Για εκείνες που δεν δικαιώθηκαν

To φθινόπωρο του 2017 άρχισε να μου μιλάει μια κοπέλα. Μια γλυκιά, ενθουσιώδης κοπέλα που έλεγε ότι χάρηκε που με βρήκε και που με διαβάζει, μπράβο που μιλάω.

Αλλά δεν ήταν από τα μηνύματα τα απλά. Στην επόμενη παράγραφο, μου λέει ότι στη ζωή της έχει κακοποιηθεί σεξουαλικά. Όχι μόνο μια φορά. Εξακολουθητικά. Από όταν ήταν έντεκα, μέχρι τα δεκαοκτώ. Στο σπίτι της. Από τον πατέρα της. Που κακοποιούσε όχι μόνο εκείνη, αλλά και την αδερφή της. Και τις δύο, όταν ήταν παιδιά.

Για πάρα πολλά χρόνια, δεν τολμούσε να μιλήσει γι’ αυτό. Την τελευταία χρονιά κατάφερε να σπάσει τη σιωπή, να βγάλει από μέσα της όλη τη μαζεμένη πίκρα, τον πόνο, την ντροπή που έγινε οργή, και να μιλήσει. Μου λέει, βαρέθηκα, σιχάθηκα να ντρέπομαι για κάτι που δεν έχω καμία ευθύνη.

Μια ευθύνη έχω μόνο. Απέναντι στον εαυτό μου και στο παιδί που κατακρεούργησε. Αφού δεν το υπερασπίστηκε τότε κανένας, θα το κάνω εγώ. Και μια ακόμα. Απέναντι στα σημερινά παιδιά, που πρέπει να προστατευτούν από το τέρας. Να μην πάθουν ό,τι εγώ. Να μην ντραπούν. Να μην πονέσουν. Να μην κρυφτούν.

Δεν έχει σημασία τι της είπα εγώ. Είπα ό,τι μπορούσα, της είπα να μιλήσει, είμαι εδώ. Είναι δύσκολο να ψάχνεις να βρεις λόγια να πεις, λόγια κατανόησης, λόγια να καθησυχάσεις και να παρηγορήσεις, λόγια που δεν υπάρχουν για καμιά περίπτωση σαν αυτή, γιατί δεν θα ‘πρεπε να υπάρχουν, γιατί και τα λόγια ντρέπονται να υπάρχουν, και τελειώνουν τα λόγια, και μένεις μόνη, λίγη, ανήμπορη. Αλλά εκείνη συνεχίζει. Για μέρες, μιλάμε.

Μου λέει, έχω σιχαθεί κι ένα κομμάτι της κοινωνίας που είναι οι ίδιοι άνθρωποι που θα γράψουν απ’ τη μία κρεμάλα στους παιδεραστές, και μόλις κάτι τέτοιο χτυπήσει την πόρτα τους ή μάθουν ότι αυτό το τέρας είναι κάποιος δικός τους άνθρωπος, σφυρίζουν αδιάφορα ή επιτίθενται στο θύμα.

Μου λέει, σε λίγες μέρες είναι το δικαστήριο. Ετοιμάζομαι για την πιο μεγάλη μάχη της ζωής μου. Θα παλέψω μέχρι τέλους, κι εύχομαι να δικαιωθώ. Να δικαιωθούμε.

Η μέρα που μου είπε την απόφαση, ήταν μέρα γιορτής. Ομόφωνα ένοχος. Το διαβάζω και κλαίω από χαρά, κλαίω που γράφει με δεκάδες θαυμαστικά, κλαίω που επιτέλους δικαιώθηκε, μου λέει πήρα αγκαλιά το παιδί που είχα μέσα μου και για πρώτη φορά το είδα να μου χαμογελά. Έτοιμη να ξεκινήσει τη νέα της ζωή, με τη δική της οικογένεια. Η ελπίδα είχε νικήσει. Φθινόπωρο αλλά άνοιξη, λέει νιώθω να ξαναγεννήθηκα.

Νικήσαμε. Ό,τι και να έγινε στη δίκη, δεν έχει σημασία πια. Τέλειωσαν όλα αυτά. Το αύριο θα είναι όλο φως. Κοιτάμε μπροστά.

Στον καιρό που περνά, ενδιάμεσα, πού και πού μου μιλά, για χαρούμενα νέα, για πράγματα καθημερινά. Μέχρι τον περασμένο μήνα. Ήταν η δίκη στο εφετείο. Είχε βγει η απόφαση. Ο πατέρας της αθωώθηκε. Ένοχος από δικαστές, αθώος από ενόρκους. Αθώος. Σκοτάδι.

Μου λέει, ακούς; Είχαν εκτυπώσει φωτογραφίες μου από φοιτήτρια και προσπαθούσαν να με βγάλουν τσούλα και αναξιόπιστη, γιατί φορούσα μίνι, γιατί ντυνόμουν προκλητικά, άρα έφταιγα. Έφταιγα που ντυνόμουν προκλητικά, προκλητικά για τον πατέρα μου, Ειρήνη ακούς;

Οι βιασμένες δεν φοράνε σορτς και κοντά φορέματα. Αν έχεις βιαστεί, αλλάζει ο ενδυματολογικός κώδικας για την υπόλοιπη ζωή σου. Αν έχεις βιαστεί, πώς γίνεται να είσαι ξανά προκλητική; Αφού ξέρεις. Μπορεί να μην μπορούν να σου «αντισταθούν». Ακόμα και ο ίδιος σου ο πατέρας. Ακούς;

Σκοτάδι.

Μου λέει ζω το χειρότερο εφιάλτη μου, θέλω να ουρλιάξω, να ξεσκίσω τις σάρκες μου. -Δεν έχω τίποτα να πω. Τίποτα.

Φυσικά θες να ουρλιάξεις, της λέω. Είναι φρικτό και άδικο και σε κάνει να νιώθεις ότι όλα ήταν μάταια, αλλά δεν είναι αυτό ο χειρότερος εφιάλτης σου. Έχεις ξεφύγει από τον εφιάλτη. Έχεις τη ζωή σου, και είναι καλή ζωή, γεμάτη χαρές. Τα κατάφερες, και δεν ήταν εύκολο. Και μπράβο σου που πάλεψες για να βρεις το δίκιο σου και δεν το άφησες να ξεχαστεί και επέμεινες και δεν το έβαλες κάτω. Δεν σε απογοήτευσες. Αυτό είναι το πιο σημαντικό.

Άλλοι σε απογοήτευσαν, η κοινωνία σε απογοήτευσε, αλλά για τους πολλούς ακόμα είναι νωρίς. Ακόμα ο ευυπόληπτος άντρας έχει πάντα το δίκιο με το μέρος του. Όχι για πολύ, κι ας μην σε νοιάζει αυτή τη στιγμή. Γιατί θα έρθει η αλλαγή, είναι ήδη στο δρόμο, απλά δεν την πρόλαβες. Το ότι οι δικαστές ήταν με το μέρος σου, είναι το μόνο που αξίζει να σκέφτεσαι. Και ότι εσύ έκανες ό,τι μπορούσες να κάνεις, και η συνείδησή σου είναι ήσυχη. Και στ’ αλήθεια πιστεύω ότι ακόμα κι έτσι, εσύ είσαι πιο ελεύθερη από εκείνον.

Λέω ό,τι μπορώ. Τι άλλο να πω. Αφού θέλω να ουρλιάξω κι εγώ.

Το χρονικό της υπόθεσης, είναι αυτό:

Ένας πατέρας βιάζει τις δύο ανήλικες κόρες του κατ’ εξακολούθηση για σειρά ετών. Μία από τις δύο, που βιαζόταν από την ηλικία ακόμα των 11 ετών, βρίσκει τη δύναμη να τον καταγγείλει για να προστατέψει άλλα παιδιά. Καταθέτει και η άλλη κόρη.

Τα αδικήματα για εκείνη έχουν παραγραφεί. Νομικά τουλάχιστον. Γιατί τέτοια αδικήματα δεν παραγράφονται ποτέ. Πρωτόδικα ο κατηγορούμενος κρίνεται ένοχος και καταδικάζεται ομόφωνα σε 12 χρόνια κάθειρξη. Η απόφαση εξοπλίζεται με ανασταλτική ισχύ. Κάτι που σημαίνει ότι ο καταδικασθείς είναι ελεύθερος μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσής του στον δεύτερο βαθμό.

Εφετείο. Η σύνθεση του δικαστηρίου είναι 3 δικαστές, 4 ένορκοι και ένας εισαγγελέας. Μετά από πολλές διακοπές της δίκης, η απόφαση βγαίνει. Όλοι οι δικαστές και εδώ τον κρίνουν ένοχο. Ο εισαγγελέας προτείνει και στο εφετείο, όπως και πρωτόδικα ενοχή.

Κι όμως, το αποτέλεσμα κρίνεται από τους 4 ενόρκους που αποφασίζουν την αθώωσή του λόγω αμφιβολιών. Κάποιοι μέσα στην αίθουσα ξεσπούν σε χειροκροτήματα. Κάποιοι άλλοι, δύο κορίτσια, ουρλιάζουν από πόνο και οργή. Γίνονται κουβάρι. Αγκαλιάζονται και καταρρέουν. Δύο κορίτσια που για εφτά ολόκληρα χρόνια βιάζονταν. Δύο παιδιά. Που έζησαν την κόλαση και επιβίωσαν. Κι όλο αυτό είναι μια θλιβερή, αλλά εύστοχη, συνόψιση του όρου «κουλτούρα βιασμού».

«Η αλήθεια είναι δυσδιάκριτη όταν υποκρύπτονται σκοπιμότητες», δήλωσε με περισσό θράσος ο συνήγορος υπεράσπισης του κατηγορούμενου και καθόλου τυχαίος, καθώς έχει υπερασπίσει χρυσαυγίτες και μεγαλοεπιχειρηματίες. Θα ήταν ενδιαφέρον ωστόσο να εξηγηθεί ποια σκοτεινή «σκοπιμότητα» υποκρύπτεται πίσω από την επώδυνη απόφαση ενός θύματος βιασμού να καταγγείλει τον βιαστή του. Που συμπτωματικά είναι και πατέρας του, άρα ένα πρόσωπο που θα έπρεπε να εμπνέει ασφάλεια, σιγουριά και τρυφερότητα.

Ποια σκοτεινή «σκοπιμότητα» είναι τόσο ισχυρή και ικανή να οδηγήσει μια νέα γυναίκα να αφηγηθεί με κάθε λεπτομέρεια οδυνηρές πτυχές της προσωπικής της ζωής μπροστά σε άγνωστους ανθρώπους; Να αναβιώσει τον εξευτελισμό και τη βία, διατηρώντας όποια υπολείμματα αξιοπρέπειας κατάφερε με κόπο να περισώσει; Ποια σκοπιμότητα όταν δεν διεκδικεί ούτε μισό ευρώ παρά μόνο δικαίωση και να μην είναι αυτός ο “άνθρωπος” κοντά σε παιδιά; Ποια σκοπιμότητα όταν ρισκάρει όλη της τη ζωή και κινδυνεύει ακόμα και να κυνηγηθεί, να απειληθεί να της συμβεί κάτι κακό αφού πλέον όλα της τα στοιχεία είναι γνωστά στον πατέρα;

Ποια σκοπιμότητα έχει να μπει κάποιος σε αυτή την απίστευτα οδυνηρή διαδικασία που σε εξοντώνει ψυχολογικά, ηθικά και οικονομικά αν δεν λες την αλήθεια και μόνο την αλήθεια; Απολύτως καμία σκοπιμότητα, είναι η απάντησή μας χωρίς περιστροφές.

Η υπόθεση της Λάρισας, που είχε συγκινήσει πολύ κόσμο και είχε κινητοποιήσει φεμινιστικές -και όχι μόνο- συλλογικότητες, ξεβόλευε. Ο κατηγορούμενος δεν ήταν ένας κακός ξένος, ένας «Άλλος» πάνω στον οποίο μπορούσε μεγάλο μέρος της κοινωνίας να ρίξει το ανάθεμα και τις κατάρες του χωρίς δεύτερη σκέψη. Ήταν γνησιότατο τέκνο αυτής της κοινωνίας. Έλληνας, οικογενειάρχης, στρατιωτικός, εκπρόσωπος της τάξης και της ασφάλειας. Επομένως, ας αναβληθούν για την ώρα οι κατάρες και τα αναθέματα, προκειμένου να ανασυρθούν σε «βολικότερες» συνθήκες.

Στην αγία ελληνική οικογένεια με το φωτοστέφανο της ετεροκανονικότητας, τα στόματα πρέπει να παραμείνουν ερμητικά κλειστά. Κάποιοι θα σοκαριστούν. Και μετά θα το ξεχάσουν. Μέχρι το επόμενο σοκαριστικό γεγονός. Μέχρι την επόμενη καταγγελία. Μέχρι την επόμενη αθώωση. Τι θα πούμε άραγε σε αυτά τα κορίτσια; Πού χωράει τόσο άδικο; Τόσος πόνος; Το «χρέος» προς την κοινωνία το έκαναν. Η κοινωνία τι έκανε γι’ αυτές;

Τι λέει αυτή η απόφαση για το επόμενο παιδί που θα βιαστεί, πιθανότατα από κάποιον συγγενή του; Λέει μη μιλάς. Γιατί θα ξαναβιαστείς από την αστυνομία, τον ανακριτή, το δικαστήριο, τους δικηγόρους. Μη μιλάς γιατί θα σε διαλύσουν, θα σε διασύρουν, θα σε ξεσκίσουν και μετά θα κλάψουν υποκριτικά αν χαθείς, αν δεν αντέξεις τόσο πόνο, τόσο άδικο. Και τα στόματα θα παραμένουν κλειστά, προκειμένου να μην διασαλευτεί μια διόλου κανονική «κανονικότητα».

Γι’ αυτό πρέπει να μιλήσουμε όλοι. Για όσες δεν κατάφεραν, δεν μπορούν ή δεν πρόλαβαν να μιλήσουν. Να ουρλιάξουμε όλοι. Όχι μόνο οι γυναίκες. Όλοι. Μέχρι η κραυγή να ακουστεί.

Το χρονικό της υπόθεσης πρωτοδημοσιεύτηκε στο Κίνηση Απελάστε το Ρατσισμό, από την Κική Σταματόγιαννη.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News