Το Χονγκ Κονγκ του 19ου αιώνα έχει μια ιστορία γεμάτη βρετανική αποικιακή αίγλη, αποφασιστικούς κυβερνήτες, μπαρουτοκαπνισμένους θαλασσοπόρους και εθιστικό όπιο. Αυτή η ιστορία είναι γραμμένη από δυτικούς άντρες, για δυτικούς άντρες. Και όμως, την ίδια εποχή, σε αυτό το χωνευτήρι πολιτισμών έζησαν και οι «προστατευόμενες», μια ξεχωριστή περίπτωση γυναικών, οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο για την μελλοντική εξέλιξη της ασιατικής μητρόπολης.
«Προστατευόμενες» ονομάζονταν οι ντόπιες που έκαναν δεσμούς με τους άντρες της Δυτικής ελίτ, οι οποίοι δραστηριοποιούνταν εκείνη την εποχή στο λιμάνι του Χονγκ Κονγκ. Εκείνοι, τους παρείχαν οικονομική στήριξη και προστασία, και εκείνες, σεξ.
Παρόλα αυτά, οι προστατευόμενες δεν θεωρούνταν πόρνες ή παλλακίδες. Οι σχέσεις που έκαναν ήταν μακροχρόνιες και σε πολλές περιπτώσεις οδηγούσαν στην απόκτηση απογόνων. Μπαίνοντας σε ένα καθεστώς «ασυλίας», οι προστατευόμενες κατάφερναν να ανελιχθούν κοινωνικά -έστω και ανεπίσημα, να ανεξαρτητοποιηθούν οικονομικά και να ασκήσουν πραγματική επιρροή σε μια έντονα συντηρητική κοινωνία.
Αυτό το τελευταίο, το κατάφεραν μάλιστα και μέσα από τους «καρπούς» των σχέσεών τους. Οι προστατευόμενες ήθελαν να εξασφαλίσουν τα παιδιά τους, που κινδύνευαν να μην γίνουν αποδεκτά ούτε στη Δύση ούτε στην Ανατολή. Έτσι, επένδυαν σημαντικά στη μόρφωσή τους, προικίζοντάς τα με γνώσεις που θα τους χάριζαν μια θέση στις μεγαλύτερες εμπορικές επιχειρήσεις της εποχής. Πράγματι, αυτά τα παιδιά έγιναν γέφυρα μεταξύ Δυτικής και Κινέζικης κουλτούρας, και μέσα από την ενεργό τους δράση στην οικονομία της εποχής, επηρέασαν τον κοινωνικοπολιτικό χάρτη της πόλης.
Η τσιγγάνα της Θάλασσας
Η Ng Akew* είναι η de facto ηγέτιδα αυτών των γυναικών. Όπως και οι περισσότερες προστατευόμενες, ανήκε στους Τάνκα, μια περιθωριοποιημένη εθνοτική ομάδα της Νότιας Κίνας που ζούσε σε βάρκες. Οι Τάνκα ασχολούνταν με το ψάρεμα και δουλειές του λιμανιού, κάτι που τους έφερνε σε στενή επαφή με τους δυτικούς που δραστηριοποιούνταν εκεί.
Το 1842, όταν η Ng είναι περίπου 22 χρονών, γίνεται ερωμένη του James Bridges Endicott, ενός πλούσιου αμερικανού εμπόρου οπίου που είχε πάει μόλις στο Χονγκ Κονγκ. Μαζί του αποκτά πέντε παιδιά, και παράλληλα αναπτύσσει τη δική της επιχειρηματική δραστηριότητα.
Κόντρα στα αποικιακά ήθη του 19ου αιώνα, ο δεσμός τους έρχεται στο προσκήνιο το 1849, μέσα από μια μάλλον «περιπετειώδη» ιστορία.
Όλα ξεκίνησαν όταν η Ng αγόρασε από τον Endicott κάποιες κάσες με όπιο, τις οποίες ο εραστής της είχε πλιατσικολογήσει από ένα ναυάγιο. Ωστόσο, πριν προλάβει να έρθει στα χέρια της, το παράνομο φορτίο κλέβουν πειρατές. Η Ng, αντί να το βάλει κάτω, απειλεί τους πειρατές ότι αν δεν την αποζημιώσουν, θα τους εκδικηθεί με τις δυτικές διασυνδέσεις της και πράγματι, οι πειρατές τής δίνουν λάφυρα από τις επιδρομές τους. Να όμως που το νέο -και εξίσου παράνομο- φορτίο πιάνεται στα ανοιχτά του Μακάο μέσα σε βάρκες που τις είχε παραχωρήσει ο Endicott για να το μεταφέρει!
Φυσικά, οι αρχές του Μακάο δίστασαν να σκαλίσουν μια υπόθεση που ενέπλεκε έναν σημαντικό αμερικανό έμπορο, πλιατσικολογημένο όπιο, πειρατές και μια προστατευόμενη. Η υπόθεση θάφτηκε, αλλά καταγράφτηκε στις εφημερίδες της εποχής και έγινε ιστορικό ντοκουμέντο.
Η Ng όπως δεν έμεινε στην ιστορία μόνο για την τόλμη της ή ως ερωμένη ενός δυτικού. Παρότι αργότερα χώρισε με τον Endicott, χάρη στην εμπορική της δραστηριότητα και τα εισοδήματα που είχε εξασφαλίσει από τον πρώην εραστή της, εξακολούθησε να λειτουργεί με σχετική οικονομική ανεξαρτησία μέσα στην πατριαρχική κοινωνία του Χονγκ Κονγκ. Έστησε ένα κέντρο φιλοξενίας για 10 προστατευόμενες γυναίκες και έπαιξε κομβικό ρόλο για την ανάπτυξη της αγοράς του Σέντραλ.
Σήμερα, τα ερείπια του σπιτιού της απειλούνται από σχέδια ανάπλασης, και έχει δημιουργηθεί κίνηση για την διάσωσή τους. Η διατήρησή τους μέσα στον χρόνο είναι απαραίτητη για να μην ξεχαστούν οι γυναίκες -που σε πείσμα των λιγότερων ευκαιριών, χάραξαν τον δικό τους δρόμο προς την ανεξαρτησία.
*προφορά: Ν(ένρινο) Ακιού
Με πληροφορίες από SCMP, Women and Chinese Patriarchy: Submission, Servitude and Escape
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
