Σύνδρομο Bore- Out ή αλλιώς «σύνδρομο επαγγελματικής πλήξης»

Το σύνδρομο Bore-out είναι μία συνεχής και βαθιά έλλειψη εργασιακών κινήτρων που βιώνεται ως πλήξη. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα μοτίβο χρόνιο πλήξης στο χώρο εργασίας, το οποίο μπορεί αρχικά να φαίνεται ως υπερκόπωση, όμως προκαλείται από έλλειψη πνευματικής διέγερσης. Σαν όρος το “Bore-out” ή αλλιώς “Σύνδρομο της εργασιακής πλήξης» ή «επαγγελματικής βαρεμάρας» χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τους Γερμανούς συγγραφείς Philippe Rothlin και Peter Werder.

Αποζημίωση για λόγους…πλήξης; Κι όμως!

Εκτενής αναφορά στο Bore-out έγινε με την περίπτωση του Frederick Desnard, πρώην διευθυντικό στέλεχος σε εταιρεία αρωμάτων, ο οποίος μήνυσε τον εργοδότη του ζητώντας αποζημίωση 36000 ευρώ γιατί «δολοφονήθηκε επαγγελματικά από την πλήξη». Όπως δήλωνε σε συνεντεύξεις του στο γαλλικό τύπο «ένιωθε ένοχος γιατί έπαιρνε έναν μισθό για το τίποτα», «είχε την εντύπωση ότι ήταν αόρατος στην εταιρεία» και σιγά σιγά «μετατράπηκε σε ένα εργαζόμενο ζόμπι».

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του συγκεκριμένου συνδρόμου: η έλλειψη ενδιαφέροντος για το αντικείμενο, η απουσία προκλήσεων στο εργασιακό περιβάλλον και η ανία. Τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά του Burn- Out, συνήθως ξεκινούν με κούραση, άγχος και εξάντληση, τα οποία με τη σειρά τους οδηγούν σε διαταραχές ύπνου και όρεξης, πονοκεφάλους, γενικότερη ευαισθησία σε λοιμώξεις, εμβοές και άλλα σωματικά συμπτώματα. Όσον αφορά τα ψυχολογικά συμπτώματα, το άτομο αισθάνεται δυσαρέσκεια, ευερεθιστότητα, απελπισία, νωθρότητα και κρίσεις πανικού. Είναι σημαντικό ότι τις περισσότερες φορές οι ενδείξεις του συνδρόμου bore out είναι δύσκολο να αναγνωριστούν και έτσι η διάγνωση πολλές φορές, αν τελικά γίνει, γίνεται αφού έχει επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό την επαγγελματική και προσωπική ζωή του ατόμου.

Ποιες είναι οι αιτίες;

Αιτίες του συνδρόμου bore-out μπορεί να είναι η επανάληψη συγκεκριμένων εργασιών σε μία δουλειά που σταδιακά μετατρέπεται σε μία κουραστική ρουτίνα που δεν αντισταθμίζεται από την ύπαρξη νέων κινήτρων, η έλλειψη προκλήσεων και η έλλειψη ευκαιριών για πνευματική εξέλιξη. Ένας άλλος λόγος είναι ότι κάποιος μπορεί να είναι “overqualified” για μία θέση εργασίας, που σημαίνει ότι δεν έχει τις ευκαιρίες να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δεξιότητες τους, να εξελιχθεί επαγγελματικά, καταλήγοντας να βαριέται εύκολα και να απογοητεύεται.

Το Bore-out δεν επηρεάζει μόνο τους εργαζόμενους!

Το φαινόμενο δεν επηρεάζει μόνο τον ίδιο τον εργαζόμενο, αλλά και την ίδια την επιχείρηση καθώς ένας δυσαρεστημένος υπάλληλος που δεν έχει κανένα κίνητρο μπορεί να μεταδώσει αυτά τα συναισθήματα και σε άλλους ή να επηρεάσει το κλίμα που υπάρχει στην αλληλεπίδραση με πελάτες και συνεργάτες της επιχείρησης ή την εξυπηρέτηση πελατών. Μπορεί επίσης η επιχείρηση να χάσει έναν εργαζόμενο που έχει να προσφέρει πολλά, επειδή πολύ απλά δεν του δόθηκε ποτέ η ευκαιρία για να προσφέρει.

Τι μπορούν να κάνουν οι εργοδότες;

Όπως και στο σύνδρομο επαγγελματικής εξουθένωσης, έτσι και σε αυτή την περίπτωση είναι σημαντικό να υπάρχει πρόληψη και όσο γίνεται ελαχιστοποίηση των κινδύνων. Η παροχή κινήτρων, οι ευκαιρίες για εξέλιξη μέσα στον χώρο εργασίας ή για επίτευξη στόχων, η καθιέρωση δραστηριοτήτων που προωθούν το δέσιμο της ομάδας, αλλά και ευελιξία που θα ενισχύει την ισορροπία ανάμεσα σε επαγγελματική και προσωπική ζωή είναι μόνο μερικά από τα μέτρα που μπορεί να εφαρμόσει το τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού μιας επιχείρησης.
Κλειδί όμως για να πετύχουν και τα παραπάνω είναι το να υπάρξει μία πιο ανθρωποκεντρική προσέγγιση στον χώρο εργασίας, όπου ο εργαζόμενος δε θα αντιμετωπίζεται σαν μία «μηχανή» που ανά πάσα στιγμή μπορεί να αντικατασταθεί. Αυτό σημαίνει πως θα πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν τα προσόντα και τα ταλέντα του κάθε ατόμου και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Κυρίως όμως να υπάρχει ανοιχτή επικοινωνία με τη διεύθυνση ή τους ανωτέρους στην εργασία, να συζητούνται προβλήματα που προκύπτουν και θέματα που προκαλούν δυσαρέσκεια και όχι να καλύπτονται ή να αποκρύπτονται λόγω του φόβου (ή και της απειλής) μιας πιθανής απόλυσης, καθώς μέσα από αυτή την επικοινωνία και οι δύο πλευρές μπορούν να βγουν κερδισμένες.

Νίκη Δαλιανά
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας- Σύμβουλος Σταδιοδρομίας MSc
Human Resource Management, University of Minnesota

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News