Πέτρα, μάρμαρο και ιδρώτας: οι γλύπτριες της Τήνου

Σας παρουσιάζουμε τον “Οδηγό Φοιτητριών Α,ΜΠΑ”, έναν καινούργιο, πρακτικό οδηγό για φοιτήτριες, ο οποίος θα παρουσιάζει κάθε βδομάδα πληροφορίες και συμβουλές για τη φοιτητική ζωή, τις σπουδές, το κόστος διαβίωσης, τη διασκέδαση και το επίπεδο ασφάλειας σε κάθε τμήμα σπουδών από όλες τις σχολές της χώρας, όπως μας το παρουσίασαν οι ίδιες οι φοιτήτριες που σπουδάζουν ήδη εκεί. 

Αυτήν την εβδομάδα μιλήσαμε με μια σπουδάστρια Μαρμαρογλυπτικής, στη Σχολή Μαρμαρογλυπτικής που βρίσκεται στον Πύργο της Τήνου.  

Η Σχολή

Η σχολή είναι δευτεροβάθμια και βρίσκεται στον Πύργο της Τήνου. Είναι συνολικά 3 χρόνια και έχει 5 μαθήματα: Μαρμαρογλυπτική, Γλυπτική με Πηλό, Αρχιτεκτονικό Σχέδιο, Ζωγραφική και Ιστορία της Τέχνης. Μπαίνουμε με εισαγωγικές όπως μπαίνουμε σε όλες την καλών τεχνών και έχει και σχέδιο, περνάμε και από συνέντευξη δείχνοντας ένα μικρό δείγμα των έργων μας. Είμαστε 45 φοιτητές συνολικά, σε όλα τα έτη, και γνωριζόμαστε πάνω κάτω όλοι μεταξύ μας. 

Η σχολή επικεντρώνεται στη λαϊκή τέχνη και στα αρχαιοελληνικά αγάλματα, μαθαίνουμε να μετράμε και κυρίως να κατακτάμε την τεχνική. Ύστερα, με το πτυχίο μπορεί κάποιος να εργαστεί από την εφορία αρχαιοτήτων, σε μουσεία ή αρχαιολογικούς χώρους, μπορεί να έχει δικό του εργαστήριο γλυπτικής και μαρμαρογλυπτικής και να ανοίξει δική του γκαλερί, ή μπορεί ακόμα να εργαστεί ως τεχνίτης και σε λατομεία- που θεωρούνται πιο βαριά επαγγέλματα.

Υπάρχουν πολλές επαγγελματικές διέξοδοι για αυτή την τέχνη. Η γλυπτική σού ανοίγει ορίζοντες και σε κάνει να θέλεις να κυνηγήσεις μια καριέρα. Η σχολή είναι εξαιρετική, δίνει ευκαιρίες και υποτροφίες στο τελευταίο έτος για κάποια από τις σχολές Καλών Τεχνών της Ελλάδας. 

Η διαδικασία της γλυπτικής με πηλό περιλαμβάνει στήσιμο αρματούρας και μετρήσεις, ενώ στο μάρμαρο υπερισχύει η αφαίρεση. Είναι μια τέχνη που θέλει υπομονή και είναι χρονοβόρα. Μπορεί να σου πάρει ένα τετράμηνο το γλυπτό και ένα εξάμηνο το μάρμαρο. Μετά, βαθμολογούμαστε στα έργα μας που είναι κυρίως ασκήσεις από βυζαντινά ανάγλυφα με ντισιλίδικο, φαγάνα, λουκλούδικο (εργαλεία) και μαντρακά (σφυρί για μάρμαρο). 

Η ζωή

Τα ενοίκια προφανώς είναι πολύ φθηνά, με 100-250 ευρώ μαξ βρίσκεις σπίτι. Τα σπίτια είναι, βέβαια, παλιά αλλά βολικά-φιλική συμβουλή: πάρτε αφυγραντήρα. Στη σχολή υπάρχουν ακόμα φοιτητικές εστίες για δυο άτομα και πλήρης σίτιση με καλό φαγητό- πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό-π

ου τώρα με τον κορονοϊό τα παίρνουμε σε πακέτο.  

Οι αποστάσεις είναι πολύ μικρές στο χωριό και μετακινούμαστε με τα πόδια. 

Στην Τήνο υπάρχει μόνο η Σχολή Μαρμαροτεχνίας, οπότε δεν λες ότι σφύζει και από φοιτητές και νέους ανθρώπους. Στον Πύργο συγκεκριμένα μένουν 200-300 μόνιμοι κάτοικοι τον χειμώνα. Υπάρχουν 2-3 ανοιχτά καφενεία, ένα σουβλατζίδικο και μια μπυραρία. Το καλοκαίρι είναι πενταπλάσια τα μαγαζιά από τον χειμώνα γιατί ανοίγουν περισσότερα ανά περιοχή, εστίασης και τουριστικά. 

Το νησί

Η Τήνος έχει πολλά μικρά χωριά και κάθε μικρό χωριό έχει κάτι ξεχωριστό. Το δικό μας έχει τη Σχολή, το Μουσείο Μαρμαροτεχνίας, το Μουσείο του Γιαννούλη Χαλεπά, το Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών και το νεκροταφείο του Πύργου που ανήκει στην UNESCO και θεωρείται προστατευόμενη πολιτιστική κληρονομιά.

Επίσης είναι η χαρά του ορειβάτη, έχουμε πολλά μονοπάτια και ιδιαίτερα βότανα, πριν από την πανδημία είχαμε πανηγύρια και μουσικές βραδιές που έχουν αρχίσει να επανέρχονται δειλά δειλά. 

Αγαπημένο μαγαζί

“Το Σούσουρο” που είναι το τέλειο μέρος να φας ένα ελαφρύ γλυκό μετά από βαριά γλυπτική. Αν θέλουμε να πιούμε ποτό πάμε σε σπίτια ή σε καφενεία. Τώρα με τον κορονοϊό ήταν ακόμα πιο μοναχικά τα πράγματα. Η ποιότητα ζωής, ωστόσο, είναι πολύ καλή στο νησί και η επαφή με τη φύση υπέροχη. 

Το καλοκαίρι υπάρχει ένα πολύ ωραίο beach bar στο Ρόχαρη, το “Rochari beach bar”, οι παραλίες είναι όλες 30 με 40 λεπτά με τα πόδια και είναι πολύ ωραίες. 

Για γλυκό πηγαίντε στο “Αθμάρ” να φάτε σοκολατόπιτα και τσιζκεικ, σαραγλί με παγωτό και στον “Πλάτανο” δοκιμάστε τάρτα λεμονιού και γαλακτομπούρεκο. Υπάρχει και πιο δίπλα μια ωραία πιτσαρία για κάτι αλμυρό. 

Φοιτητική δουλειά

Σχεδόν όλοι το καλοκαίρι δουλεύουμε σεζόν και αν ψάξετε δουλειά, μπορείτε να βρείτε ακόμα και στο χωριό κάτι για τα σαββατοκύριακα στο “Μποέμ” ή στο “Μεγάλο Καφενέ”.  

Σεξισμός στη σχολή

Οι καθηγητές είναι βοηθητικοί και καλοί, αλλά είναι σημαντικό ότι κάποιοι μένουν στο χωριό πολλά χρόνια και αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ξέρουν καλά τη σχολή, το νησί και την ιστορία του, αλλά έχουν εντρυφήσει και σε κάποιες παλιές νοοτροπίες χωριού. Υπάρχει σεξισμός και σίγουρα έχουν γίνει περιστατικά, γιατί όπως και να έχει είναι μια ανδροκρατούμενη σχολή, αλλά οι σπουδαστές είναι κατά πλειοψηφία γυναίκες. Επίσης, μόνο σε ένα μουσείο εδώ στην Τήνο έχω δει έργο γυναίκας και αυτό δεν είναι τυχαίο. 

Γυναίκες και γλυπτική

Δε δίνονται τόσες ευκαιρίες σε γυναίκες στην τέχνη αυτή γενικά. Η γλυπτική δεν έχει να κάνει με τη σωματική δύναμη αλλά με το πόσο θα αφοσιωθείς στη τέχνη σου. Η δική μου συμβουλή σε κάποια που θέλει να ασχοληθεί με αυτό είναι να μην ακούει όσους λένε ότι μετράει το φύλο.

Σίγουρα χρειάζεται και η σωματική ενέργεια αλλά δεν είναι μόνο αυτό και εκεί νομίζω είναι που πατάει η πατριαρχία, ότι και καλά χρειάζεται “δύναμη” η τέχνη και έτσι δεν μας δίνονται ευκαιρίες ή, ας πούμε, ηλεκτρικά εργαλεία. Θα δεις άντρα να χρησιμοποιεί ηλεκτρικό τροχό για να τροχίσει τα εργαλεία, αλλά ποτέ γυναίκα μόνη της. Πάντα πάει ο καθηγητής και τα τροχίζει στις γυναίκες που πρέπει κάπως να πάρουν “άδεια”.

Οι γυναίκες γλύπτριες είναι πολλές αλλά οι διακεκριμένες είναι λίγες. Έχω γνωρίσει πολλές γυναίκες και κάτω στην Τήνο, που ασχολούνται με γλυπτική και έχουν πολύ ταλέντο αλλά δεν προμοτάρουν τον εαυτό τους τόσο όσο ένας άντρας, δεν έχουν καριέρα, αλλά θα μπορούσαν εύκολα να έχουν γιατί έχουν το ταλέντο. 

Ελληνίδες γυναίκες γλύπτριες

Στην διδακτική ύλη της σχολής, κυρίως για άντρες καλλιτέχνες μαθαίνουμε και ελάχιστες γυναίκες, όπως την Άλεξ Μυλωνά και την Ασπασία Παπαδοπεράκη, τις υπόλοιπες τις έμαθα μόνη μου ψάχνοντας. Η Αλεξ Μυλωνά έχει περάσει και από τη σχολή μαρμαρογλυπτικής. 

Η Αγγελική Στεφάνου είναι η πρώτη γυναίκα που πήρε πτυχίο ζωγραφικής και γλυπτικής, μαθήτρια του λύτρα και του Βρούτου. Τα έργα της διακρίθηκαν κατά την καλλιτεχνική έκθεση του Ζαππείου το 1909.

Η Ιουλία Σκούφου είναι η πρώτη γυναίκα που πήρε δίπλωμα γλυπτικής το 1906. 

Άλλες γυναίκες Ελληνίδες γλύπτριες με σημαντικό έργο:

Η Τίτσα Χρυσοχοΐδη , Ναταλία Μελά Κωνσταντινίδη, Αφροδίτη Λίτη ,Φρόσω Ευθυμιάδη, Αγλαΐα Λυμπεράκη, Μπέλα Ραυτοπούλου, Ειρήνη Χαριάτη, Ναυσικά Πάστρα, Ιωάννα Σπητέρη-Βεροπούλου,  Σωσώ Χουτοπούλου Κονταρά ,Φρόσω Μιχαλέα, Κλεονίκη Γενναδίου, Αγγελική Εμπεδοκλέους, και η Βένια Δημητρακοπούλου. 

Για να συμμετάσχετε και να μας βοηθήσετε να φτιάξουμε τον Οδηγό, σημειώστε φοιτητικές εμπειρίες που σας σχημάτισαν και στείλτε μου μέιλ στο mdialeti@lifo.gr

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News