Εκείνη την Παρασκευή του Σεπτέμβρη η γιατρός Miranda Ruiz πήγε στη δουλειά της, γνωρίζοντας ότι ήταν πολύ πιθανό να συλληφθεί.
Ο εισαγγελέας του Tartagal, μιας πόλης στην επαρχία Salta της Αργεντινής, είχε ανακοινώσει τις προθέσεις του την προηγούμενη ημέρα: ότι η Ruiz, 34 ετών, θα έπρεπε να διωχθεί ποινικά για τη διενέργεια άμβλωσης – σε μια χώρα που είχε νομιμοποιήσει τη διαδικασία λιγότερο από ένα χρόνο πίσω.
«Δεν μπορούσα να το πιστέψω, ήταν πολύ σουρεαλιστικό», λέει η Ruiz και συνεχίζει: «Είναι τρελό να φυλακίζεις έναν γιατρό που έκανε νόμιμη άμβλωση, όταν υπάρχει εθνική νομοθεσία που το επιτρέπει».
Η Ρουίζ εργαζόταν σε μια κλινική στο Tartagal όταν μια 21χρονη ζήτησε τη βοήθειά της. Μια ομάδα γιατρών αξιολόγησε την κατάσταση της νεαρής γυναίκας, η οποία ήταν έγκυος 22 εβδομάδων, και διαπίστωσε ότι πληρούσε τα κριτήρια για μια άμβλωση, οριακά στο χρονικό σημείο που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή της. Η Ruiz συνταγογράφησε μισοπροστόλη, ένα φάρμακο που προκαλεί αποβολή και κουράρισε τη γυναίκα μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Όλα πήγαν καλά, αλλά λίγες μέρες αργότερα η οικογένεια της κοπέλας υπέβαλε μήνυση σε βάρος της γιατρού.
Η Ρουίζ αφέθηκε ελεύθερη λίγες ώρες μετά τη σύλληψή της, αλλά οι κατηγορίες εναντίον της πήραν νέα τροπή: κατηγορήθηκε για διενέργεια άμβλωσης χωρίς τη συναίνεση της γυναίκας, κάτι το οποίο δεν ευσταθεί.
«Όταν σου χορηγείται μισοπροστόλη, σημαίνει ότι βάζεις ένα χάπι κάτω από τη γλώσσα για μισή ώρα. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε τρεις ώρες. Όπως καταλαβαίνετε κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει κάποιον να κάνει άμβλωση υπό αυτές τις συνθήκες», λέει η Ruiz.
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Αργεντινή νομιμοποίησε την άμβλωση για κυήσεις έως και 14 εβδομάδων και σε μεταγενέστερα στάδια της εγκυμοσύνης εάν η ζωή ή η υγεία της εγκύου κινδυνεύει ή αν η άμβλωση διενεργείται ύστερα από βιασμό.
Αυτή ήταν μια νίκη για τους αγωνιστές των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων στη χώρα. Ωστόσο, φεμινίστριες, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κυβερνητικοί αξιωματούχοι λένε ότι η περίπτωση της Ruiz είναι ένα παράδειγμα των μαχών που εξακολουθούν να διεξάγονται στην Αργεντινή για την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος.
Η υπουργός Γυναικών, Φύλου και Διαφορετικότητας, Ελίζαμπεθ Γκόμεζ Αλκόρτα, χαρακτήρισε τις κατηγορίες εναντίον της γιατρού ως απόπειρα «πειθαρχίας» των γιατρών που διασφαλίζουν ακριβώς αυτή την αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος.
«Είναι εξαιρετικά προβληματικό για το κράτος δικαίου να διώκονται ποινικά όσοι τηρούν το γράμμα του νόμου, απλώς και μόνο επειδή ορισμένοι άνθρωποι δεν συμφωνούν με αυτόν τον νόμο», λέει εκπρόσωπος της Γραμματείας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της χώρας.
Τον πρώτο χρόνο από τότε που νομιμοποιήθηκε η άμβλωση, διενεργήθηκαν 64.164 τερματισμοί κύησης. Ο αριθμός των κέντρων υγείας στα οποία μπορούσε να απευθυνθεί μια γυναίκα αυξήθηκε από 907 σε 1.347.
Στο Μπουένος Άιρες, όπου κατοικεί το ένα τρίτο του πληθυσμού, ο αριθμός των δήμων που προσφέρουν αμβλώσεις εκτινάχθηκε από το 38% στο 96%, σύμφωνα με κυβερνητικά στοιχεία.
«Η συμβολική επίδραση του νόμου ήταν ισχυρή, τουλάχιστον στην περιοχή μας», εξηγεί η Soledad Deza, μια διάσημη φεμινίστρια δικηγόρος, η οποία ηγείται της οργάνωσης Mujeres x Mujeres (μτφ.: Γυναίκες για τις γυναίκες) με έδρα το Τουκουμάν. Το Τουκουμάν, μια πολύ συντηρητική επαρχία, είδε τον αριθμό των επίσημα καταγραμμένων αμβλώσεων να αυξάνονται από περίπου 600 ετησίως σε περισσότερες από 4.000 μετά τη νομιμοποίηση. «Τα εμπόδια έχουν εξαλειφθεί δραστικά», λέει ο Deza.
Ωστόσο, σε άλλες περιοχές έχουν καταγράψει πολύ λιγότερες αμβλώσεις και η κυβέρνηση δεν φαίνεται να υπερασπίζεται και τόσο σθεναρά την ίδια της τη νομοθεσία. Τουλάχιστον 37 νομικές προσφυγές έχουν κατατεθεί από την ψήφιση του νόμου. 26 περιπτώσεις απορρίφθηκαν (!), τέσσερις αρχειοθετήθηκαν και επτά περιμένουν έγκριση…
«Το πρώτο εμπόδιο προέρχεται από την ελλιπή ενημέρωση», λέει η Patricia Cuomo, της φεμινιστικής οργάνωσης La Hoguera. «Δεν υπάρχει ούτε ένα δημόσιο ίδρυμα σε καμία πόλη εδώ που να έχει σήμανση ή όλες εκείνες τις απαραίτητες πληροφορίες που να εξηγούν πώς να αποκτήσετε πρόσβαση σε μια άμβλωση».
Στο Ρίο Γκράντε, τη μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας, μια γραμμή βοήθειας που προσπαθεί να αποτρέψει τις γυναίκες από το να κάνουν άμβλωση είναι το μόνο που μπορεί να βρει μια γυναίκα στο δημόσιο νοσοκομείο. Όλοι οι γιατροί του νοσοκομείου έχουν δηλώσει αντιρρησίες συνείδησης, σημειώνει η Κουόμο.
Ο νόμος επιτρέπει μεμονωμένα σε κάποιους γιατρούς να εξαιρεθούν για ηθικούς λόγους, αλλά το ίδρυμα που πρέπει να εξασφαλίσει την πρόσβαση σε άμβλωση, απλώς δεν το κάνει… Πολύ συχνά, οι γυναίκες που θέλουν να τερματίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη παίρνουν την οδηγία να επισκεφθούν άλλη πόλη, άλλο νοσοκομείο και άλλον γιατρό, προκειμένου να υποβληθούν σε άμβλωση, ειδικά αν πρόκειται για προχωρημένη κύηση πέραν των 14 εβδομάδων. Για την περίπτωση του συγκεκριμένου νοσοκομείου, η οδηγία λέει να βρεθούν στην πρωτεύουσα της επαρχίας, την Ushuaia, 220 χιλιόμετρα μακριά..!
Η Gabriela Chavez, μια νοσοκόμα στην Resistencia, την πρωτεύουσα της βόρειας επαρχίας Chaco, λέει ότι υπάρχει φόβος μεταξύ των επαγγελματιών υγείας για αντιδράσεις σε ό,τι αφορά την παροχή τέτοιας υπηρεσίας, αλλά τα πράγματα αλλάζουν.
«Πριν από μερικά χρόνια, περπατούσες στις αίθουσες του νοσοκομείου και οι άνθρωποι μπορεί να έδειχναν με το δάχτυλο τόσο αυτήν που θα υποβαλλόταν σε μία τέτοια επέμβαση, όσο και τον γιατρό που θατη διενεργούσε – αλλά τώρα είναι κάτι πολύ πιο αποδεκτό», εξηγεί.
Κατά την Deza το πραγματικά επικίνδυνο είναι τώρα πλέον οι ακτιβιστές κατά των αμβλώσεων στοχεύουν εναντίον των γυναικών που αποφασίζουν να διακόψουν την εγκυμοσύνη σε προχωρημένο στάδιο και αυτό μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά προβληματικό για τις νεότερες σε ηλικία γυναίκες. Κάπου εδώ να σημειωθεί ότι η Αργεντινή έχει υψηλό ποσοστό εφηβικών κυήσεων που συχνά είναι αποτέλεσμα κακοποίησης και δυστυχώς αυτό αποκαλύπτεται όταν η εγκυμοσύνη της έφηβης ή της ανήλικης γυναίκας έχει προχωρήσει αρκετά.
Στην περίπτωση της Ruiz πάλι, το θέμα πήρε έκταση όταν ένας πολιτικός δημοσιοποίησε την υπόθεση μέσω των social media. Η Ρουίζ λέει τώρα ότι η παραπληροφόρηση διαδόθηκε σαν τη φωτιά, μαζί με έναν θεοπάλαβο ισχυρισμό ότι το έμβρυο… έκλαψε κατά τη διάρκεια της άμβλωσης!
Τώρα, η γιατρός παλεύει να αποδείξει ότι οι κατηγορίες εναντίον της είναι ψευδείς και άδικες. Ωστόσο, και παρά την περιπέτειά της, συνεχίζει να αναλαμβάνει γυναίκες που καταφθάνουν σε απόγνωση στην κλινική που εργάζεται, ζητώντας της να προχωρήσουν σε άμβλωση. Το ακόμα πιο παράδοξο; Μετά τη σύλληψη και τη δημοσιοποίηση της δικαστικής της περιπέτειας έχουν αυξηθεί οι γυναίκες που ζητούν να δουν την ίδια και να αναλάβει εκείνη την όλη διαδικασία. «Όλα αυτά είχαν το απροσδόκητο αποτέλεσμα να ενταθεί το ενδιαφέρον των γυναικών για τις αμβλώσεις», καταλήγει.
Με στοιχεία από Guardian
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
