Κοιτώντας το «τέρας» στα μάτια

Καιρό τώρα, φωνάζουμε για τον καταλυτικό ρόλο που μπορούν να παίξουν οι αυτόπτες μάρτυρες στην υποψία και μόνο ενός περιστατικού σεξουαλικής παρενόχλησης. Για το πώς με ελάχιστα εφόδια, με το τίποτα κυριολεκτικά, μπορούν να αποτρέψουν τα χειρότερα για μία γυναίκα, για ένα παιδί, για έναν άνθρωπο που διατρέχει θανάσιμο κίνδυνο.

Φωνάζουμε για να γίνει σαφές, κτήμα μιας κοινωνίας που νοιάζεται και θέλει όλες τις γυναίκες, όλα τα παιδιά, όλους τους ανθρώπους σε αδύναμη θέση, ασφαλείς. Και μετά, έρχεται ο Γιάννης Βασιλείου, τραγουδιστής στο επάγγελμα, και με 5 λεπτά συνέντευξής του, κατακρεουργεί την πίστη στο είδος μας. Την πίστη στην ενσυναίσθηση και στο ότι γύρω μας υπάρχουν ακόμη άνθρωποι.

Ήταν η κοπέλα μέσα, το αφεντικό μέσα και τη βίαζε. Άκουγα εγώ φωνές. Πήγα να χτυπήσω την πόρτα, να δω τι γίνεται και μου κάνει “τι θες εδώ πέρα; Φύγε. Και μου την είπε. “Γιάννη, φύγε από εδώ πέρα. Άφησέ μας”

Σε μία συνομιλία – έμπλεη κακοποιητικού λόγου, γεμάτη από τους εφιάλτες της πατριαρχίας, ξέχειλη από ντροπιαστικές κουβέντες για τις γυναίκες, από εκείνον τον χυδαίο τρόπο με τον οποίο πολλοί άντρες “παλαιάς κοπής” μιλούν για το γυναικείο φύλο, ομολογήθηκε η συνειδητή επιλογή και απόφαση να μην διακοπεί και εν συνεχεία καταγγελθεί ο βιασμός μίας γυναίκας.

Η δε φρασεολογία που χρησιμοποιείται για να περιγραφεί αυτή η τραγική -για έναν άλλον άνθρωπο- στιγμή, είναι δηλωτική του τρόπου με τον οποίο μεγαλώνουν οι γυναίκες, ως “χτήμα”, ως “γήπεδο”, ως πράγμα που αφορά μόνο αυτόν που το κατέχει. Τόνοι ανατριχίλας για την ελαφρά, ελαφρότατη αντιμετώπιση του γεγονότος. Σα να περιγραφόταν ένα ατυχές συμβάν. Σα να διέκοψε την κουβέντα κάποιου με τη σύντροφό του. Σα να μην ήταν όλο αυτό μία κατεπείγουσα κατάσταση που έχριζε καταγγελίας. Σα να μπήκε απλώς νοικοκυραίος στο χωράφι άλλου νοικοκυραίου, ζήτησε συγνώμη και πισωπάτησε!

«Είχα βρεθεί μια φορά…πάνε πάρα πολλά χρόνια. Δεν μπορώ να πω το όνομα του μαγαζιού γιατί θα καταλάβετε πού ήτανε. Τώρα το αφεντικό αυτό είναι συγχωρεμένος πια. Ήταν στην παραλία κάπου (σ.σ.: το μαγαζί) και τελείωνε η σεζόν. Εγώ πήγαινα να πάρω τα ρούχα μου, τα παπουτσάκια μου, το μικρόφωνό μου και μέσα στα καμαρίνια ήταν η κοπέλα μέσα, το αφεντικό μέσα και τη βίαζε. Άκουγα εγώ φωνές.

Πήγα να χτυπήσω την πόρτα, να δω τι γίνεται και μου κάνει “τι θες εδώ πέρα; Φύγε. Και μου την είπε. “Γιάννη, φύγε από εδώ πέρα. Άφησέ μας”. Έπαθα πλάκα. Τρελάθηκα. Τι να κάνω; Ξέρεις δεν είναι καλό αυτό το πράγμα. Είναι νύχτα. Όχι, θα μπορούσα να αντιδράσω, αλλά δεν ήθελα να μπω στη μέση. Δεν γινότανε. Όχι, δεν έχω μετανιώσει που δεν μπήκα στη μέση. Γιατί δεν ήτανε δικό μου θέμα. Έμπαινα σε ξένο γήπεδο. Θα γινότανε χαμός».

Για την ιστορία αυτό το άναρθρο αίσχος φιλοξενήθηκε στο “Πρωινό”. Για την ιστορία, προς υπεράσπιση του Βασιλείου προσέτρεξε ο Γιώργος Λιάγκας (καμία έκπληξη) από φόβο μην τον κατακρεουργήσουν τον άνθρωπο! Για την ιστορία (με εξαίρεση την παρουσιάστρια που ως γυναίκα λογικά συναισθάνθηκε το έρεβος της περιγραφής, αλλά και το τέλμα στο οποίο καιρό τώρα κολυμπά η εκπομπή) ουδείς από το πάνελ κατάλαβε τι “παίχτηκε”.

Ότι δεν ήταν απλώς μια “σοκαριστική” συνέντευξη. Ότι δεν σηκώνει υπεράσπιση αυτός ο άνθρωπος, επειδή και καλά δεν ξέρει πολλά γράμματα και έχει αδυναμία στη διατύπωση.

Η διατύπωση της κουλτούρας του βιασμού είναι ακριβώς αυτή. Ωμή, μπρούτα, χυδαία, πραγματικός εμετός που μόνο της θέμα είναι να μη λερώσει παπουτσάκια, ρουχαλάκια και πατωματάκια στα καμαρίνια. Κι ας χαθεί ο κόσμος. Κι ας μαρτυρήσουν γυναίκες. Κι ας κακοποιηθούν μέχρι θανάτου.

Το δε αφήγημα του κάθε βιαστή και των συνεργών του / υπασπιστών του / μπιστικών του, που φοβούνται τη νύχτα, πάει κάπως έτσι: “στράβωσε η φάση”, “θα γινόταν χαμός”, “μπήκα σε ξένο γήπεδο” και πάει λέγοντας. Δεν είναι αδυναμία έκφρασης. Δεν είναι “λίγα γράμματα”. Είναι σύστημα που τρέφεται με τη σιωπή, τις κλειστές πόρτες, τα κλειστά μάτια κι αυτιά και κυρίως τα κλειστά στόματα.

Εκείνο που κάπως ακόμη μπερδεύει είναι το αν η τηλεόραση πρέπει να μας τους δείχνει για να ξέρουμε με ποιους έχουμε να κάνουμε ή να τους κρατά μακριά και να δοκιμάζουμε καινούριους τρόμους, κάθε φορά που κάπως, κάποιος ανοίγει την “καταπακτή”…

Το απολύτως ξεκάθαρο είναι ότι κάθε φορά -μα, κάθε φορά!- που αντιλαμβανόμαστε ότι μια γυναίκα, ένα παιδί, ένας αβοήθητος άνθρωπος διατρέχει κίνδυνο, δεν στεκόμαστε βουβοί και αμέτοχοι, όσο δηλαδή και ένας συνεργός ή ένας τσιλιαδόρος δήμιων. 

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News