατώνει, αηδιάζει (!), προκαλεί γλιτσερές συμπεριφορές, ανοίγει την όρεξη για χριστομάθεια και νουθεσίες, εμφανίζεται ως άλλοθι για παρενοχλήσεις, επιθέσεις, μισογυνιστική κριτική και κάθε λογής σεξιστικές ντροπές, όχι μόνο από άντρες, αλλά και από γυναίκες.

Από προχθές, στο Twitter trend-αρε η επωνυμία ενός συγκεκριμένου σούπερ-μάρκετ και οι περισσότεροι προσπαθούσαν να καταλάβουν τι έχει συμβεί: κάποια ντομάτα ανέβηκε στα μπαλκόνια του πληθωρισμού; Κάποιο βούτυρο έκανε μια περιστροφή γύρω από τον εαυτό του και μετά αυτοκτόνησε εκτός ψυγείου; Μπα.

Κάποια υπερσυντηρητική θρασύδειλη τυφλώθηκε από τη θέα ενός γυναικείου ντεκολτέ και πριν απωλέσει τελείως την όρασή της, πρόλαβε να φωτογραφίσει την κοπέλα, και μετά –προφανώς χωρίς τη συναίνεσή της- την ανέβασε στον λογαριασμό τ@ στο Twitter με το εξής γελοίο, κατάφωρα σεξιστικό και ταυτόχρονα κακοποιητικό σχόλιο.

«Πέρα δώθε, έσκυβε να βάλει τα πράγματα στο καλάθι που το είχε κάτω, έξω τα βυζγιά. Της το είπε η ταμίας. Ο μπουχέσας που τη συνόδευε είδηση δεν πήρε. Άραγε έχουν κάπου ακκάου εδώ;».

Κάντε το λίγο εικόνα: μια γυναίκα ψώνιζε στο σούπερ – μάρκετ και μια άλλη γυναίκα, απλώς επειδή μπορούσε και έτσι ανατράφηκε, προφανώς σε ένα περιβάλλον πηχτού εσωτερικευμένου μισογυνισμού – έκανε ό,τι έκανε.

Ούγκανα, άναρθρα, ανόητα, το γυναικείο σώμα αστυνομεύθηκε και μαζί έπεσε και ένα μπερντάχι στον σύντροφο μιας άγνωστης, επαινέθηκε και η ταμίας που έκανε την επισήμανση, κρεμάστηκε η γυναίκα στα μανταλάκια, επειδή τόλμησε να μη φοράει σουτιέν.

Δεν είναι η πρώτη φορά. Ειδικά, το τελευταίο διάστημα –που τα περιστατικά βιασμού και παρενόχλησης προκύπτουν με συχνότητα δύο τη μέρα- κάτι παθαίνουμε με τα γυναικεία σώματα. Τα θέλουμε πιο ντυμένα, πιο σεμνά, πιο πειθήνια, να παίρνουν από λόγια, να μη κουνιούνται, να μη φοράνε ό,τι τους καπνίσει. «Θα σέβεστε». Ναι, αμέ.

Τα έχει επισημάνει χρόνια πριν, έξοχα, στην «Ιστορία του Γυναικείου Στήθους» η Marilyn Yalom τα προβλήματα αυτού του κομματιού του γυναικείου σώματος και της ιστορίας που σέρνουν. Από την βασίλισσα Ελισάβετ της Αγγλίας που πίεζε το στήθος της και το έσφιγγε μέχρις αφανισμού, μέχρι τους Λιμπερτίνους της Γαλλικής Επανάστασης που το άφηναν γυμνό και ελεύθερο. Όμως, τότε στην όλη εξίσωση υπήρχε ακλόνητος ο πολιτισμός, η ιδεολογία, η ανάγκη της έκφρασης.

Πριν από λίγο καιρό, συζητώντας με αγαπημένη φίλη που ταλαιπωρήθηκε πολύ από τον καρκίνο του μαστού, μού περιέγραφε πώς το μόνο πράγμα που δεχόταν το στήθος της μετά από χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες ήταν σκέτη βαμβακερή φανέλα, πολύ πολύ λεπτή. Ούτε λόγος για σουτιέν, ούτε λόγος για οποιοδήποτε άλλο εσώρουχο.

Στο σήμερα, το μόνο που υπάρχει είναι μία εξωφρενική, δηλητηριώδης ματσίλα που μαζί με τους άνδρες ποτίζει δυστυχώς και αρκετές γυναίκες. Αυτός ο συνδυασμός τα θέλει όλα σκεπασμένα. Η μεν ανδρική πλευρά για να μην ερεθίζεται, να μην παθαίνει αμόκ, να κάθεται φρόνιμα. Η δε γυναικεία για να “μην κινδυνεύει”, “να είναι προστατευμένη”, “να φαίνεται σεμνή και αξιοπρεπής”. Και των δύο σκελών η επικοινωνία συμβαίνει σε τέσσερις λέξεις το πολύ και με φωτογραφίες εξευτελισμού που στόχο έχουν όχι τα μαντρωμένα στήθη, αλλά τις μαντρωμένες γυναικείες ολότητες.

«Ναι, αλλά και εσύ μην προκαλείς», «ναι, αλλά πού πήγαινε έτσι, υπάρχουν παιδιά και βλέπουν», «ναι, αλλά εκτός από προκλητική είναι και κακόγουστη τόση γύμνια». Ναι, αλλά βουλώστε το.

Το γυναικείο στήθος δεν είναι ποτέ εντάξει. Όταν είναι νεανικό και σφριγηλό, όλο και κάποιος θα αναστατωθεί. Όταν θηλάζει, όλο και κάποιος θα αηδιάσει και θα εξεγερθεί. Όταν είναι άρρωστο και χειρουργημένο, όλο και κάποιος θα οικτίρει την κάτοχό του, με λίγο αποτροπιασμό στη θέα του.

Ακριβώς, όπως τα περιγράφει η Γιάλομ σχεδόν 15 χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου της, το γυναικείο στήθος ανήκει σε όλους εκτός από τις πραγματικές ιδιοκτήτριες του. Ανήκει στον κόσμο, στην επιστήμη, στο θέαμα, πάντως όχι σε εμάς. Σ’ εμάς ανήκει το σουτιέν, το οποίο μας κυνηγάνε από παιδιά ακόμα, να φοράμε και εκτός από εσώρουχο είναι μετρητής ηθικής και αξιοπρέπειας. 

Και ναι, ακριβώς όπως τα περιγράφει η Yalom σε πατριαρχικές κοινωνίες είναι εξαιρετικά δύσκολο να ιδωθεί το στήθος από έναν άντρα –ή ακόμα χειρότερα από μία γυναίκα που πάσχει από εσωτερικευμένο μισογυνισμό- χωρίς να επιβαρυνθεί από κάποια σεξουαλική συνδήλωση, ακόμα κι όταν αυτό δεν προκύπτει από τα γεγονότα – να, καλή ώρα από την κοπέλα που αμέριμνη ψώνιζε στο σούπερ-μάρκετ, χωρίς να υπολογίζει στον κακοήθη και την κάμερα του κινητού του.

Το κάπως ανακουφιστικό είναι ότι ένα μεγάλος μέρος του νέου κόσμου δεν τα ανέχεται πλέον αυτά. Τον τρόλαρε τον τύπο άγρια, βασανιστικά, μέχρι να κατεβάσει το τουί και να κλείσει τον λογαριασμό.

Δηλαδή για να καταλάβω μόνο στον Σκλαβενίτη μπαίνουμε χωρίς σουτιέν; Στον ΑΒ όχι;

— Frida (@fredakon) August 12, 2022

Δεν καταλαβαίνω τι έγινε αν φάνηκε βυζί στον Σκλαβενίτη. Δηλαδή πού είναι το πρόβλημα; Δικό της είναι, τα σουτιέν είναι ενοχλητικά και ζεσταίνουν. Αν υπάρχουν κάποιοι που σκανδαλίζονται, ε, ας μάθουν να μη σκανδαλίζονται.Τωρα αν ερεθίζονται, πρόβλημα τους

— LillyLeew (@LeewLilly) August 12, 2022

Και κάτι για το τέλος: πριν από λίγο καιρό, συζητώντας με αγαπημένη φίλη που ταλαιπωρήθηκε πολύ από τον καρκίνο του μαστού, μού περιέγραφε πώς το μόνο πράγμα που δεχόταν το στήθος της μετά από χημειοθεραπείες και ακτινοβολίες ήταν σκέτη βαμβακερή φανέλα, πολύ πολύ λεπτή. Ούτε λόγος για σουτιέν, ούτε λόγος για οποιοδήποτε άλλο εσώρουχο.

Κλείστε το στόμα, λοιπόν. Σεβαστείτε τα σώματα, χωρίς να πρέπει να σας δώσουν λογαριασμό για το πώς και το γιατί τους. Κι αν έχετε τόση ανάγκη από ένα σουτιέν, στην αγορά υπάρχουν για όλα τα μεγέθη και τα γούστα. Πάρτε ένα, φορέστε το και μην ξεχάσετε να μας ενημερώσετε για την εμπειρία σας. Θα χαρούμε να τη δημοσιεύσουμε.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News