Για τον περισσότερο κόσμο το ημερολογιακό τέλος του καλοκαιριού σημαίνει την επιστροφή στην φθινοπωρινή ρουτίνα. Όμως οι διακοπές του καλοκαιριού μας έδωσαν την ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με τη φύση, τον εαυτό μας κι ορισμένες συνήθειες wellness που μας αναζωογονούν και τις οποίες δεν είναι ανάγκη να εγκαταλείψουμε για χάριν της καθημερινότητας.
Ο James Clear, ο εφευρέτης του όρου “ατομικές συνήθειες”, στο διάσημο βιβλίο του και μπεστ σέλερ του καλοκαιριού Atomic Habits: Ένας εύκολος και αποδεδειγμένος τρόπος για να δημιουργήσεις καλές συνήθειες και να απαλλαγείς από τις κακές μας εμπνέει για να το κάνουμε πράξη. Ο όρος «ατομική» δεν αφορά το άτομο. Αναφέρεται στον χαρακτήρα αυτών των συνηθειών, οι οποίες «είναι τόσο μικρές όσο ένα σωματίδιο, αλλά τόσο ισχυρές όσο ένα τσουνάμι».
Η ψυχολόγος Lourdes Ramón, σύμβουλος στην κλινική Palasiet, θιασώτης αυτής της φιλοσοφίας wellness, εξηγεί στην ισπανική Vogue το κόνσπετ πιο αναλυτικά: «Ένα άτομο είναι το μικρότερο μέρος της ύλης, αλλά μια αλλαγή σε αυτό το άτομο θα προκαλέσει μια αλλαγή σε ολόκληρο το σύστημα της οποίας είναι μέρος. Αυτή είναι η πραγματική δύναμη. Πιστεύουμε ότι μια μικρή αλλαγή δεν έχει καμία ορατή χρησιμότητα, αλλά αυτή η αλλαγή, που διατηρήθηκε με τον καιρό και έγινε συνήθεια, θα αλλάξει ριζικά την κατάσταση. Είμαστε πλάσματα με συνήθειες και ρουτίνες. Οι αλλαγές που απέχουν πολύ από τη συνηθισμένη μας ρουτίνα απαιτούν πολλή προσπάθεια από εμάς, αλλά οι μικρότερες αλλαγές στην καθημερινότητά μας δεν είναι τόσο απαιτητικές και μπορούν να ενσωματωθούν καλύτερα». Και κατέληξε παραφράζοντας τον συγγραφέα: «Με το να είσαι 1% καλύτερος κάθε μέρα, θα είσαι (περίπου) 37 φορές καλύτερος σε ένα χρόνο».
Ακούγεται καλό, σωστά;
Πάμε λοιπόν να δούμε μερικές συνήθειες που σκοπεύω να ακολουθήσω αυτό το φθινόπωρο.
1. Αποκοπή από τη συνεχή συνδεσιμότητα.
Έγραφε η Βίβιαν Στεργίου στη Lifo, “Η πανδημία του Covid-19 άλλαξε ριζικά τη σχέση μας με την οθόνη. Η οθόνη, μη διαδραστική αρχικά, άφηνε τον θεατή να βυθίζεται σε ειδήσεις και τηλεοπτικές σειρές, χωρίς να επιτρέπει και πολλή αλληλεπίδραση, ενώ τα τηλέφωνα δεν ήταν ακόμα υπολογιστές. Αυτή η παθητικότητα φαντάζει ήδη αιώνες μακριά (μερικοί δεν την πολυθυμόμαστε καν).”
Για τους εργαζόμενους, μέρος των διακοπών είναι η αποκοπή από την συνδεσιμότητα της οθόνης, να μην χρειάζεται να ενημερωνόμαστε συνεχώς (μάλιστα ιδιαίτερα κάνοντας το λεγόμενο doom scrolling, την συνεχή ροή κακών ειδήσεων). Κι έτσι να μην αποσπώμαστε από αυτό που κάνουμε εκείνη τη στιγμή ελέγχοντας εμμονικά τα email μας και τις ειδοποιήσεις από τα κοινωνικά δίκτυα. Για μια παραγωγική νέα χρονιά όμως από το φθινόπωρο και πέρα είναι μια συνήθεια χρήσιμη να εφαρμοστεί και κατόπιν, ώστε να απελευθερωθούμε από τον ψυχαναγκασμό.
Πράγματι, όπως εξηγεί η coach Marta Cereceda, “Μπορεί να είναι δύσκολο στην αρχή, καθώς η χημεία του εγκεφάλου μας έχει συνηθίσει σε αυτή τη ροή έντασης και ανακούφισης κάθε φορά που διαβάζουμε τις ειδοποιήσεις. Αλλά σε μικρό μέγεθος θα εκκρίνεις λιγότερη κορτιζόλη (την ορμόνη του στρες ) και η ανάγκη να κοιτάζεις ψυχαναγκαστικά θα εξαφανιστεί Συνειδητοποίησε ότι το κάνεις, επιβράβευσε τον εαυτό σου, να είσαι περήφανος για τον εαυτό σου που κατάφερες εκείνη την ημέρα να διατηρήσεις τις στιγμές αποσύνδεσής σου. Και, φυσικά, συνέχισε να πολλαπλασιάζεις αυτές τις στιγμές”, πρόσθεσε.
Πώς σκοπεύω να το εφαρμόσω; Υιοθετώντας συγκεκριμένες χρονικές στιγμές για τον έλεγχο των emails (νωρίς το πρωί, αργά το απόγευμα), προτεραιοποιώντας τις υποχρεώσεις που προκύπτουν, και scrolling το βράδυ σε κάποιο νεκρό χρόνο που δεν θα ροκανίζει από τις προσωπικές στιγμές.
2.
Χαμογελάμε περισσότερο (ακόμη κι όταν δεν το νιώθουμε τόσο έντονα)
Θυμάμαι ένα σύνθημα της χιλιετίας, “χαμογέλα, κάνει τους άλλους να ανησυχούν”. Θα αναρωτηθεί βέβαια κάποιος γιατί είναι καλό να κάνουμε τους άλλους να ανησυχούν. Δεν είναι τόσο αυτό, αλλά η επίδραση στην δική μας διάθεση που μετράει. Ταυτόχρονα βέβαια, ναι, απομακρύνει και τις κακές διαθέσεις των άλλων.
Ειδικά από τη στιγμή που η Lourdes Ramón μας διδάσκει ότι το χαμόγελο (ακόμα και όταν δεν το θέλεις) όχι μόνο παράγει ντοπαμίνη και σεροτονίνη, αλλά στέλνει και ένα θετικό μήνυμα στον εγκέφαλο. “Ο εγκέφαλος αποδίδει μεγάλη σημασία σε αυτό που συμβαίνει στο πρόσωπο. Εκτός από τους μυς γύρω από τα μάτια, το στόμα είναι το δεύτερο πιο σημαντικό μέρος του προσώπου για τον εγκέφαλο. Δεν γνωρίζουμε τη δύναμή του. Στην πραγματικότητα, η νευρική απόκριση σ’ ένα χαμογελαστό πρόσωπο είναι πολύ πιο δυνατή από εκείνη σε ένα μη χαμογελαστό ή θυμωμένο πρόσωπο. Η νήσος, η οποία είναι ένα από τα μέρη του εγκεφάλου που εμπλέκονται περισσότερο στην ταυτότητα, ενεργοποιείται όταν βλέπουμε κάποιον να χαμογελά ή όταν χαμογελάμε εμείς οι ίδιοι», εξηγεί η ψυχολόγος.
3.
Βάζω αυγά στο πρωϊνό μου (ε ναι λοιπόν!)
Οι βορειοευρωπαίοι και δη οι εγγλέζοι κάτι ξέρουν που έχουν μαγειρεμένο πρωϊνό (αυγά, φασόλια, ντομάτες, αλλαντικά) αντί για προκάτ τυρόπιτα και σοκολατούχο.
Ειδικά τα αυγά όμως, αν όχι τα αλλαντικά που είναι επεξεργασμένο κρέας κι άρα επίφοβο για καρκινογεννέσεις, είναι μια εξαιρετική πηγή χορταστικής πρωτεΐνης κι είναι και μια κάποια απόλαυση η ετοιμασία τους. Είτε έχει κανείς το χρόνο να ετοιμάσει scrabled ή ομελέτα τα ΣΚ ή ετοιμάζει βραστά σφιχτά (ή και μελάτα) για να πάρει μαζί στο γραφείο ώστε να συνοδέψει το πρωϊνό ρόφημα. Δεν είναι άλλωστε και τόσο δύσκολο να βράσει κανείς μια εξάδα για να έχει όλη την εβδομάδα. Μαζί με ένα κρίθινο παξιμάδι είναι μια παραδοσιακή πινελιά με πολλά οφέλη.
Τα αυγά παρέχουν ενέργεια, αποτρέπουν τα σκαμπανεβάσματα της ινσουλίνης που προκαλούν οι “γρήγοροι” στον μεταβολισμό υδατάνθρακες και ανεβάζουν τη διάθεσή. Όπως εξηγεί η Salena Sainz, διευθύντρια της κλινικής Naturae Nutrition, είναι πλούσια σε τυροσίνη και τρυπτοφάνη, πρόδρομες ουσίες της σεροτονίνης, της ορμόνης της ευτυχίας. «Είναι επίσης πλούσια σε βιταμίνη Β1 και μαγνήσιο», προσθέτει. Και σαν να μην έφτανε αυτό, είναι από εκείνες τις τροφές που σύμφωνα με την ενεργειακή διατροφή ηρεμούν τον εγκέφαλο.
4.
Περισσότερα βιβλία και λιγότερα social media
Πάλι όπως έγραψε η Βίβιαν Στεργίου, “Νοσηρή μού φαίνεται και η προφανής εργαλειοποίηση του fomo (fear of missing out / άγχος μη μείνεις «στην απέξω») που συντηρεί τον εθισμό στα stories. Οι χρήστες του Facebook και του Instagram, παρακολουθώντας βιντεάκια λίγων δευτερολέπτων (stories) όπου άλλοι χρήστες αυτοσκηνοθετούνται στην κορύφωση της καλοπέρασής τους ή καταγράφουν υπερβολικά συγκεκριμένες λεπτομέρειες της καθημερινότητάς τους (τη θέα απ’ το γραφείο τους, σε ήπιες περιπτώσεις, τη γάμπα και τους κοιλιακούς τους, σε άλλες), είναι σίγουροι ότι θα πληροφορηθούν πού είναι και τι κάνουν οι φίλοι τους κάθε λεπτό.”
Αντίθετα βυθιζόμενη σε ένα καλό βιβλίο είτε μυθοπλαστικό, είτε όχι, ξεφεύγω σε έναν κόσμο πιθανοτήτων που δεν έχει τίποτα το ηδονοβλεπτικό ή κουτσομπολίστικο, αντίθετα προάγει την φαντασία που ικανοποιεί, χαλαρώνει και ταυτόχρονα πλάθει συνάψεις για ακόμη περισότερη ευεξία.
Η ψυχολόγος Έλενα Φουέντες Μορένο μας το εξηγεί: η ανάγνωση παράγει ντοπαμίνη και ένα άμεσο αίσθημα ευεξίας, εκτός από εξαιρετική πνευματική γυμναστική. Έχοντας κατά νου μια μελέτη που διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που περνούσαν τρεισήμισι ώρες την εβδομάδα διαβάζοντας είχαν 17% λιγότερες πιθανότητες να πεθάνουν, η ατομική μου συνήθεια για τη νέα σχολική χρονιά θα είναι να διαβάζω τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα: στο πρωινό, πριν πέσω στο κρεβάτι ή στο δρόμο για τη δουλειά.
Και ενώ η ανάγνωση ηλεκτρονικών βιβλίων είναι μια επιλογή, βρίσκω περισσότερη ηρεμία, ευχαρίστηση (και οφθαλμική ευεξία) στην ανάγνωση σε έντυπη μορφή.
[Επ’αυτού σας έχω σύντομα μια έκπληξη στο ampa!]
5.
Προτεραιοποιώ το σημαντικό και κάνω τα πράγματα διαδοχικά αντί ταυτόχρονα
Πόσο συχνά μπροστά στην επιλογή χρονικά επείγον ή σημαντικό ασχολούμαστε με το επείγον; Όμως αυτή είναι μια συνήθεια που μας πάει πίσω. Δεν είναι όλα τα επείγοντα το ίδιο σημαντικά κι αποδίδει να αφιερώνουμε περισσότερη ενέργεια, και δη ξεκούραστη ενέργεια τις πρώτες πρωϊνές και πιο παραγωγικές ώρες σε αυτό που αξιολογούμε ως πλέον σημαντικό, παρά σε κάτι που έχει μια χρονική πίεση.
Επιπλέον, όπως εξήγησε η ψυχολόγος Laura Palomares, είναι σημαντικό να θυμόμαστε: «Ναι, έχω πολλά να κάνω, αλλά είμαι άνθρωπος και δεν μπορώ να ελέγξω τα πάντα. Δεν έχει σημασία αν βιάζομαι και τι κάνω πρέπει να κάνω, είναι καλύτερα να συγκεντρωθώ και το επόμενο έργο θα αντιμετωπιστεί εν ευθέτω χρόνω όσο καλύτερα μπορώ».
6.
Λιγότερη γκρίνια
Σύμφωνα με έρευνες ετών που αναμεταδίδει το Harvard Business Review έχει αποδειχθεί ότι “τα επαναλαμβανόμενα παράπονα, η γκρίνια, ο μόνιμος αρνητισμός επιδρούν αρνητικά όχι μόνο στο πνεύμα και στην ψυχή, αλλά και στο ίδιο μας το σώμα. Οι νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, όταν το εξωτερικό ερέθισμα είναι μία σειρά επαναλαμβανόμενων κακών, τοξικών συναισθημάτων, έχουν την τάση να ενισχύουν τη δημιουργία εξίσου κακών και ατελέσφορων σκέψεων που κάνουν τους γύρω –και αυτόν που γκρινιάζει– δυστυχισμένους, ενώ αφήνουν ελάχιστο χρόνο και χώρο για θετικά αισθήματα όπως η ευγνωμοσύνη, η εκτίμηση, η χαρά”.
Όπως εξηγεί η ψυχολόγος Brigida H. Madsen: «Το να παραπονιόμαστε συνεχώς, παθητικά και αντιπαραγωγικά, μας εστιάζει στα αρνητικά και, μακροπρόθεσμα, μας δίνει μια πολύ απαισιόδοξη άποψη για τον κόσμο και το περιβάλλον μας. Επιπλέον, αυτή η στάση προκαλεί μια ορισμένη απόρριψη στους άλλους, δημιουργεί μια ατμόσφαιρα αρνητικής ενέργειας που σε κανέναν δεν αρέσει».
Ειδικά στο διαδίκτυο παίρνει τη μορφή χιονοστιβάδας, όπως έγραφα στην Lifo το μακρινό 2017, “Και με τι αίσθημα “δικαίου” άραγε σήμερα επιχαιρόμαστε ευχόμενοι #psofo στα social media, σχολιάζοντας στην δημόσια κονίστρα επιρρίπτοντας κατάρες, και υποπτευόμενοι μύρια μηχανεύματα πίσω από μια παροδική ευτυχή στιγμή; Στην δική μας συγχορδία συνθηκών οι σκοτεινές κι ελάσσονες νότες παίρνουν την πρωτοκαθεδρία για να γίνουν μείζονες και κυρίαρχες. Η κατσίκα του γείτονα συνεχίζει την βοσκή μέχρι το γρασίδι να μολυνθεί από τον δηλητηριασμένο υδροφόρο ορίζοντα που θα παρασύρει κι εμάς στο διάβα του. Αλλά κι αυτό ακόμα είναι μια ψευδεπίγραφη αρετή.”
Όλοι γκρινιάζουμε πότε-πότε, όμως είναι η συχνότητα που δημιουργεί ή και διογκώνει τα προβλήματα και μπλοκάρει την επίλυσή τους. Κι είναι ακριβώς η δυνατότητα και κινητοποίηση για την επίλυση των προβλημάτων που θα πρέπει να μας απασχολεί αν θέλουμε να ζήσουμε καλύτερα αντί η καναπεδάτη γκρίνια κατά παντός.
quotes από vogue.es
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
