Το 2018, περισσότερες από δύο δεκαετίες αφότου η Ολλανδή γιατρός Rebecca Gomperts ξεκίνησε ως ακτιβίστρια να μιλά για τα χάπια άμβλωσης και να εξασφαλίζει πρόσβαση σε αυτά σε γυναίκες απ’ όλον τον κόσμο, το ενδιαφέρον της στράφηκε προς τις ΗΠΑ.
Για χρόνια είχε αφιερώσει τη ζωή της στην εργασία σε χώρες όπου η διαδικασία άμβλωσης ήταν παράνομη και ήταν κατηγορηματική στην άρνησή της να ασχοληθεί με τις ΗΠΑ, όπου η ασφαλής, νόμιμη πρόσβαση στη διακοπή κύησης ήταν ακόμα διαθέσιμη.
«Νομίζω ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα που οι ΗΠΑ πρέπει να λύσουν μόνες τους», είχε δηλώσει η Gomperts το 2014.
Έτσι, η Gomperts ξεκίνησε έναν νέο μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα την Αυστρία -τον Aid Access – με στόχο την παροχή προσιτών και προσβάσιμων υπηρεσιών άμβλωσης σε άτομα στις ΗΠΑ.
Τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η Aid Access υποστηρίει ότι έχει παραδώσει φάρμακα για την άμβλωση – μιφεπριστόνη και μισοπροστόλη – σε περισσότερες από 30.000 Αμερικανίδες και στις 50 πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των 19 συντηρητικών πολιτειών που απαγορεύουν επί του παρόντος την άμβλωση.
Ο οργανισμός διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στο οικοσύστημα των δικαιωμάτων αναπαραγωγής των ΗΠΑ εκμεταλλευόμενος επιτυχώς νομικά κενά που διευκολύνουν έναν γιατρό στο εξωτερικό να φροντίζει Αμερικανίδες σε πολιτείες που απαγορεύουν την άμβλωση. Να ένας ρόλος που θα μπορούσε να γίνει ακόμη πιο κομβικός εάν η απόφαση «Roe v. Wade» καταρριφθεί .
Εάν ανατραπεί το δικαίωμα στην άμβλωση, το προσωπικό της Aid Access λέει ότι αισθάνεται σίγουρο ότι οι υπηρεσίες τους θα μπορούσαν να συνεχιστούν, με τον ίδιο τρόπο που μπόρεσαν να λειτουργούν σε κόκκινες πολιτείες που έχουν προχωρήσει σε σκληρούς περιορισμούς και έχουν ακυρώσει ή κηρύξει ως παράνομες άλλες ομάδες αμβλώσεων.
Πώς, όμως, θα λειτουργήσει αυτό το σύστημα;
Προς το παρόν, ο μεγαλύτερος δίαυλος επικοινωνίας της Aid Access είναι τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και οι τεχνολογικές πλατφόρμες. Μέσω αυτών τώρα επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει και να ενημερώσει σχετικά με τις υπηρεσίες της και μάλιστα όσο πιο γρήγορα γίνεται.
Γιατί τέτοια βιασύνη;
Τα χάπια, όταν αποστέλλονται από το εξωτερικό, μπορεί να χρειαστούν δύο έως τρεις εβδομάδες για να φτάσουν και η Aid Access συνταγογραφεί τα δύο φάρμακα μέχρι τις πρώτες 10 εβδομάδες της εγκυμοσύνης. Επειδή όμως λειτουργεί εκτός του επίσημου συστήματος υγειονομικής περίθαλψης των ΗΠΑ, η Aid Access λέει ότι έχει τιμωρηθεί από τις μηχανές αναζήτησης και τους γίγαντες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την εξάπλωση της παραπληροφόρησης για τον Covid-19.
Το Aid Access εξακολουθεί να εμφανίζεται στο Google αν αναζητήσετε το όνομα του οργανισμού, αλλά οι περισσότεροι χρήστες ανακάλυπταν την ιστοσελίδα της οργάνωσης αν αναζητούσαν όρους όπως “άμβλωση μέσω ταχυδρομείου” και “χάπια άμβλωσης”.
Μετά από μια σειρά ενημερώσεων αλγορίθμων που ξεκινούν τον Μάιο του 2020, η Aid Access λέει ότι δεν εμφανίζεται πλέον στα κορυφαία αποτελέσματα για γενικές αναζητήσεις άμβλωσης ή φαρμάκων άμβλωσης — και ότι οι διαφημίσεις από τον αδελφό οργανισμό, Women on Web, που εξυπηρετεί χώρες σε όλο τον κόσμο, συχνά απορρίπτονται ή αφαιρούνται από το Facebook και το Instagram για αμφίβολους λόγους, όπως το συνηθισμένο πια “για διατυπώσεις και γλώσσα… που είναι πιθανό να προσβάλει τους χρήστες”.
Οι Ρεπουμπλικάνοι μπορεί να μην είναι σε θέση να σταματήσουν την πρόσβαση στη βοήθεια αυτή τη στιγμή, αλλά φαίνεται ότι η Silicon Valley μπορεί…
Πώς λειτουργεί η Access Access
Το μοντέλο λειτουργίας της Aid Access έχει ως εξής: Εάν μια γυναίκα επιθυμεί να υποβληθεί σε άμβλωση, συμπληρώνει μια ηλεκτρονική φόρμα συμβουλευτικής. Εάν μιλάμε για εγκυμοσύνη λίγων εβδομάδων, είναι πολύ πιθανό η αίτησή της να επιλεχθεί αμέσως και η γυναίκα να παραπεμφθεί απευθείας σε συνεργάτη της ομάδας για περαιτέρω λεπτομέρειες.
Οι άνθρωποι που ζουν στις πιο φιλελεύθερες πολιτείες της χώρας και στην Ουάσιγκτον, παραπέμπονται σε έναν πάροχο με έδρα τις ΗΠΑ, ο οποίος συμπληρώνει τις συνταγές που αποστέλλονται συνήθως σε δύο ή τρεις ημέρες. Για τις γυναίκες που ζουν στις 31 πολιτείες που η Πρόσβαση στη Βοήθεια υπόκειται σε αυστηρότερους περιορισμούς στις αμβλώσεις, η Gomperts στέλνει τις συνταγές σε έναν φαρμακοποιό στην Ινδία, ο οποίος στη συνέχεια ταχυδρομεί τα χάπια απευθείας σε ασθενείς στις ΗΠΑ.
(Το Aid Access επιλέγει την Ινδία εν μέρει επειδή η χώρα παράγει ελεγχόμενα, υψηλής ποιότητας γενόσημα, όπως λέει η Gomperts).
Η Gomperts και οι γυναίκες για τις οποίες συνταγογραφεί χάπια λειτουργούν σε κάτι που μοιάζει με γκρίζα ζώνη σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα. Ως νόμιμη ιατρός και εγγεγραμμένη στα αυστριακά ιατρικά μητρώα, υπόκειται στην αυστριακή νομοθεσία και ως εκ τούτου εξαιρείται από συγκεκριμένους κανόνες και περιορισμούς που επηρεάζουν τους γιατρούς στις ΗΠΑ, όπως τις κρατικές απαιτήσεις για υπερήχους ή περιόδους αναμονής 72 ωρών.
Και ενώ οι εισαγωγές φαρμάκων από άλλες χώρες “για προσωπικούς λόγους” είναι συνήθως αντίθετες με τη νομοθεσία των ΗΠΑ, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δηλώνει ότι γενικά αποφεύγει να κυνηγά άτομα που φέρνουν φάρμακα για προσωπική χρήση.
Είναι ένα μοντέλο που ανέπτυξε η Gomperts για πρώτη φορά το 2005 με τη βοήθεια της αδελφής οργάνωσης “Women on Web” και βάσει των στατιστικών μέχρι σήμερα έχουν παραδοθεί χάπια άμβλωσης σε περισσότερες από 100.000 γυναίκες σε όλο τον κόσμο, με τα φάρμακα να φτάνουν στα χέρια γυναικών από το Σουδάν, την Ουγγαρία και τη Βραζιλία.
Όπως γίνεται σαφές από την ομάδα της γιατρού ο αποπροσανατολισμός στα αποτελέσματα αναζήτησης στο διαδίκτυο παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδιά τους. Η Google “συνεχίζει να ανεβάζει τους παραδοσιακούς παρόχους υγείας, αλλά τους διαφεύγει αυτό που συμβαίνει στον ψηφιακό κόσμο σήμερα.
Το 2018, η Gomperts δημιούργησε το Aid Access υπό μια ξεχωριστή εταιρική δομή, για να εξυπηρετήσει τις ΗΠΑ προστατεύοντας παράλληλα το Women on Web που δεχόταν πυρά από κίνημα κατά των αμβλώσεων των ΗΠΑ.
Οι ακτιβιστές σημειώνουν ότι η φαρμακευτική άμβλωση είναι πολύ ασφαλέστερη από πολλά άλλα σκευάσματα που μπορεί κανείς να βρει πανεύκολα στο φαρμακείο και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υποστηρίζει ότι οι γυναίκες μπορούν να παίρνουν αυτά τα φάρμακα, χωρίς την άμεση επίβλεψη παρόχου υγειονομικής περίθαλψης κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου.
Μια νέα έρευνα του Lancet που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο επιβεβαίωσε την ασφάλεια του μοντέλου Aid Access, το οποίο παρέχει επίσης τα φάρμακα σε σημαντικά χαμηλότερο κόστος από τις χειρουργικές αμβλώσεις που πραγματοποιούνται ή ακόμα και από τη νέα σοδειά αμερικανικών νεοφυών επιχειρήσεων όπως η Hey Jane, η Abortion on Demand και η Carafem.
Η Aid Access λέει ότι το έργο της θα συνεχιστεί στο “μετά Roe” περιβάλλον, και ότι τα αιτήματα για χάπια και πληροφορίες τριπλασιάστηκαν μετά τη διαρροή του σχεδίου ανατροπής της περί αμβλώσεων απόφασης, την προηγούμενη εβδομάδα.
Η Christie Pitney, μαία που εκτελεί συνταγές για ασθενείς της Aid Access στην Καλιφόρνια, τη Μασαχουσέτη, το Όρεγκον και την Ουάσινγκτον, δήλωσε ότι, αν συμβεί κάτι εξαιρετικά δυσάρεστο για το μέλλον των δικαιωμάτων των γυναικών στις ΗΠΑ η Aid Access θα συνεχίσει να στηρίζει τα δικαιώματα αυτών των γυναικών. “Θα είμαστε ακόμα εδώ”, δήλωσε.
“Είμαστε αρκετά αμήχανοι, για να είμαι ειλικρινής”, δήλωσε η Pitney. “Ωστόσο, δεν βλέπω κάποιον τρόπο να μας σταματήσουν. Δεν σημαίνει ότι είναι αδύνατο, απλώς δεν βλέπω μια οδό για τους πολιτικούς που θα τους επέτρεπε να εξαλείψουν την πρόσβαση στην Aid Access- απλώς δεν έχουν τη δικαιοδοσία να ποινικοποιήσουν μία διεθνή γιατρό”.
Ο “πόλεμος” του Διαδικτύου και των μηχανών αναζήτησης
Και άλλοι γιατροί από το εξωτερικό θα μπορούσαν επίσης να ενταχθούν στην Aid Access εάν η απόφαση περί άμβλωσης στις ΗΠΑ ανατρεπόταν, και προκειμένου να βοηθήσουν την Gomperts να συνεχίσει τη συνταγογράφηση.
Και φυσικά υπάρχει και ο διαδικτυακός πόλεμος: παρά τη μοναδική στρατηγική που αναπτύσσουν η Aid Access και η Women on Web, τα τελευταία δύο χρόνια, οι οργανώσεις λένε ότι παλεύουν ενάντια στους αλγόριθμους των μηχανών αναζήτησης που υποβαθμίζουν τις υπηρεσίες τους και στις αδιαφανείς πολιτικές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που περιορίζουν ή μπλοκάρουν τις αναρτήσεις τους.
Νωρίτερα φέτος, σε συνέντευξή της στο New York Review of Books, η Gomperts δήλωσε ότι “οι αλγόριθμοι της Google γίνονται ξαφνικά ο de facto φύλακας της πρόσβασης σε ασφαλείς υπηρεσίες αμβλώσεων στις ΗΠΑ”. Όταν η Google ξεκίνησε να εκστρατεία κατά της παραπληροφόρησης για τον Covid-19 και άρχισε να αναδεικνύει περισσότερους ιστότοπους υγείας που ήταν επίσημα εγκεκριμένοι από την κυβέρνηση, η Gomperts δήλωσε ότι αυτό είχε ως συνέπεια την υποβάθμιση ιστότοπων όπως ο δικός της.
Αναζητήσεις όπως “άμβλωση μέσω ταχυδρομείου” και “άμβλωση με οδηγίες εξ αποστάσεως” δεν οδηγούσαν πλέον τους χρήστες στις ομάδες της Gomperts. Το Women on Web, για παράδειγμα, λέει ότι είδε μια πτώση 90% στην ημερήσια παγκόσμια επισκεψιμότητα μετά την εφαρμογή της νέας ενημέρωσης από την Google στις 4 Μαΐου 2020.
Μια επόμενη ενημέρωση επανέφερε μέρος αυτού που είχε εξαφανιστεί, διπλασιάζοντας την ελάχιστη πλέον επισκεψιμότητά της, αλλά στη συνέχεια μια τρίτη αλγοριθμική ενημέρωση έξι μήνες αργότερα πήρε το 40% αυτού που είχε απομείνει.
Όπως γίνεται σαφές από την ομάδα της γιατρού ο αποπροσανατολισμός στα αποτελέσματα αναζήτησης στο διαδίκτυο παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδιά τους. Η Google “συνεχίζει να ανεβάζει τους παραδοσιακούς παρόχους υγείας, αλλά τους διαφεύγει αυτό που συμβαίνει στον ψηφιακό κόσμο σήμερα. Ο αλγόριθμος δεν είναι ουδέτερος. Κατασκευάστηκε και γράφτηκε συνήθως από λευκούς άνδρες, οι οποίοι μπορεί να μην είναι πραγματικά συντονισμένοι με τις ανάγκες εδώ”, εξηγούν.
Αν οι γυναίκες των ΗΠΑ μπορούν να ακολουθήσουν άλλο δρόμο από το ιατρικό κρεβάτι και αν βρεθούν και άλλες οργανώσεις και γιατροί να συνεργαστούν με το δίκτυο της Gomperts τα πράγματα θα αποδειχθούν εξαιρετικά δύσκολα για τους Ρεπουμπλικανούς. Ίσως και απολύτως εξευτελιστικά
Η Aid Access δεν ισχυρίζεται ότι η Google περιορίζει σκόπιμα την πρόσβαση στον ιστότοπό της συγκεκριμένα, αλλά η Gomperts δήλωσε στο New York Review of Books ότι μπορεί τελικά να κινηθεί δικαστικά γι’ αυτό το ζήτημα. “Οι αλγόριθμοι καθιστούν πολύ πιο δύσκολο να βρεις τα σημεία απ’ όπου μπορείς να προμηθευτείς αυτά τα φάρμακα. Αυτό είναι που οι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν: Είναι η Google που φιλτράρει την πρόσβαση των ανθρώπων στις πληροφορίες”.
Στις καταγγελίες της γιατρού η εκπρόσωπος του τεχνολογικού κολοσσού, Λάρα Λέβιν, απαντά ότι τα συστήματα κατάταξης των αναζητήσεών της “έχουν σχεδιαστεί για να επιστρέφουν σχετικά αποτελέσματα από τις πιο αξιόπιστες πηγές και σε κρίσιμα θέματα που σχετίζονται με θέματα υγείας, δίνουμε ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στα σήματα αξιοπιστίας”. Η Levin πρόσθεσε ότι καμία ενημέρωση δεν γίνεται για να ωφελήσει ή να τιμωρήσει κάποιον ιστότοπο. “Δίνουμε στους ιδιοκτήτες ιστότοπων και στους δημιουργούς περιεχομένου επαρκή ενημέρωση για τις σχετικές αναβαθμίσεις, μαζί με πρακτικές οδηγίες”.
Ο τρόμος των Ρεπουμπλικανών
Την ίδια στιγμή, στους λογαριασμούς Facebook και Instagram της Women on Web έχουν τεθεί περιορισμοί δαπανών για περισσότερο από ένα χρόνο, αφού οι διαφημίσεις τους επισημάνθηκαν ως ακατάλληλες ή αφαιρέθηκαν ή έφαγαν αυτό που λέμε report από χρήστες που αντιτίθενται στο έργο τους ή που βρήκαν το περιεχόμενό τους “προσβλητικό ή και βίαιο για ένα ευαίσθητο θέμα”.
Ορισμένες από τις διαφημίσεις τους για φαρμακευτικές αμβλώσεις έχουν επίσης απορριφθεί, με αιτιολογίες όπως “οι διαφημίσεις δεν πρέπει να προωθούν την πώληση ή τη χρήση μη ασφαλών συμπληρωμάτων, όπως καθορίζεται από το Facebook κατά την απόλυτη διακριτική του ευχέρεια”. Μια ανάρτηση στο Instagram του Women on Web που έγραφε: “Μπορείτε τώρα να παραγγείλετε χάπια άμβλωσης ΠΡΙΝ μείνετε έγκυος” και περιλάμβανε τον σύνδεσμο στον οποίο θα μπορούσε να προμηθευτεί τα χάπια η ενδιαφερόμενη, αφαιρέθηκε επειδή δεν ακολουθούσε τις “κατευθυντήριες γραμμές της κοινότητας”.
Σε κάθε περίπτωση το έργο της Gomperts είναι αυτό που τρέμουν τώρα οι Ρεπουμπλικάνοι, χωρίς καμία υπερβολή. Αν δεν βρεθεί τρόπος να ελεγχθεί η διαδρομή που ακολουθεί για την πρόσβαση και διάδοση και χρήση αυτών των φαρμάκων, το χυδαίο νομοσχέδιο για την απαγόρευση των αμβλώσεων μπορεί να καταστεί άχρηστο… Αν οι γυναίκες των ΗΠΑ μπορούν να ακολουθήσουν άλλο δρόμο από το ιατρικό κρεβάτι και αν βρεθούν και άλλες οργανώσεις και γιατροί να συνεργαστούν με το δίκτυο της Gomperts τα πράγματα θα αποδειχθούν εξαιρετικά δύσκολα για τους Ρεπουμπλικανούς. Ίσως και απολύτως εξευτελιστικά.
Με στοιχεία από το Vox.com
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
