in

Πώς με το να λέω όχι κατάφερα να αποδεχτώ τον εαυτό μου

Πείτε όχι για να πείτε ναι

Mερικές φορές αναρωτιέμαι τι σημαίνει να είσαι μια ενδυναμωμένη γυναίκα που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Όχι «ιδιοφυΐα», ούτε «ανάπηρη» απλά ενδυναμωμένη. Ισχυρή. Ικανοποιημένη. Ευτυχισμένη, ίσως ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

6e09003ac04d5124dd9e69e2aa29f078

Mερικές φορές αναρωτιέμαι τι σημαίνει να είσαι μια ενδυναμωμένη γυναίκα που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Όχι «ιδιοφυΐα», ούτε «ανάπηρη» απλά ενδυναμωμένη. Ισχυρή. Ικανοποιημένη. Ευτυχισμένη, ίσως.

Υπάρχουν ελάχιστα παραδείγματα στο δημόσιο χώρο. Η αυτιστική κοινότητα είναι αρκετά κλειστή και πολύ παρεξηγημένη. Δεν έχουμε επαναστάσεις και διαμαρτυρίες για τις ανάγκες μας ή φανταχτερές παρελάσεις που γιορτάζουν τον τρόπο ζωής μας. Οι ευαισθησίες και οι προτιμήσεις μας εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται ως κάτι που μπορεί να θεραπευτεί, να αλλάξει ή να κρυφτεί. Είμαστε βάρος, μέχρι να αλλάξουμε και να γίνουμε σαν τους άλλους ανθρώπους, να δούμε τα πράγματα όπως τα βλέπουν αυτοί.

Ωστόσο μόνο όταν ξεκίνησα να λέω όχι στον διαφορετικό τρόπο που βλέπουν και κάνουν οι άλλοι τα πράγματα, γεύτηκα την αίσθηση της απελευθέρωσης και της χειραφέτησης ως γυναίκα στο φάσμα. Πριν από αυτό, ζούσα σε συνεχή κατάσταση υπερπροσπάθειας και εξάντλησης.

Ένας φίλος μου είχε πει κάποια στιγμή ότι όταν πρωτογνωριστήκαμε ήμουν σα τρομαγμένη στρουθοκάμηλο. Προσπαθούσα να προσανατολίσω τον εαυτό μου, να κατανοήσω τους γύρω μου και να τους βοηθήσω να αισθάνονται πιο άνετα με την παρουσία μου. Αυτό απαιτούσε κάτι παραπάνω από ένα απλό «παρακαλώ» και «ευχαριστώ» τις κατάλληλες στιγμές, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένη γλώσσα σώματος, κοιτάζοντας τον άλλον κατευθείαν στα μάτια. Χρειάστηκε πολύ προσπάθεια για να τα καταφέρω όλα αυτά. Ακόμη περισσότερη δουλειά όμως χρειάστηκε για να καταφέρω να κρύψω την έκταση της ετερότητας μου.

Η εκτέλεση κοινωνικών επιταγών δεν ήταν τίποτα μπροστά στην απόκρυψη του τρόπου σκέψης, αίσθησης και επεξεργασίας πληροφοριών. Για να καταφέρω να ενταχθώ έμαθα να λέω όχι σε όλα τα φυσικά μου ένστικτα, τις επιθυμίες, τις διαισθήσεις και τις προτιμήσεις μου, νιώθοντας πως ήταν διαφορετικά από των υπολοίπων γύρω μου. Το τίμημα ήταν τεράστιο. Βρισκόμουν σε ένα συνεχή προσωπικό αγώνα με άγχος, κατάθλιψη, υπερκόπωση, διατροφικές διαταραχές, εμμονές, υπεραναλύσεις, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, κρίσεις πανικού, αυτοκτονικές τάσεις, οργή, δυσαρέσκεια, απογοήτευση, θλίψη.

Μου φαινόταν ευκολότερο να βλάψω, να εγκαταλείψω, να επικρίνω τον εαυτό μου από το να αφήσω τους άλλους να το κάνουν.

Ακόμη και όταν ήθελα να πω όχι δεν το έκανα. Παρόλο που το «όχι» ήταν η πρώτη μου λέξη ως μωρό, γρήγορα σταμάτησα να τη χρησιμοποιώ. Ακολούθησα τη λογική- που μου έλεγε πως λέγοντας «ναι» και επιτρέποντας στους άλλους να κάνουν ότι θέλουν -ανεξάρτητα από τις σκέψεις και τα συναισθήματα μου- τους έκανε πιο χαλαρούς. Η κοινωνική μου ευημερία φαινόταν εγγυημένη.

Σπάνια ζήτησα από άλλους να αλλάξουν τη δική τους συμπεριφορά ή να λογοδοτήσουν. Σπάνια αμφισβήτησα τα κίνητρα και τις προθέσεις τους. Έπαιρνα αυτό που μου έλεγαν τις μετρητοίς. Απολογούμουν και ζητούσα αμέσως συγχώρεση. Έβαζα τα δυνατά μου για να μου αρέσει ότι τους αρέσει, να κάνω ότι κάνουν και να λέω ότι λένε, έτσι ώστε να μη με θεωρούν απειλή-γιατί η διαφορετικότητα αποτελεί απειλή. Πολλοί άνθρωποι δεν έχουν τη συναισθηματική, πνευματική και κοινωνική υποδομή να αντιμετωπίσουν τη διαφορετικότητα. Επομένως όταν εμείς οι ίδιοι αγκαλιάσουμε τις διαφορές μας, μπορεί να αισθανθούμε παραγκωνισμένοι, να αντιμετωπιστούμε ως αγενείς ή να κατηγοριοποιηθούμε ως άτομα με ειδικές ανάγκες. Η αποξένωση αυτή είναι τρομακτική.

Αρχικά, διερεύνησα την ετερότητα μου μέσω της μόδας. Οι άλλοι φαίνονταν αρκετά άνετοι με αυτό. Εξιδανίκευαν τις υπολογιστικές εκκεντρικές εμφανίσεις μου και τον άνετο τρόπο που περπάταγα φορώντας κοντά παντελόνια, πούλιες και χρυσόσκονη. Δεν έκανα κάτι λάθος, αφού έπαιζα με τους κανόνες. Πήγαινα για καφέ και ποτό παρέα με τις φίλες μου, έφευγα από πάρτι αγκαζέ με κόσμο, απαντούσα άμεσα σε μηνύματα και επεξεργαζόμουν προσεκτικά το υλικό που μοιραζόμουν στα social media.

Παρόλ’αυτα όλη μου η ενέργεια εξαντλούνταν στο να συμμορφώνομαι με τους άγραφους «νόμους» για σωστή επικοινωνία, εις βάρος της ευημερίας μου. Μείωνα τον εαυτό μου προσπαθώντας να τον ευθυγραμμίσω. Συνειδητοποίησα ότι για να με φροντίσουν οι άλλοι, θα πρέπει πρώτα να μάθω να αποδέχομαι ειλικρινά και να φροντίζω η ίδια τον εαυτό μου.

Έτσι άλλαξα εντελώς τη σχέση μου με την επικοινωνία. Η πραγματικότητα μου είναι πως περνάω μέρες, βδομάδες μέχρι και μήνες να επεξεργάζομαι τις αλληλεπιδράσεις μου με τους άλλους ανθρώπους. Όταν τους έβλεπα να τρώνε, να στέλνουν μηνύματα, να οδηγούν, να βλέπουν τηλεόραση, να καπνίζουν, να παίρνουν ναρκωτικά, να χορεύουν, να ψωνίζουν, να αθλούνται, να είναι στα social media και να μιλάνε στα τηλέφωνα ενώ υποτίθεται ότι έτσι επικοινωνούσαν , ένιωθα τρομαγμένη και πνιγμένη.

Πλέον έχω αλλάξει. Έχω γίνει ένα κινητό κέντρο ευεξίας. Μετακόμισα στην εξοχή με τον σύντροφο μου πριν μερικά χρόνια, όπου άρχισα να υιοθετώ εκτεταμένα τελετουργικά φροντίδας. Αρνούμαι να αφήσω την κούραση να με καταβάλλει. Επιδιώκω συναντήσεις με συγγενείς ή φίλους. Πηγαίνω σε εκδηλώσεις ή σε μεγάλα γεγονότα. Προσέχω τη διατροφή μου, γυμνάζομαι, κάνω χαλαρωτικά μπάνια, διαλογίζομαι, απελευθερώνω την ένταση που γεννάται από τις κοινωνικές συναναστροφές. Διαπίστωσα πως αυτές οι ανησυχίες πολλαπλασιάζονται για άτομα σαν κι εμένα.

Όταν μπαίνω σε δωμάτιο γεμάτο με κόσμο, βρίσκομαι στο κενό. Πρέπει να περιορίσω τον εαυτό μου σε μια άλλη πραγματικότητα και να βρω έναν τρόπο να αισθάνομαι ασφαλής μέσα σ’αυτή.

Κάποτε μια συγγενής μου είχε ανοιχτεί για το δικό της κοινωνικό άγχος. «Μόλις φτάνεις στον προορισμό σου, πάντα αισθάνεσαι καλύτερα» είπε. «Στο τέλος της ημέρας είσαι υπερήφανη που ξεπέρασες τον εαυτό σου και κατάφερες να παρευρεθείς». Δυστυχώς αυτό δεν ισχύει για μένα. Για να αντιμετωπίσω μια κοινωνική κατάσταση θα πρέπει να αποδεχτώ πως δεν πρόκειται να αισθανθώ άνετα. Είμαι καλωδιωμένη με διαφορετικό τρόπο από τους άλλους, και αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει αν πιω λίγη σαμπάνια ή δω τυχαία έναν γνωστό.

Τώρα περνάω αρκετό χρόνο στο δικό μου χώρο. Νιώθω ειρηνικά εκεί. Μου δημιουργείται η επιθυμία να βρεθώ κι με άλλους ανθρώπους. Με το να καταφεύγω στην ιερότητα του περιβάλλοντος που έχω δημιουργήσει, μπορώ να οικοδομώ το θάρρος που χρειάζεται για να συνυπάρχω και να χειρίζομαι απρόβλεπτες κοινωνικές καταστάσεις.

Δεν πιέζομαι να γίνω ίδια με τους άλλους. Ορισμένοι άνθρωποι απομακρύνθηκαν όταν επιτέλους αγκάλιασα την μοναδικότητα μου. Όμως η απουσία τους απελευθέρωσε χρόνο και ενέργεια για εκείνους που με δέχονταν έτσι όπως πραγματικά είμαι. Η διαφορετικότητα μου δεν με κάνει να αισθάνομαι διαφορετική- είναι απλά αυτό που είμαι.

Έχω πει ναι σε όλα αυτά που είμαι. Δεν λειτουργώ πια σύμφωνα με τις ιδέες των άλλων ανθρώπων για τον καλύτερο τρόπο ζωής και επικοινωνίας. Οι μέρες κι οι νύχτες μου μπορεί να μην περιλαμβάνουν την ικανοποίηση των κοινωνικών προσδοκιών αλλά εμπεριέχουν τη ζωή μιας δυναμικής, αυτιστικής γυναίκας με αυτοπεποίθηση.

Aπό την Madeleine Ryan 

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News

3 Comments
δημοφιλέστερα
νεότερα παλαιότερα
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια
@bombalarina
@bombalarina
5 χρόνια πριν

Δεν θα φανταζόμουν ποτέ αν δεν το ανέφερε ότι τα συμπτώματα που περιγράφει είναι στο φάσμα του αυτισμού. Κοινωνικό άγχος θα υπέθετα. Είναι το κοινωνικό άγχος στο φάσμα αυτισμού ή η κοπέλα μιλάει και για τα δύο; @Φαίνια Ξανθουλίδου μήπως μπορείς να βοηθήσεις; 🙂

Zoi Konstantinou
Zoi Konstantinou
5 χρόνια πριν
Απάντηση σε  @bombalarina

Στο φάσμα του αυτισμού εντάσσονται και καταστάσεις πολύ υψηλής λειτουργικότητας, όπως είναι μάλλον αυτή που περιγράφει το άρθρο. Είχα κάποτε δει ένα ντοκιμαντέρ στο φεστιβάλ της Θεσσαλονίκης και ήταν κάποιοι ασθενείς με Ασπεργκερ οι οποίοι διαγνώστηκαν πολύ αργά στη ζωή τους (εννοώ ενήλικοι, με οικογένειες κλπ.) και μέχρι τότε πίστευαν ότι είχαν κοινωνικού τύπου άγχη.

latro
latro
5 χρόνια πριν

εξαιρετικό!