Αγαπητή Λένα, ποτέ δεν έχω κάνει κάτι τέτοιο, αλλά σήμερα είμαι πολύ λυπημένη. Η μεγάλη μου κόρη σπουδάζει νηπιαγωγός σε νησί και αργεί πολύ να πάρει πτυχίο. Πηγαίνει για το έκτο έτος. Η αλήθεια είναι ότι χρωστά επτά μαθήματα μόνο και κάτι πρακτικές. Το πρόβλημά μου είναι ότι όταν τη μαλώνω θυμώνει και με κατηγορεί ότι την πίεσα για να μπει στο πανεπιστήμιο. Την πίεσα όντως, της είπα διάλεξε όποια κατεύθυνση και όποια σχολή θέλεις, αλλά πρέπει να μπεις στο πανεπιστήμιο. Νιώθω ενοχές, δηλαδή δεν έπρεπε να επιμένω να σπουδάσει, να την αφήσω δηλαδή στις επιλογές της ενώ ήταν μαθήτρια λυκείου ακόμα; Εγώ φταίω που αρνείται τώρα να πάρει πτυχείο;
-προβληματισμένη μάνα
Δεν αρνείται να πάρει πτυχίο, καθυστερεί. Έχει τεράστια διαφορά το ένα με το άλλο.
Είναι πολύ αργά για να κατηγορείτε η μια την άλλη για το γιατί βρέθηκε εδώ που βρέθηκε, και για την ώρα, δεν είναι αυτό που έχει σημασία. Έχετε χρόνο να αλληλοκατηγορηθείτε με την ησυχία σας αργότερα.
Δεν βοηθάς καθόλου με το να τη μαλώνεις. Είναι ολόκληρη γυναίκα, το ξέρει το πρόβλημα. Αυτό που καταφέρνεις είναι να της προσθέτεις κι άλλο βάρος στο ήδη μεγάλο πρόβλημα που έχει. Όσοι δυσκολεύονται να πάρουν πτυχίο (από αυτούς που προσπαθούν, όχι από αυτούς που δεν σκοπεύουν) έχουν να αντιμετωπίσουν ένα σύνθετο φάσμα που ίσως δεν υποψιάζεσαι. Για να τελειώσεις πρέπει να είσαι μέσα στην κοινωνική ζωή της σχολής ώστε να ανταλλάσσεις συμβουλές, σημειώσεις, για να έχεις κόσμο να σε προειδοποιεί, να σου λέει εμπειρίες από εξετάσεις, για χίλιους δυο λόγους. Δεν είναι «διάβασα το βιβλίο κα πήγα να γράψω». Όταν οι φίλοι σου έχουν φύγει, βρίσκεσαι ξαφνικά μόνος σου χωρίς αυτό το σύστημα υποστήριξης και οι δυσκολίες εκατονταπλασιάζονται μαζί με τις τύψεις, την αίσθηση αποτυχίας και το άγχος.
Έχεις μιλήσει με την κόρη σου ποτέ, αντί να την μαλώνεις; Έχεις ρωτήσει ποτέ «παιδί μου, πες μου ποιες είναι οι δυσκολίες» για να ξέρεις πόσα προβλήματα πρέπει να λύσει προκειμένου να πάρει πτυχίο; Έχεις ρωτήσει ποτέ μήπως μπορείς να βοηθήσεις; Ξέρεις τι είδους μαθήματα είναι αυτά τα εφτά, τι πρέπει να κάνει για να συμπληρώσει τις πρακτικές; Δεν είναι όλα τα μαθήματα ίδιου βάρους, ούτε όλες οι πρακτικές. Της έχουν μείνει τα εύκολα ή τα δύσκολα για το τέλος (φαν φακτ, συνήθως μένουν τα παλούκια).
Η απάντηση της είναι μετάφραση του «κάνω κάτι επειδή το ήθελες εσύ, μην περιμένεις να το κάνω καλά εφόσον δεν το διάλεξα». Είναι πολύ μεγάλη κουβέντα αν έκανες καλά τότε ή όχι, και εξαρτάται από το ποιες ήταν οι επιλογές της όταν ήταν μαθήτρια λυκείου. Αν είχε ένα όραμα και την εμπόδισες, υπάρχει χρόνος για να διορθώσεις αυτό το λάθος, ειδικά αν τελικά δεν θέλει να δουλέψει ως νηπιαγωγός. Ελπίζω μετά από αυτή την εμπειρία να μην την υποχρεώσεις σε μια δουλειά που δεν της αρέσει για μια ολόκληρη ζωή, δεν χρειάζεται να πληρώσουν γενιές νηπίων αυτό το λάθος.
Οπότε, περισσότερη επικοινωνία, λιγότερη κριτική. Ή, καλύτερα, μόνο επικοινωνία, αληθινή πρόθεση για κατανόηση, και καθόλου κριτική. Δεν βοηθάς με τη κριτική, η κριτική είναι πάρα πολύ εύκολη, και ανταποδίδεται ακόμη πιο εύκολα.