Θέλουν να μας κλείσουν το στόμα

«Ζεσταινόμουν και ήμουν μονίμως ιδρωμένη» λέει η 3χρονη Βαλέρια Φερνάντα, καθώς καθεται στην καρέκλα της και παίζει με τα μαλλιά της. Η μικρή περιγράφει στην δημοσιογράφο Άλις Ντραιβερ το ταξίδι που ξεκίνησε με τη μητέρα της από το Ιούλιο του 2018 από το Εστελί της Νικαράγουα για να φτάσει στην πόλη Ρεινόσα του Μεξικού.

«Θέλω να πάω να παίξω στις κούνιες» γυρίζει και λέει στη 22χρονη μητέρα της, Χάζελ Αργκουέτα. Οι δυο τους μένουν στο καταφύγιο Casa Hogar del Nino, περιμένοντας απάντηση ύστερα από την αίτηση που υπέβαλλαν για άσυλο στο Μεξικό. Η Αργκουέτα, μόνη μητέρα και φοιτήτρια νοσηλευτικής στο Πανεπιστήμιο του Εστελί είδε τη ζωή της να ανατρέπεται, όταν οι διαδηλώσεις στη Νικαράγουα από τον περασμένο Απρίλιο, έγιναν βίαιες. Με τη ζωή της να απειλείται αποφάσισε να εγκαταλείψει τη χώρα.

Kαθημερινή πρόκληση ήταν η ζωή στη Νικαράγουα κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων. Όπως περιέγραψε η Αργκουέτα «Βρισκόμασταν σε κίνδυνο επειδή η χώρα μου είναι σε άθλια κατάσταση. Το φαγητό είναι πανάκριβο, υπάρχουν μονίμως εθνικές ελλείψεις, δεν μπορείς να βγεις από το σπίτι σου επειδή μπορεί να χτυπηθείς από σφαίρες και οι αστυνομικές δυνάμεις υπολειτουργούν»

Ο πρόεδρος της Νικαράγουα, Ντάνιελ Ορτέγκα, ο οποίος επανεξελέγη το 2006, ισχυρίστηκε ότι οι πρόωρες εκλογές που ζήτησαν οι πολίτες θα δημιουργούσαν αστάθεια και ότι το καλύτερο για τη χώρα ήταν να παραμείνει στη θέση του εως το 2021. Παραδοσιακά στη Νικαράγουα οι πρόεδροι περιορίζονταν σε δύο, πενταετείς θητείες, αλλά το 2014 η Εθνοσυνέλευση προέβη σε αλλαγές του Συντάγματος ώστε να επιτρέψει στον Ορτέγκα να διοικήσει για τρίτη θητεία.

Εκτός της κατάργησης της Ελευθερίας του τύπου και της ελευθερίας της έκφρασης κατά τη διάρκεια της θητείας του, τον Απρίλιο του 2018 ο Ορτέγκα όρισε μεταρρυθμίσεις κοινωνικής ασφάλισης που περιελάμβαναν αυξημένους φόρους και μειωμένες παροχές για έναν πληθυσμό που ζούσε ήδη στα πρόθυρα της φτώχειας. Ως απάντηση οι ηλικιωμένοι πολίτες και νεαροί μαθητές ένωσαν τις δυνάμεις τους και βγήκαν στους δρόμους να διαμαρτυρηθούν. Όμως οι στρατιωτικές δυνάμεις απάντησαν με βία. Μέχρι τον Αύγουστο οι πολιτοφύλακες είχαν σκοτώσει περισσότερους από 300 φοιτητές σε ολόκληρη τη χώρα, μεταξύ αυτών και αρκετούς μαθητές σχολείου. Η κυβέρνηση προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από τη βία λέγοντας ότι εκείνοι που σκότωσαν τους μαθητές είναι πολίτες αλλά οι διαδηλωτές πιστεύουν πως μόνο η κυβέρνηση έχει την οικονομική δυνατότητα να προσλάβει ελεύθερους σκοπευτές, με κίνητρο την καταστολή των διαδηλώσεων.

Αμέσως μετά από τη συνάντηση της με την Αργκουέντα η δημοσιογράφος ταξίδεψε στη Νικαράγουα και ήρθε σε επαφή με μερικές από τις 400 γυναίκες των οποίων τα παιδιά δολοφονήθηκαν ή εξαφανίστηκαν. Η Ζοζεφίνα Μεζα, 55 ετών, είναι η μητέρα του Τζόναθαν Μέζα που πυροβολήθηκε από έναν ελεύθερο σκοπευτή σε διαμαρτυρία τον Μάϊο. Μετά την δολοφονία του Τζόναθαν, έστειλε τον δεκαοχτάχρονο γιο της στην Κόστα Ρίκα όπου θα έβρισκε άλλους 23.000 Νικαραγουανούς που δραπέτευσαν από τη βία. Η Ζοζεφίνα παρέμεινε στη Νικαράγουα για να αγωνιστεί για δικαιοσύνη και να ενωθεί με τις άλλες μητέρες. «Δεν φοβάμαι. Αν Ορτέγκα σκοπεύει να σκοτώσει ανθρώπους επειδή είναι δολοφόνος, θα το κάνει» είπε «ακόμα κι αν μπορεί να σκοτώσει 1.000, ή 2.000 ή 3.000 ή 100.000 ανθρώπους, δεν μπορεί να τους σκοτώσει όλους».

Η 41χρονη Τζακλίν Βαλδίβια, μητέρα του 18χρονου φοιτητή Κρίστοφερ Ναιρόμπι, περιέγραψε η αστυνομία τον συνέλαβε για παράνομη διαμαρτυρία. «Δεχόμαστε καταπίεση επειδή εκφράζουμε τις απόψεις μας» είπε. «Θέλουν να μας κλείσουν το στόμα. Να σωπάσουμε. Αυτό δεν άρεσε στο γιο μου». Η Τζακλίν ταξίδεψε στη Μαναγκουα για να ζητήσει από το Κέντρο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να βοηθήσει το γιο της να αποφυλακιστεί ώστε να μην υποβληθεί σε βασανιστήρια όπως συνέβη με πολλούς φοιτητές.

Όταν πολίτες όπως η Μέζα και η Βαλδίβια άρχισαν να διαμαρτύρονται τον Απρίλιο, η Αργκουέτα εργαζόταν σε ένα καζίνο και ταυτόχρονα σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο. Ο συνάδερφος και φίλος της Φρανκο Αλεξαντερ που συμμετείχε στις πορείες, πυροβολήθηκε στο κεφάλι από έναν ελεύθερο σκοπευτή της πολιτοφυλακής.

Λίγο μετά το θάνατο της Βαλδίβια, η Αργκουέτα που ζούσε με τη μητέρα της, δέχτηκε απειλές για τη ζωή της. «Έγραψαν σε ένα χαρτί το όνομα της κόρης μου και το δικό μου» είπε. Η Αργκουέτα πιστεύει ότι έλαβε απειλές επειδή ήταν φίλη με την Βαλδίβια. Στη συνέχεια κάποιος άφησε έναν ξύλινο σταυρό μπροστά από το σπίτι της, πρακτική που συνηθίζουν οι φιλοκυβερνητικές δυνάμεις. «Έτσι σηματοδοτούν τα σπίτια των κατοίκων που στοχεύουν να δολοφονήσουν» ανέφερε.

Η Αργουέτα αποφάσισε να πάρει την κόρη της και να φύγει στο Μεξικό με ελπίδα να επανενωθεί με τον πατέρα της που ζει στην Πουέμπλα. Για να φύγει από την Νικαράγουα χρειαζόταν γραπτή άδεια από τον πατέρα της Βαλέριας αλλά στη βιασύνη της δεν την έλαβε. Με φόβο μήπως η κόρη της δεν μπορέσει να φύγει από τη χώρα, κατάφερε να ξεφύγει και να ταξιδέψει με λεοφωρείο μέσω της Ονδούρας, Γουτεμάλας και του Μεξικού. Η μητέρα της 22χρονης αποφάσισε αρχικά να μείνει στο Εστελί αλλά αργότερα έφυγε για την Ονδούρα, αφού βρήκε το σπίτι της βαμμένο με το σύνθημα «κι’άλλες σφαίρες, κι΄άλλες σφαίρες».

Η δημοσιογράφος μαζί με την Μεξικανή φωτογράφο Τζάκι Μουνιουέλο που συμμετείχαν σε μια διαμαρτυρία που διοργάνωσαν οι μητέρες (Mothers of April) στις 2 Σεπτεμβρίου 2018 στη Μαναγκουα ανέφεραν πως αντίκρισαν μια πόλη μες στο χάος. «Νέοι και ηλικιωμένοι διαμαρτύρονταν μαζί, κατακλύζοντας τους δρόμους παρά το ενδεχόμενο να ξυλοκοπηθούν, να φυλακιστούν, να βασανιστούν ή να πυροβοληθούν. Οι μητέρες κρατούσαν όλη την διάρκεια φωτογραφίες τον παιδιών τους στον αέρα».

«Αυτό που θέλουμε είναι ειρήνη» δηλώνει η Αργκουέτα καθώς κάθεται στην παιδική χαρά, μπροστά από το mural με τα μικροσκοπικά αποτυπώματα παιδιών από το καταφύγιο της Ρεινόσα. «Η Νικαράγουα είναι όμορφη αλλά δυστυχώς έγινε πεδίο πολέμου».

Παρόλο που η Αργκουέτα έφτασε στα σύνορα ΗΠΑ- Μεξικού, κατέστησε σαφές πως δεν σχεδιάζει να ζητήσει άσυλο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Γνωρίζοντας για την πολιτική του Τραμπ, διαχωρισμού γονέων μεταναστών από τα παιδιά τους είπε: «Με την κόρη μου δεν έχω χωριστεί ποτέ. Θα αντισταθώ στον οποιονδήποτε πάει να με χωρίσει μαζί της. Η 22χρονη ζήτησε τελικά άσυλο στο Μεξικό και πλέον περιμένει απάντηση. «Δεν τελείωσα τις σπουδές μου και αυτό είναι εις βάρος μου, αλλά προτιμάω να φύγω από τη χώρα μου παρά να πεθάνω».

Η Αλις Ντραιβερ είναι freelance δημοσιογράφος και διερμηνέας με έδρα το Μεξικό

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News