Σταματήστε τη μάστιγα της «μυστικής» Γονικής Μέριμνας

Η Emily Oster είναι οικονομολόγος στο Brown University και συγγραφέας του Cribsheet: οδηγός για καλύτερη και χαλαρότερη γονική μέριμνα, από την γέννηση εώς την προσχολική ηλικία.

Είμαι οικονομολόγος. Λατρεύω τα δεδομένα και τα αποδεικτικά στοιχεία. Τα αγαπώ τόσο πολύ που γράφω βιβλία για την διαπαιδαγώγηση και την ανατροφή των παιδιών, βασισμένα σε δεδομένα. Όταν ανακύπτουν ερωτήσεις σχετικά με τους γονείς στην εργασία (παράδειγμα, από την Alexandria Ocasio-Cortez στοTwitter), ενστικτωδώς, η πρώτη μου αντίδραση είναι να υποστηρίξω τη γονική άδεια. Τεράστιος όγκος δεδομένων και αποδεικτικών στοιχείων δείχνουν ότι η άδεια μετ’αποδοχών είναι ευεργετική για την υγεία των παιδιών και κυρίως των μητέρων. Το συμπέρασμα για αυτήν την πολιτική είναι βασισμένο σε αποδεικτικά στοιχεία.

Ωστόσο, παρά τα δεδομένα, η εμπειρία με οδηγεί να πιστέψω ότι αυτό που συμβαίνει μετά την γονική άδεια είναι σχεδόν εξίσου κρίσιμο- τι συμβαίνει όταν η μαμά και ο μπαμπάς επιστρέψουν στη δουλειά; Πρέπει να ομαλοποιήσουμε την εμπειρία της γονεικότητας κατά την εργασία.

Τις τελευταίες εβδομάδες μίλησα με γονείς- κυρίως μητέρες- για όλες τις πτυχές της ζωής με μικρά παιδιά. Ένα πράγμα που άκουσα περισσότερες φορές από ότι θα ήθελα και θα περίμενα, ήταν ότι οι γονείς αισθάνονταν την ανάγκη να αποκρύψουν ή να ελαχιστοποιήσουν στοιχεία που αποδεικνύουν πως μεγαλώνουν παιδιά στο χώρο εργασίας τους.

Θα πρέπει να καταστήσω σαφές, ότι οι περισσότεροι από τους γονείς με τους οποίους μίλησα πήραν μια καλή, αξιοζήλευτη και μεγάλης διάρκειας άδεια από τις δουλείες τους. Οι δυσκολίες όμως που αντιμετώπισαν ήταν πιο λεπτές και αόριστες, σχετικά με το κλίμα που επικρατούσε.

Κάποιες γυναίκες είπαν ότι έκρυβαν την εγκυμοσύνη στους πρώτους μήνες, φορούσαν φαρδιά ρούχα ώστε να αποφύγουν να το πουν στον εργοδότη ή στους επιχειρηματίες πελάτες. Ακόμα και αφού γέννησαν, μερικές είπαν ότι απλά δεν το συζήτησαν ποτέ. Αν προέκυπτε ένα θέμα σχετικά με το παιδί, έλεγαν ψέμματα ώστε να φύγουν από την εργασία τους.

Μία γυναίκα ανέφερε πως δούλευε σε μια ομάδα μόνο με άντρες, που ήταν όλοι πατέρες. Αν και έγκυος με το πρώτο της παιδί, υπέθεσε ότι επειδή κανένας από τους συνεργάτες δεν μιλούσε για τα παιδιά του, δεν θα έπρεπε ούτε κι αυτή.

Η γενικά αίσθηση είναι ότι όλοι πρέπει να υιοθετήσουν μια συμπεριφορά, σαν να μην υπάρχει παιδί μετά τους πρώτους μήνες άδειας, σαν να εξαφανίζεται η ιδιότητα του γονέα τις εργάσιμες ώρες. Γυναίκες καθηγήτριες στο Πανεπιστήμιο που διδάσκω, μου είπαν, πως όταν ήταν σε κατώτερη θέση ήταν κανόνας να μην βάζουν ποτέ φωτογραφίες των παιδιών τους στα γραφεία τους.

Αυτά, ωστόσο, είναι ως επί τω πλείστον ανέκδοτα. Και τα ανέκδοτα δεν αρκούν. Eυτύχως, υπάρχουν κάποιες έρευνες- κυρίως ποιοτικές- σχετικά με το τι αποκαλούμε «μυστική» γονική μέριμνα. Παράδειγμα, η μελέτη το 2014, με τίτλο «Φύλο, Εργασία και Οργανισμοί» που βασίζεται σε συνεντεύξεις με 26 μητέρες μικρών παιδιών.

Οι γυναίκες επέστρεφαν, ξανά και ξανά, στο ζήτημα της μυστικότητας. «Η απόκρυψη ότι ήταν μητέρες και εμπλοκή σε στρατηγικές μυστικότητας ήταν πανταχού παρούσα στις συνεντεύξεις μας» γράφουν οι συγγραφείς. «Πολλές γυναίκες που επέστρεφαν στην εργασία, προσπάθησαν να αποκρύψουν ότι είχαν μικρά παιδιά ή προσποιούνταν ότι δεν τους απασχολούσαν αρκετά θέματα σχετικά με το παιδί».

Γιατί οι άνθρωποι το κάνουν αυτό; Γιατί να προσποιούνται ότι τα παιδιά τους είναι «μικρής σημασίας»;. Όταν οι δουλεία και η γονεικότητα μοιάζουν αντιφατικά – επειδή η κουλτούρα μας μας λέει ότι είναι αντίθετα- οι μητέρες και οι πατέρες αναγκάζονται να επιδείξουν τη δέσμευση τους ως εργαζόμενοι, ελαχιστοποιώντας την ανησυχία τους ως γονείς. Θέλουν οι προϊστάμενοι τους να πιστεύουν ότι είναι 100% αφοσιωμένοι στη δουλειά.

Για να μιλήσω από προσωπική εμπειρία: ήμουν εκπαιδευόμενη βοηθός καθηγητή όταν έκανα το πρώτο μου παιδί και επέστρεψα στο γραφείο μετά από λίγες βδομάδες. Ναι το έκανα εν μέρει, επειδή ήθελα να βγω από το σπίτι και να έρθω σε επαφή με άλλους ενήλικες. Κυρίως όμως ανησυχούσα πως αν δεν επιστρέψω στο γραφείο γρήγορα, οι ανώτεροι συνάδελφοι θα υπέθεταν ότι δεν σχεδιάζω να συνεχίσω σοβαρά τη δουλειά μου.

Το να κρύβεις την ύπαρξη των παιδιών σου στην εργασία δεν είναι εύκολη υπόθεση. Ακόμα και αν παραλείπετε τους αγώνες, τα συνέδρια γονέων ή τις σχολικές τους γιορτές, τα παιδιά σας πολλές φορές θα αρρωσταίνουν. Κάποιες από τις γυναίκες που ανέφερα παραπάνω, προφασίζονταν ασθένεια όταν τα παιδιά τους αρρώσταιναν. Τους φαίνονταν καλύτερη ιδέα να πουν ότι οι ίδιες ήταν άρρωστες παρά το παιδί τους. Αυτές οι πιέσεις δεν κάνουν κακό μόνο στους γονείς, αλλά και στους εργοδότες. Η έλλειψη ευελιξίας λόγω της ύπαρξης παιδιού είναι κάτι που κοστίζει στις επιχειρήσεις. Οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες εγκατέλειψαν το εργατικό δυναμικό. Άλλες έρευνες έχουν διαπιστώσει πως η «παρουσία παιδιών» αποτελεί βασικό παράγοντα για το χάσμα των φύλων όσον αφορά τα αποτελέσματα της σταδιοδρομίας, ακόμα και για τους εργαζομένους με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, επειδή οι γυναίκες εγκαταλείπουν όταν ο εργοδότης δεν μπορεί να μεριμνήσει για το πρόγραμμα τους.

Εάν ο χώρος εργασίας δεν προσφέρει γονική άδεια η λύση, αν και δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί σε πολιτικό επίπεδο είναι προφανής: αμειβόμενη και αμεταβίβαστη γονική άδεια. Αν και τα ζητήματα που οδηγούν στη μυστικοπάθεια και την απόκρυψη παιδιού, είναι περίπλοκα και αρκετά δύσκολο να διορθωθούν, η απάντηση είναι πολύ απλή και σαφής. Καταπολέμηση της κουλτούρας που ενθαρρύνει τη «μυστική» γονεικότητα. Οι γονείς πρέπει να μιλάνε ανοιχτά για τα παιδιά τους και κάποια στιγμή οι συνάδελφοι θα προσαρμοστούν.

Αυτή η αλλαγή δεν μπορεί να επέλθει από τα χαμηλότερα στρώματα του Οργανισμού. Περισσότεροι ανώτεροι υπάλληλοι πρέπει να αναλάβουν την πρωτοβουλία. Πλέον είμαι μόνιμη καθηγήτρια, με δύο παιδιά. Βρίσκομαι από την άλλη πλευρά. Τα παιδιά μου είναι ακόμα μικρά- 4 και 8 ετών- και εκτιμώ τις στιγμές που περνάω μαζί τους. Στο παρελθόν θα δικαιολογούσα τον περιορισμένο χρόνο μου προφασιζόμενη άλλες υποχρεώσεις, άσχετες με τα παιδιά.

Προσπαθώ συνειδητά να μην το κάνω πια. Λέω στους ανθρώπους: «λυπάμαι δεν κάνω συναντήσεις μετά τις 5 μ.μ,, λόγω των παιδιών μου» ή « συγνώμη αλλά επειδή ταξιδεύω πολύ σήμερα θα φύγω νωρίτερα γιατί υποσχέθηκα στα παιδιά μου να φτιάξουμε μαζί κεικ». Επιδιώκω να τα λέω αυτά μπροστά σε κατώτερους συναδέλφους ώστε να μην περιορίζονται και οι ίδιοι. Έχω φωτογραφίες των παιδιών μου παντού. Μια ματιά καταλαβαίνετε αμέσως ότι είμαι γονιός.

Οι γυναίκες από μόνες τους, ακόμα και αυτές που βρίσκονται σε υψηλή θέση δεν μπορούν να αλλάξουν τον εργασιακό χώρο από μόνες τους. Οι άντρες πρέπει επίσης να δραστηριοποιηθούν. Η γονική μέριμνα δεν αφορά μόνο τις μητέρες. Οι άντρες θέλουν επίσης να δουν τα παιδιά τους, να είναι εκεί για το δείπνο, για τον ύπνο.

Μόλις οι γονείς αρχίσουν να αναγνωρίζουν ανοιχτά τις υποχρεώσεις τους για τη φροντίδα των παιδιών, μπορεί να καταστεί εμφανής η ανάγκη για συγκεκριμένες αλλαγές. Για παράδειγμα: τα μικρά παιδιά πηγαίνουν νωρίς για ύπνο. Οι ώρες μεταξύ 5 μ.μ και 8 μ.μ είναι ουσιαστικής σημασίας για τους γονείς. Τι θα γινόταν αν μιλούσαν για αυτό περισσότερο; Οι εργοδότες θα μπορούσαν να δουν το όφελος αν έκαναν σαφές στους γονείς πως το πρόγραμμα μπορεί να είναι ευέλικτο. Πολλοί από εμάς θέλουμε να περνάμε χρόνο με τα παιδιά μας πριν κοιμηθούν. Η διαφάνεια θα υποχρέωνε τους εργοδότες να αντιμετωπίζουν καλύτερα θέματα που μπορεί να προκύπτουν ξαφνικά. Επίσης, οι γονείς θα πρέπει να έχουν την ευελιξία (περιστασιακά) να παίρνουν το παιδί τους στη δουλειά ή ακόμα καλύτερα να μπορούν να φεύγουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Με λίγα λόγια, οι μητέρες και οι πατέρες θα πρέπει να λένε την αλήθεια για την ζωή τους. Δεν μπορούμε να διορθώσουμε προβλήματα που προσποιούμαστε πως δεν υπάρχουν. Δεν μπορούμε να βελτιώσουμε τις συνθήκες εργασίας των γονέων αν υποκρινόμαστε ότι δεν είμαστε γονείς.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News