Υπάρχει μία τάση εδώ και κάμποσα χρόνια να είναι αρκετά εώς πολύ cool να κάνεις κουήρ τέχνη. Όχι τίποτα περφόρμανς σε καταλήψεις ή αυτόνομους χώρους, αλλά κουήρ τέχνη που χρηματοδοτείται από λευκά, ανδροκρατούμενα, καπιταλιστικά ιδρύματα. Ως εκ τούτου, επικρατεί ένα μεγάλο μπέρδεμα ως προς το τι είναι κουήρ τέχνη τελικά; Και υπάρχει τίποτα άλλο κουήρ πέραν της τέχνης; Ας πούμε, έχει νόημα να κάνεις κουήρ ηλεκτροκολλήσεις ή να είσαι κουήρ ψαράς ή κάποιο άλλο επάγγελμα;
Mπορεί να διασωθεί το κουήρ ως μία ἐννοια που περιγράφει πρακτικές και ενσώματες εμπειρίες που ενοχλούν την ετεροκανονικότητα; ;H έχει πια ενσωματωθεί το κουήρ τελείως στο (καλλιτεχνικό) καπιταλιστικό σύστημα και έχει μεταμορφωθεί σε μιας μορφής κοινωνικού κεφαλαίου; Ο θεωρητικός José Esteban Muñoz υποστήριζε ότι το κουήρ είναι ένας ορίζοντας πιθανοτήτων και, έτσι, ποτέ κανείς δεν θα καταφέρει να είναι κουήρ, αφού η κουηροσύνη είναι μία ιδεατή κατάσταση. Μέχρι την κουήρ τέχνη των μεγάλων πολιτιστικών ιδρυμάτων και τα πολύχρωμα φεστιβάλ τους, μια δεκαετία ενσωμάτωσης δρόμος. Τελικά, τι είναι πια το κουήρ;
H Cyber daddi, κατά κόσμο Βασιλεία Κάγκα, είναι κουήρ φεμινίστρια επιμελήτρια τέχνης, παραγωγός, περφόρμερ και ένα από τα καταλληλότερα άτομα για να κάνουμε αυτή τη συζήτηση παρέα. Ξεκινώντας βέβαια από το γεγονός ότι διαβάζετε αυτές τις απόψεις στη Lifo, δεν θέλουμε να ενστερνιστούμε καμία θέση καθαρότητας. Θέλουμε, αντί αυτού, να αναγνωρίσουμε ότι όλα ζούμε σε ένα καπιταλιστικό και πατριαρχικό σύστημα: μέσα από αυτό ψηλαφίζουμε τις πιθανότητες και τις επιθυμίες που μας δημιουργεί αυτός ο κουήρ ορίζοντας!
Έτσι ξεκινήσαμε τη συζήτηση από την κουήρ αρρενωπότητα της Cyber daddi που όπως λέει είναι «femme in the streets, masc in the sheets» θηλυκότητα στους δρόμους, αρρενωπότητα στα σεντόνια). Συνεχίσαμε με την εμπειρία της ως επιμελήτρια τέχνης και καταλήξαμε στο ότι έχουμε πολύ δρόμο ακόμα για να διεκδικήσουμε την επανοικειοποίηση των κλεμμένων και ήδη ενσωματωμένων μας ταυτοτήτων.
— Έχει νόημα σαν κουήρια να κάνουμε reclaim την έννοια της αρρενωπότητας;
Θεωρώ ότι δεν έχουμε να κάνουμε κάτι claim, γιατί είναι ήδη claimed. Δηλαδή, οι butch λεσβίες έχουν διδάξει στους cis ετεροφυλόφιλους τι είναι αρρενωπότητα. Οι τρανς γυναίκες αντίστοιχα διδάσκουν το τι είναι θηλυκότητα. Δηλαδή, κάπως το βλέπω ότι όλα είναι κλεμμένα και ότι όλα είναι δικά μας. Δε νιώθω προσωπικά ότι έχω να κάνω κάτι εγώ claim από τους cis ετεροφυλόφιλους λευκούς άντρες και επίσης σκέφτομαι τα λόγια ενός φίλου μου, ότι «το φύλο δεν είναι μόνο επιτέλεση αλλά είναι και ενσάρκωση.» Με αυτή την έννοια, η ποπ κουλτούρα κλέβει από τις περιθωριοποιημένες ταυτότητες. Το βλέπω κάπως αυτό από την σκοπιά του βόουγκ και το πως το πήρε η Μαντόνα. Ζώντας, τώρα, στον ύστερο καπιταλισμό, στον νεοφιλελευθερισμό, απλά μπορούν τώρα να το καπιταλευτούν και λίγο τα κουηρ άτομα, όλες τις ταυτότητες και τις επιτελέσεις.
— Είναι ένας αστικός μύθος η κουήρ αρρενωπότητα;
Τι είναι η αρρενωπότητα; Τι είναι η θηλυκότητα; Γιατί η αρρενωπότητα πρέπει να ανήκει μόνο στους άντρες και η θηλυκότητα μόνο στις γυναίκες; Τι είναι αυτά τα δίπολα, δε τα καταλαβαίνω. Όλα είναι όλα, εγώ κάπως έτσι το βλέπω. Ας πούμε, τι είναι πιο αρρενωπό από την αντοχή του πόνου της περιόδου; Θεωρώ ότι είναι αρκετά αρρενωπό το να έχεις περίοδο και να αντέχεις τον πόνο και όλα αυτά, τον πόνο της καθημερινότητας και της πατριαρχίας.
Ας πούμε, ένας τρανς άντρας δε μπορεί να είναι θηλυπρεπής ή μια τρανς γυναίκα δε μπορεί να είναι αρρενωπή; Δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να ακολουθούμε συγκεκριμένες γραμμές του πως πρέπει να είναι μια αρρενωπότητα ή μία θηλυκότητα. Εγώ όλα αυτά δεν τα καταλαβαίνω και δε με αφορούν. Ας πούμε εγώ για να είμαι αρρενωπότητα πρέπει να έχω κοντά νύχια και να φοράω παντελόνια;
— Θέλεις να μας μιλήσεις για τη δική σου καλλιτεχνική προσέγγιση;
Το μόνο που προσπαθώ να κάνω με τη δουλειά μου είναι να αναπαράγω αυτές τις ελπίδες ουτοπικής συλλογικότητας, τις οποίες νομίζω έχουμε όλα νιώσει κατά κάποιον τρόπο μέσα στην κουηροσύνη. Μπορεί να είναι και στο φαντασιακό αλλά σίγουρα τα έχουμε νιώσει, από μία στιγμή που είμαστε όλα χάι σε ένα πάρτι, ή από μια πορεία, όλη αυτή τη συντροφικότητα. Όλες οι καλλιτεχνικές επιμέλειες μου μέχρι τώρα έχουν συμβεί εντελώς DIY και με τη βοήθεια της επιλεγμένης μου οικογένειας. Προσπαθώ, απλά, να επουλώσουμε μαζί τα τραύματά μας, όποια και αν είναι αυτά και να δημιουργήσουμε μαζί ένα μικρόκοσμο που να ξεχάσουμε για λίγο το έξω.
Οπότε, αυτό κάνω βασικά. Aλλά αυτό το θέλει και μια αποδόμηση του πως η κοινωνία θέλει να είναι τα κουήρ άτομα για να τα δεχτεί. Το ίδιο σκέφτομαι και για τις επιμέλειες, για την κουήρ επιμέλεια. Πλέον οι θεσμοί και τα ινστιτούτα διαλέγουν που δίνουν τα λεφτά, αλλά και τι είναι κουήρ, και το τι παίρνει ορατότητα.
— Αν για μένα υπάρχει ορισμός της τοξικής αρρενωπότητας βρίσκεται κάπου εκεί, σε αυτή την συνύφανση θεσμών, κεφαλαίου και κοινωνικών προτύπων.
Σε αυτό πατριαρχικό σύστημα, τον καπιταλισμό, οι cis ετεροφυλόφιλοι λευκοί άντρες είναι αυτοί που ορίζουν τι είναι η αρρενωπότητα και τι είναι η θηλυκότητα, τι είναι το επιθυμητό, τι είναι το ανεπιθύμητο, τι είναι το ωραίο. Δηλαδή ορίζεται από αυτούς έτσι και αλλιώς, και από τους θεσμούς. Οι θεσμοί ορίζουν τι είναι κουήρ και τι δεν είναι, οπότε κάπως f**k you, θέλω τα λεφτά σας, κάντε με token αλλά πληρώστε με τουλάχιστον.
— Θέλεις να πεις κάτι στους θεσμούς ή στους cis ετεροφυλόφιλους λευκούς άντρες;
ΤΙΠΟΤΑ. Η απάντηση μου είναι: «τίποτα». Δεν έχω τι να πω, υπάρχω, αυτό μόνο. Thanks, bye, not thanks, thank you for the tragedy. I can use it for my art.
Φωτογραφική επιμέλεια: Λία Σμαράγδα
[i] «Κουηροσύνη» κατά το «ρωμιοσύνη», το κοινό στοιχείο που μοιράζεται μία ομάδα ατόμων και δημιουργεί ένα κοινό συναίσθημα του ανήκειν.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
