Η στήλη της για το σεξ στη Le Monde πρακτικά άλλαξε τον τρόπο που οι γαλλίδες αντιμετωπίζουν το σώμα, τη σεξουαλικότητα, την ίδια τους τη ζωή τα τελευταία 15 χρόνια. Αν, μάλιστα, κάποτε την ακούσατε σε κάποιο TeDx ή χαζέψατε κάποιο βιντεάκι της από το Quotidien, την τηλεοπτική εκπομπή με τον Yann Barthès, όπου διατηρεί δική της ενότητα, τότε ξέρετε γιατί ειδικά στις γυναίκες, ποτέ, κανείς δεν μίλησε για το σεξ όπως έπρεπε.
Γι’ αυτά γράφει και μιλά με γνώσεις και χιούμορ και απολύτως φεμινιστική σκοπιά, η δημοσιογράφος, συγγραφέας, ζωγράφος και ακτιβίστρια του φεμινισμού Maïa Mazaurette. Το μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς της επικεντρώνεται σε θέματα σεξουαλικότητας, ρόλων των φύλων, θέσης των κοινωνικών μειονοτήτων και ορατότητάς του γυναικείου σώματος στην κοινωνία.
Στην Ελλάδα έρχεται ως επίτιμη προσκεκλημένη του Γαλλικού Ινστιτούτου και ως ομιλήτρια στο 1ο Φεστιβάλ Φιλοσοφίας που διοργανώνεται σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, το ΕΚΠΑ, το Philosophie Magazine, τη LIFO και το ampa.lifo.gr. Λίγο πριν από την έναρξη αυτής της ενδιαφέρουσας διοργάνωσης είχα την τύχη να μιλήσω με αυτή την υπερδραστήρια Γαλλίδα συνάδελφο, που δεν μασάει τα λόγια της, δεν χάνει το χαμόγελό της ούτε και τον “στόχο” και έχει βρει έναν σπουδαίο δίαυλο επικοινωνίας και επεξήγησης των πιο δύσκολων ζητημάτων, εκείνων που λίγες αγγίζουν ανοιχτά, χωρίς ντροπή, χωρίς αναστολές, με αθωότητα, αλλά και επίγνωση.
Η κουβέντα μας έχει κανονιστεί τη μέρα που η γαλλίδα ηθοποιός Adèle Haenel ανακοινώνει ότι αποχωρεί από το “σκληρά πατριαρχικό, ρατσιστικό κινηματογραφικό σύμπαν” και της ζητώ ένα σχόλιο γι’ αυτό…
«Δεν μπορώ να μιλήσω στη θέση της Adèle Haenel, αλλά κατανοώ την αγανάκτησή της. Θα θέλαμε να τρέξουμε τα δικαιώματα των γυναικών σε fast forward! Αλλά, θα πρέπει να διαφυλάξουμε το έδαφος που κερδήθηκε, όταν μπορούμε να το κάνουμε. Δεν κρίνω καθόλου την Adèle Haenel, στο δικό της επίπεδο δημοσιότητας – δεν αμφιβάλω καθόλου ότι μπορεί να νιώθει το burn-out του ακτιβισμού», μου λέει και καταλαβαίνω ότι και η ίδια διακατέχεται από την ανησυχία να μη χαθούν όσο κέρδισε το #MeToo για τις γυναίκες τα τελευταία 6 χρόνια. Τη ρωτάω τη θεωρεί πιο σημαντικό κέρδος από αυτό το κίνημα.
Ο έλεγχος και η κατοχή του γυναικείου σώματος αποτελούν σύμβολα κύρους, που οι άνδρες με εξουσία χρειάζονται για να καθιερώσουν τη δύναμή τους. Είναι η λογική των πρωτευόντων θηλαστικών, με την οποία ο ισχυρότερος κερδίζει. Προσωπικά, δεν έχω καμία διάθεση να επιστρέψω στο νόμο της ζούγκλας.
«Μα, τη γυναικεία αδελφότητα! Για εμένα, αυτό είναι το πιο σημαντικό. Ξέρεις, όταν ξεκίνησα την ενεργό δράση, οι φεμινίστριες ήταν πολύ λίγες. Μας μιλούσαν διαρκώς περί γυναικείου ανταγωνισμού… Σήμερα, οι γυναίκες εμπιστεύονται πολύ περισσότερο τον εαυτό τους, και αυτό είναι πραγματικά πολύ συναρπαστικό. Αυτή η συσπείρωση των γυναικών, οφείλεται κατά πολύ στο διαδίκτυο: αυτά που δε μπορούσαμε να πούμε σε κανέναν -είτε επρόκειτο για σεξουαλική βία, είτε για άλλα ασήμαντα θέματα-, ξεκινήσαμε να τα λέμε στο διαδίκτυο, και τότε συνειδητοποιήσαμε ότι τελικά ήμασταν χιλιάδες, αν όχι εκατομμύρια! Είμαστε πολύ λιγότερο μόνες σήμερα. Επίσης, στα δάκτυλα του χεριού, θα μετρούσα την πολιτική δύναμη που αποκτήθηκε χάρις στο κίνημα #MeToo μέσα από την λαϊκή πίεση που ασκήθηκε, το γεγονός ότι ο λόγος μας λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν όταν η έκταση και η οικουμενικότητα των διακρίσεων γίνεται πλέον αντιληπτή, και φυσικά την πολιτικοποίηση της ιδιωτικής ζωής».
Συζητώντας για τον ενεργό ακτιβισμό της αναφορικά με τη γυναικεία σεξουαλικότητα, μοιραία, αναρωτιέμαι αν εκείνη έχει κάποια πρόχειρη εξήγηση για όλη αυτή την ντροπή, την αδυναμία μας μέχρι και σήμερα να μιλάμε ανοιχτά για τη σεξουαλικότητά μας. Με εκπλήσσει με την απάντησή της, καθώς αυτή είναι πολύ… απ’ τη ζωή βγαλμένη και καθόλου θεωρητική ή πασπαλισμένη με επιστημοσύνη, είναι, όμως, τραχιά και ολόσωστη.
«Από το 2017 μιλάμε πολύ για απελευθέρωση του λόγου, αλλά δεν μπορούμε ωστόσο να εξαφανίσουμε χιλιετίες πατριαρχικής κουλτούρας σε μια στιγμή, με ένα χτύπημα των δακτύλων – το προσπάθησα, αλλά δεν έπιασε! (γελάει). Η αξία της γυναίκας παραμένει, σε μεγάλο βαθμό, άρρηκτα συνδεδεμένη με την έλλειψη ερωτικής πείρας! Να κάτι που βολεύει τους άνδρες: αν δεν είναι καλοί στο κρεβάτι, μπορούν να επαναπαυθούν στην έλλειψη κατανόησης της συντρόφου τους, στο γεγονός ότι αυτή δε διαθέτει μέτρο σύγκρισης – μπορούν επίσης να απαξιώσουν τη γνώμη της, αυτό που πραγματικά νιώθει. Η κουλτούρα παράγει επίσης έναν ισχυρό λόγο σχετικά με αυτά που μία γυναίκα δικαιούται να επιθυμεί, σχετικά με τον -ευφάνταστο πολλές φορές- τρόπο που λειτουργεί το σώμα της, ακόμη και στον τρόπο που πρέπει να βιώνει τους οργασμούς. Όταν δεν ανταποκρινόμαστε στις απαιτήσεις του μοντέλου που επικρατεί, μας εξηγούν ότι δεν είμαστε φυσιολογικές ή μας λένε ότι τους απογοητεύουμε…Ενώ στην πραγματικότητα, μία γυναίκα που νιώθει σαν εξωγήινος του σεξ, λειτουργεί με τον απόλυτα συνηθισμένο τρόπο!», μου λέει.
Συζητώντας, περιμένω ή κάπως θέλω να πιστεύω ότι στη Γαλλία ο φεμινισμός είναι στα καλύτερά του (τουλάχιστον) και ότι οι γυναίκες απολαμβάνουν καλύτερη τύχη στις διεκδικήσεις τους σε όλα τα επίπεδα. Τι στο καλό; Γυναίκα πρωθυπουργός, ενεργό φεμινιστικό κίνημα… Αλλά μάλλον υπεραισιοδοξώ. Η Mazaurette μου εξηγεί ότι από τη στιγμή που ξεκίνησε τη δράση της μέχρι και το μεγάλο “μπαμ” του κινήματος #MeToo μεσολάβησαν 22 εξαιρετικά δύσκολα χρόνια.
«Θέλω να πω ότι ακόμα κι αν το φεμινιστικό κίνημα είχε ήδη γίνει της μόδας στη Γαλλία από πριν, μπορώ να πω ότι η πορεία μου στην έρημο διήρκησε τουλάχιστον δεκαπέντε χρόνια… Στην αρχή, με στεναχωρούσε ιδιαίτερα το γεγονός ότι μεγάλωσα σαν νέα γυναίκα, μέσα σε ένα περιβάλλον ειρωνείας και αποδοκιμασίας. Σήμερα, θεωρώ ότι απέκτησα ανθεκτικότητα. Προσοχή, δεν προσπαθώ να χρυσώσω το χάπι ούτε να σας παρηγορήσω προσποιούμενη πως «ό,τι δε σας σκοτώνει, σας κάνει πιο δυνατές». Όμως, πιστεύω ότι εν όψει της αντίδρασης που αναμένεται, στις ΗΠΑ και αλλού, είμαι καλά προετοιμασμένη για να αντέξω στους κλυδωνισμούς. Οι Ελληνίδες έχουν απίστευτη δύναμη. Πρέπει να τη διατηρήσουν. Δεν έχουμε άλλωστε και άλλη επιλογή».
Όταν η συζήτησή μας φτάνει στο πώς επιστρέψαμε στον μεσαίωνα της απαγόρευσης αμβλώσεων στις ΗΠΑ και γενικά όλης αυτής της φρενίτιδας ανά την Ευρώπη και τον κόσμο να ελεγχθεί το γυναικείο σώμα, μου λέει ότι έχει εξήγηση, αλλά δεν είναι… πολιτικά ορθή.
«Όχι, δεν είναι! Δεν είναι γιατί θεωρώ ότι τα άτομα που αναζητούν την εξουσία (και συνήθως την αποκτούν) δεν την διαχωρίζουν: την επιθυμούν, σε όλες τις μορφές της, και με όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά της. Ο έλεγχος και η κατοχή του γυναικείου σώματος αποτελούν σύμβολα κύρους, που οι άνδρες με εξουσία χρειάζονται για να καθιερώσουν τη δύναμή τους. Είναι η λογική των πρωτευόντων θηλαστικών, με την οποία ο ισχυρότερος κερδίζει. Προσωπικά, δεν έχω καμία διάθεση να επιστρέψω στο νόμο της ζούγκλας. Αλλά θεωρώ ότι η εξουσία θα έπρεπε να απασχολεί περισσότερο όλες εμάς τις φεμινίστριες: για να χτίσουμε τον ιδανικό μας κόσμο, θα την χρειαστούμε».
Άρα, ο φεμινισμός έχει γίνει κάτι σαν πανοπλία επιβίωσης;
«Η επικαιρότητα μας απαντά καθημερινά σ’ αυτή την ερώτηση. Χρειαζόμαστε τον φεμινισμό τόσο για να επιβιώσουμε όσο και για να ζήσουμε: αρχικά, για να μην πέφτουμε θύματα βιασμού, ξυλοδαρμού και φόνου, αλλά επίσης για να μπορούμε να απολαύσουμε ένα καφέ με αξιοπρέπεια και με την ησυχία μας. Χρειαζόμαστε επίσης τον φεμινισμό για να σώσουμε άτομα όλων των έμφυλων και σεξουαλικών μειονοτήτων, τα παιδιά, τους άπορους, τους έγχρωμους, τα άτομα με αναπηρία, χρειαζόμαστε τον φεμινισμό για να σώσουμε τα ζώα, τα φυτά και το κλίμα. Δεν υπάρχει ευτυχισμένη πατριαρχία και δεν υπάρχει βιώσιμη πατριαρχία!».
INFO
Το 1ο Φεστιβάλ Φιλοσοφίας, που πραγματοποιείται σε συνεργασία με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμων Αθηνών, το Philosophie magazine, τη LIFO και το ampa.lifo.gr, στοχεύει να διερευνήσει τις «Μεταμορφώσεις της αγάπης» με τη συνδρομή Γάλλων και Ελλήνων στοχαστών, πανεπιστημιακών, καλλιτεχνών και εκπροσώπων των γαλλικών και ελληνικών μέσων ενημέρωσης. Για περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις, τα events, τις ομιλίες και τις στρογγυλές τράπεζες, εδώ <<<
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
