Τι σημαίνει να είσαι γυναίκα

Yπάρχει ένα ιδιαίτερα λεπτό σχοινί πάνω στο οποίο οι τρανς γυναίκες καλούνται να περπατήσουν. Οι διαστάσεις είναι λίγο πιο λεπτές από αυτό που όλες οι γυναίκες καλούνται να ακροβατήσουν καθημερινά.

Σε πολύ μικρή ηλικία μου είπαν με σιγουριά πως τα πράγματα που είναι κοινωνικά κωδικοποιημένα ως θηλυκά, δεν ήταν για μένα. «Αυτό δεν είναι για αγόρια» είναι η φράση που άκουγα για να με επαναφέρει στην κανονικότητα. Η αίσθηση της ντροπής, της δυσμορφίας, η αυξημένη ενόχληση με το σώμα και την ταυτότητα μου- «κόλλησαν» πάνω μου για πολύ καιρό.

Πήγα σε Καθολικό σχολείο αρρένων, όπου η τοξικότητα και η εφηβική ανδροπρέπεια, ήταν αναπότρεπτα. Αισθανόμουν άβολα για τη σχέση μου με την αρρενωπότητα και τον ανδρισμό καθ’όλη τη διάρκεια της εφηβείας μου, μέχρι που αποκάλυψα πως ήμουν τρανς γυναίκα και ξεκίνησα τις μεταβάσεις το 2012. Αμέσως αισθάνθηκα πιο άνετα με το σώμα και δέρμα μου. Ωστόσο κάτι αστείο συνέβη όταν άρχισα να θολώνω τα όρια της ταυτότητας μου.

Τα δυο πρώτα χρόνια της μετάβασης μου, ένιωθα τεράστια υποστήριξη και οικειότητα με την νέα θηλυκή μορφή του εαυτού μου, ενώ οι αντιδράσεις του κόσμου ήταν σπάνιες. Παρ’όλα αυτά θα αντιμετώπιζα ένα είδος αντίστασης όταν έκοβα κοντά τα μαλλιά μου ή όταν φορούσα πουκάμισο. Οι συνεργάτες μου στη δουλειά δεν καταλάβαιναν «γιατί προσπαθούσα σκληρά να μοιάζω με αγόρι»- το νόημα ήταν πως δεν έμοιαζα με αυτό που φαντάζονταν πως μοιάζει μια τρανς γυναίκα. Κάποιες φορές βίωσα την περίεργη παρενόχληση από αγνώστους που με ρωτούσαν γιατί «προσπαθούσα να δείχνω σαν αγόρι όταν ήμουν προφανώς κορίτσι;». Τότε έπρεπε να γελάσω.

Ενώ η αυστηρότητα των φύλων, η ακαμψία των ρόλων τους, ξεπερνά τα ρούχα και τα κουρέματα, αυτό το παράδειγμα είναι χρήσιμη μέτρηση για να κατανοήσουμε αυτό που υποδεικνύω. Άρχισα να συνειδητοποιώ πόσο η ήδη μικρή αποδοχή των τρανς γυναικών, βασίστηκε στην προθυμία μας να εκτελέσουμε ένα συγκεκριμένο είδος θηλυκότητας, εφαρμόζοντας τις υπάρχουσες προσδοκίες των φύλων. Ήμουν τρανς γυναίκα αλλά όχι τρανς femme– ένα αίνιγμα στην κορυφή του αινίγματος για τη δυαδική ιδέα της κοινωνίας σχετικά με την εμφάνιση των φύλων.

Τελικά, μια πατριαρχική κοινωνία τιμωρεί τις γυναίκες και ιδιαίτερα τις τρανς γυναίκες, ανεξάρτητα από την εγγύτητα τους με τη θηλυκότητα. Απαιτεί να μείνετε εντός ενός εξαιρετικά απαιτητικού συνόλου ορίων για το πώς μπορείτε να παρουσιάσετε τον εαυτό σας- η απομάκρυνση από αυτές τις κατευθύνσεις έχει και τις ανάλογες συνέπειες.

Πιστεύω λοιπόν, ότι υπάρχει ένα πολύ λεπτό σχοινί που πρέπει να περπατήσουν οι τρανς γυναίκες, μαχόμενες με περισσότερες δυσκολίες από αυτές που αντιμετωπίζουν όλες οι γυναίκες καθημερινά. Κατηγορούμαστε για υπερβολική θηλυκότητα και ότι τροφοδοτούμε στερεότυπα γύρω από τις γυναίκες. Κατηγορούμαστε για ανυπαρξία θηλυκότητας, ανακρινόμενες γιατί μπήκαμε στη διαδικασία να αλλάξουμε φύλο.

Πρόκειται για μια απλουστευτική ταξινόμηση, που αφήνει λίγα περιθώρια για το προφανές- ότι η έκφραση του φύλου, για τον οποιονδήποτε- σπάνια εμπίπτει μέσα σε ένα τακτοποιημένο, καθορισμένο κουτί. Υπήρξε σημαντική πρόοδος στην εξάλειψη της ιδέας ότι οι άνθρωποι πρέπει να συμμορφώνονται με ένα «ιδανικό» στερεότυπο θηλυκότητας και αρρενωπότητας, αλλά δεν βλέπω πουθενά να ισχύει το ίδιο για τους τρανς ανθρώπους.

Τουλάχιστον, ένα μέρος αυτού, υποψιάζομαι, είναι η πίεση που συχνά ασκείται στους τρανς ώστε να αμβλυνθεί ένα ιατρικό μοντέλο μετάβασης που μπορεί να είναι πολύ δυαδικό. Είχα δεκάδες συνομιλίες με φίλους, των οποίων η μετάβαση εξαρτήθηκε από τους γιατρούς τους και κατα πόσο εκείνοι έκριναν «ότι θέλουν πραγματικά να μπουν στην διαδικασία αυτή». Ο πρώτος ψυχίατρος που έβλεπα τότε που ξεκίνησα την μετάβαση με ρώτησε με πολύ σαφείς όρους- «γιατί ήθελα να κάνω την μετάβαση αφού δεν ήθελα να φορέσω φόρεμα;», «γιατί ήθελα να αλλάξω αφού δεν με ελκύουν οι άντρες;». Μου ζήτησε να ενταχθώ σε έναν απαιτητικά «στενό» ορισμό της γυναικείας φύσης, με τον οποίο δεν ευθυγραμμίστηκα ποτέ.

Όσον αφορά εμένα, η σχέση μου με την αρρενωπότητα ως τρανς γυναίκα έχει αλλάξει αποτελεσματικά, από την κοινωνικώς επιβληθείσα σε αυτή που μπορώ και έχω τον έλεγχο εγώ. Είναι δική μου και την κατέχω κάθε φορά που επιλέγω πως θα παρουσιαστώ στον κόσμο κάθε φορά που βγαίνω από το σπίτι μου. Είναι ενδυναμωτικό να πάρετε τις νόρμες και τα πρότυπα που σας έχουν επιβληθεί, να τα επαναπροσδιορίσετε, να τα αποκαταστήσετε και να τα καταστρέψετε μέσα από ενεργές, αυτόνομες επιλογές.

Μπορώ να καταλάβω γιατί πολλές τρανς γυναίκες θέλουν να αποκοπούν εντελώς από την αρρενωπότητα. Οι φυλετικοί κανονισμοί που επωμίζεσαι αναγκαστικά από τη στιγμή της γέννησης σου μπορεί να είναι μια πολύ τραυματική εμπειρία και δεν κατηγορώ κανέναν που επιδιώκει να απομακρυνθεί από αυτό. Αλλά η ιδέα ότι η αρρενωπότητα είναι από μόνη της τοξική δεν ταιριάζει με την εως τώρα εμπειρία μου και μισώ την ιδέα πως οι τρανς άνθρωποι, που έχουν την ελευθερία να επιλέξουν πως θέλουν να προσδιορίζονται, παραμένουν εγκλωβισμένοι μέσα στα αυθαίρετα, προκαθορισμένα όρια αυτής της ταυτότητας.

Θέλω να δω μια αναπαράσταση μη-συμμορφωμένου φύλου, που δεν μας ωθεί να ζήσουμε μέσα σε καθορισμένα όρια για το πως πρέπει να μοιάζουμε. Αν το μόνο που κάνουμε ως κοινωνία για να απέχουμε από τις συμβατικές φυλετικές νόρμες είναι να χωρίζουμε τους εαυτούς μας σε τρεις διακριτές, άκαμπτες κατηγορίες – γυναίκες, άντρες και κουίρ ανθρώπους- τότε αυτό δεν είναι αρκετό.

Πέρασα 21 περίεργα χρόνια με τον κόσμο να μου υποδεικνύει τρόπους που θα έπρεπε να δείχνω ή να μην δείχνω. Όλα αυτά καθώς προσπαθούσα να κατευθύνω τον εαυτό μου. Λίγο νόημα έχει για μένα τώρα που το σώμα μου αντικατοπτρίζει τον τρόπο με τον οποίο κατανοώ το φύλο μου, να αφήσω άλλους ανθρώπους και εσωτερικευμένες ιδέες να μου υπαγορεύουν πως πρέπει να ντύνομαι, να μοιάζω ή να ενεργώ. Νομίζω πως και εσύ πρέπει να κάνεις το ίδιο-είτε είσαι τρανς ή όχι.

Η Άλισον Γκαλαχερ είναι συγγραφέας και καλλιτέχνης

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News