H Έλενα Καπομπασοπούλου αποφοίτησε αρχικά από το τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών και έπειτα έκανε ένα μεταπτυχιακό πάνω στον αστικό σχεδιασμό στο Columbia της Νέας Υόρκης. Σήμερα βρίσκεται ακόμα στο ίδιο μέρος και εργάζεται στο μεγάλο αρχιτεκτονικό γραφείο SLCE.
Όμως παράλληλα με τη δουλειά στο αρχιτεκτονικό γραφείο τρέχει και ένα πολύ ενδιαφέρον προσωπικό της πρότζεκτ, το brand Cement Chemistry στα πλαίσια του οποίου επικεντρώνεται στη κατασκευή κοσμημάτων από τσιμέντο.
«Η σύλληψη της ιδέας οφείλεται τόσο στο επάγγελμά μου όσο και στη Νέα Υόρκη. Το τσιμέντο χρησιμοποιείται εκτενώς στη κατασκευή, αλλά θεωρείται από τον κόσμο ευτελές, κρύο, γκρι και απρόσιτο». Γνωρίζοντας λοιπόν, μέσα από τη δουλειά της, τις ιδιότητές του υλικού, επεδίωξε να αλλάξει τη γνώμη του κόσμου και να το φέρει πιο κοντά στο ανθρώπινο σώμα.
Όμως το τσιμέντο έχει συνδυαστεί στο μυαλό μας με αρνητικά συναισθήματα κυρίως σε σχέση με την κατάχρησή του. Λέμε π.χ. συχνά για την Αθήνα ότι είναι μια τσιμεντούπολη. «Ποιες είναι οι σκέψεις σου πάνω σε αυτό;» τη ρωτάω.
« Πιστεύω ότι τα αρνητικά συναισθήματα για τη μορφή της Αθήνας δεν οφείλονται στο μπετό, αλλά στο καθαυτό σχέδιο της ελληνικής τυπικής πολυκατοικίας του ‘60, που κατασκευάστηκε μαζικά για να καλύψει ανάγκες εσωτερικών μεταναστευτικών ρευμάτων. Ο σχεδιασμός είναι το πρωταρχικό στοιχείο που δημιουργεί την εικόνα της πόλης, το μπετόν είναι δευτερεύον. Εάν τώρα προσθέσουμε και τη νομοθεσία περί αντιπαροχής, τότε καταλαβαίνουμε γιατί η Αθήνα απέκτησε το πρόσωπο που έχει σήμερα. Μέσα στον ιστό μιας οποιασδήποτε πολης 10 άσχημα κτίρια κρύβονται ή περνούν απαρατήρητα. Όταν ομως είναι 100,000-200,000 τότε δημιουργουν οντότητα και πλάθουν χαρακτήρα. Ας παρουμε για παράδειγμα, ένα κτίριο κατ’ εξοχήν κατασκευασμένο από μπετόν – το Hilton Αθηνών. Παρόλο που έχει διαφορετική χρήση (ως ξενοδοχείο), το κτίριο είναι σχεδιασμένο και φαίνεται ότι επενδύθηκε χρόνος για να υλοποιήθει. Ας σκεφτούμε τώρα τι χαρακτήρα θα είχε η πόλη των Αθηνών εάν η πλειονότητα των κτιρίων ήταν σχεδιασμένα και δεν είχαν γίνει «άρπα-κόλλα». Νομίζω θα μιλούσαμε για άλλη πόλη».
Η Έλενα μου λέει ότι βρίσκει τα χαρακτηριστικά του μπετόν άκρως ελκυστικά. « Στην αρχική του μορφή είναι σκόνη (τσιμέντο) και με τη προσθήκη νερού (και χαλικιού στη περίπτωση της κατασκευής) μετατρέπεται σε παχύρευστο υγρό (σκυρόδεμα). Χρησιμοποιώντας καλούπια, μπορεί να πάρει οποιαδήποτε μορφή και μέσα σε μερικες ώρες να γίνει στερεό. Μόνο και μόνο αυτή η ιδιότητα του υλικού, δίνει άπειρες εναλλακτικές σχεδιασμού. Επίσης, είναι πολύ ανθεκτικό και η υφή του μπορεί να είναι αδρή ή λεία. Τέλος, κάνει aging με τη πάροδο του χρόνου, σκουραίνει και κάνει πατίνα. Συνεπώς αναφερόμαστε σε ένα υλικό που αλλάζει συνεχώς ιδιότητες σαν να είναι φυσικό» μου λέει.
Πως όμως είναι να μεταχειρίζεσαι ένα οικοδομικό υλικό για τη κατασκευή κοσμημάτων; «Είναι εύκολο στο χειρισμό της χύτευσης και δεν χρειάζεσαι κανέναν ειδικό εξοπλισμό (όπως για παράδειγμα χρειάζεσαι για τη κατασκευή ενός ασημένιου δαχτυλιδιού). Παρόλα αυτά, πειραματίστηκα για περίπου ένα χρόνο πριν κάνω τη πρώτη συλλογή προκειμένου να καταλάβω τις ιδιότητές του και να τεστάρω τις αντοχές του. Ένα από τα μειονεκτήματά του είναι τα κενά αέρα. Παρόλο που χρησιμοποιώ δονητές για να βγει ο εγκλωβισμένος αέρας στην επιφάνεια, μερικες φορές μενει μέσα στο καλούπι και το κόσμημα δεν πλήρει τις προϋποθέσεις για να βγει προς πώληση. Έχει υπάρξει κόσμημα που το χύτευσα 5 φορές για να βγάλω τελικό προϊόν -παρανόησα-».
Η πρώτη της σειρά κοσμημάτων ονόματι “straightedge” ήταν γεωμετρική, λιτή και μονόχρωμη. Η δεύτερη σειρά, αυτή που κυκλοφορεί τώρα ονομάζεται “manifold” και δημιουργήθηκε για τη συμμετοχή της στην έκθεση “loot” mad about jewelry, στο μουσείο MAD (Μυseum of Arts & Design) της Νέας Υόρκης. Οι μορφές των κοσμημάτων αλλάζουν σε αυτή τη συλλογή, με σχήματα που παραπέμπουν σε κίνηση. «Προσπάθησα δηλαδή, να καταρρίψω τη βαρύτητα του υλικού μέσω της μορφής και εισάγοντας το παστέλ χρώμα κέντρισα το ενδιαφέρον του κοινού – πελάτες δεν καταλάβαιναν τι υλικο είναι αυτό. Ήθελαν να το πιάσουν, να το φορέσουν – συνεπώς, πιστεύω ότι πέτυχα να το φέρω πιο κοντά στο ανθρώπινο σώμα.»
Το δαχτυλίδι της «Τόνος» διακρίθηκε με Αργυρό Βραβείο στο Διεθνή Διαγωνισμό A’ Design Awards στη κατηγορία σχεδιασμού κοσμήματος, οπτικών και ρολογιών, 2017-2018. «Είναι μια διάκριση για την οποία είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη, μιας και ο διαγωνισμός είναι από τους μεγαλύτερους παγκοσμίως, τόσο σα διοργάνωση, όσο και σε αριθμό συμμετεχόντων. Σύμφωνα με τα στατιστικά τους στοιχεία, είχαν 45.906 καταθέσεις προτάσεων, 10.694 εγκρίσεις έργων και 1.962 βραβευθέντες» μου τονίζει.
Το «Τόνος» είναι ένα χειροποίητο δαχτυλίδι περιορισμένης έκδοσης (100 κομμάτια). Προσφέρει ένα μοναδικό συναίσθημα, καθώς δυο υλικά με εντελώς διαφορετικές ιδιότητες αλληλοσυνδέονται. Το κυρίως συστατικό είναι το σκυρόδεμα. Το χρυσό 14K λειτουργεί ως ενίσχυση στο πυρήνα του δαχτυλιδιού και έχει δευτερεύοντα ρόλο. Έχει μίνιμαλ σχεδιασμό που σε συνδυασμό με την άνετη εφαρμογή αποτελεί πρόκληση για τη χρήση του σκυροδέματος στην κατασκευή κοσμημάτων. Το δαχτυλίδι είναι επίσης διαθέσιμο σε ασήμι, επίχρυσο και σε τρία διαφορετικά χρώματα τσιμέντου (γκρι, ροζ και μπλε).
«Θα έλεγα ότι δεν έχω ένα συγκεκριμένο υλικο που αγαπώ στον αρχιτεκτονικό κλάδο. Κάθε φορά εξαρτάται από σειρά παραγόντων, όπως ο τόπος, το κλίμα ή η χρήση του εκάστοτε κτιρίου. Σαν υλικά που «ταιριάζουν» στην αισθητική μου, θα διάλεγα το ξύλο, το μάρμαρο, το γυαλί και φυσικά το τσιμέντο» μου λέει σχετικά με τα υλικά που αγαπά να μεταχειρίζεται περισσότερο στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό.
Ένα από τα αγαπημένα της οικοδομήματα από τσιμέντο είναι το TWA Terminal / Eero Saarinen. Ανατέθηκε το 1956 στον αρχιτέκτονα Eero Saarinen η κατασκευή ενός κτιρίου- τερματική θύρα αεροδρομίου- που να είναι εμπνευσμένο από τις πτήσεις. «Ο αρχιτεκτονας «απογείωσε» την ιδέα των πτήσεων σχεδιαζοντας ένα κέλυφος οροφής από οπλισμένο σκυρόδεμα που αναπαριστά τη πτήση ενός πουλιού. Στη συνέχεια, η οροφή μετατρέπεται σε τοίχο, σε πάτωμα και σκάλες. Πολύ πετυχημένα, εξάλειψε τη βαρύτητα και δημιούργησε ένα κτίριο που είναι έτοιμο να απογειωθεί. Κατά τη γνώμη μου, είναι ένα γλυπτό, ένα έργο τέχνης».
«Σκέφτεσαι να χρησιμοποιήσεις και κάποιο άλλο οικοδομικό υλικό στο μέλλον;» την ρωτάω λίγο πριν αποχαιρετιστούμε.
«Έχω ήδη χρησιμοποιήσει χαλκοσωλήνα ύρδρευσης στο κομμάτι Miro και στο Square’2.
Στο μέλλον, δεν θα απέρριπτα κανένα οικοδομικό υλικό. Είμαι ανοιχτή σε νέες προκλήσεις και πειραματισμό» μου λέει και αισθάνομαι ότι μάλλον το εννοεί.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Είναι και αυτό μια μορφή τέχνης! Μ άρεσε η δουλεία της πάντως..