in ,

Είναι φεμινιστικό να φοράς λευκό νυφικό; 

Κι όμως, το νυφικό, έτσι όπως το ξέρουμε σήμερα, δεν ήταν πάντα λευκό και κυρίως δεν είχε πάντα διάρκεια ζωής λίγων ωρών…

Οι ερωτήσεις αρχίζουν βελούδινα και με καλές, συχνά, προθέσεις. «Τι θα φορέσεις», «πού θα το κάνετε;», «πότε θα το κάνετε;», «τι θα κάνετε;». Καλούμαστε να ανταποκριθούμε σε όλες τις προσδοκίες, της κοινωνίας, των φίλων, του φύλου, της οικογένειας, της εποχής και, τον τελευταίο καιρό, των social media. O γάμος για πάρα πολλές από εμάς είναι άλλη μια περφόρμανς, αν και ο ρόλος του στην κοινωνία είναι ουσιώδης και καίριος ‒ πρόκειται για την κοινή, επίσημη συμφωνία δύο ενηλίκων να ενώσουν τις περιουσίες τους, να φροντίζουν ο ένας τον άλλον και να είναι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους, καθώς ζουν μαζί. 

Είχα μια συμφοιτήτρια που τον ελεύθερο χρόνο της έκανε ραντεβού σε οίκους νυφικών για να τα δοκιμάζει. Εκείνη την εποχή δεν ήταν σε σχέση και δεν είχε καμία βλέψη για γάμο, απλώς την ευχαριστούσε να κοιτάζει τον εαυτό της ντυμένο έτσι. Θυμάμαι, σε μια επίσκεψη στο σπίτι ενός ξαδέλφου μου χάζευα στο σαλόνι τους μια άδεια βιτρίνα στο ύψος μου. «Εδώ θα μπει το νυφικό», μου είπε η μέλλουσα γυναίκα του. Πήραν διαζύγιο λίγα χρόνια μετά. Την περίοδο που με χαρακτήριζαν «fashion blogger» δέχτηκα πρόσκληση από έναν διάσημο οίκο νυφικών. Νομίζω πως ήμουν η μόνη που δεν δοκίμασε κανένα νυφικό. 

Δεν έχω πάει σε πολλούς γάμους. Πιστεύω πως αυτό συνέβη αφενός λόγω των επιλογών των στενών φίλων μου και αφετέρου επειδή δεν είμαι τόσο κοινωνική για να με θέλουν τρίτοι στους γάμους τους. Για τις άτυχες γυναίκες, λοιπόν, που κάποιο τραύμα τις εξανάγκασε να ικανοποιούν τους πάντες, η ημέρα του γάμου είναι η αρχή μιας νευρικής κρίσης και ένα μεγάλο πλήγμα στην πνευματική τους υγεία. Καθώς όλοι έχουν άποψη για την «καλύτερη μέρα της ζωής τους», εκείνες προσπαθούν να τους ικανοποιήσουν και τα νεύρα τους κλονίζονται. Δεν έχω δει καμία υποψήφια νύφη που να μην έχει πάθει έστω και μία μικρή κρίση πανικού ή να μην έχει ξυπνήσει ο δαίμονας μέσα της, ακόμα και η πιο αντικομφορμίστρια. To βάρος είναι μεγάλο, δυσβάστακτο και, ας είμαστε ειλικρινείς, άδικο. 

Δεν έχω δει καμία υποψήφια νύφη που να μην έχει πάθει έστω και μία μικρή κρίση πανικού ή να μην έχει ξυπνήσει ο δαίμονας μέσα της, ακόμα και η πιο αντικομφορμίστρια. To βάρος είναι μεγάλο, δυσβάστακτο και, ας είμαστε ειλικρινείς, άδικο. 

Αυτό που δεν ξέρουν οι περισσότεροι είναι πως η ιστορία του λευκού νυφικού, που συμβολίζει την αγνότητα της νύφης, του πέπλου και γενικά του φορέματος που δεν θα φορεθεί ποτέ ξανά είναι σχετικά πρόσφατη. Για εκατοντάδες χρόνια οι γυναίκες φορούσαν ένα όμορφο ρούχο στα χρώματα που τις κολάκευε, πολλές φορές με δυνατότητες μεταποίησης, συχνά δεν είχε κεντήματα, λουλούδια και διακοσμήσεις. Το νυφικό ήταν ένα ακόμα ρούχο, όχι αυτοσκοπός.

wedding dress
Η βασίλισσα Βικτόρια ντυμένη στα λευκά.

 Όλα ξεκίνησαν να αλλάζουν όταν η πριγκίπισσα Βικτόρια παντρεύτηκε το 1840 ντυμένη στα λευκά, για να υπενθυμίσει το άσπιλο της ένωσης. Ήταν μεγάλη παίκτρια του χρώματος και καθόλου φασιονίστα ‒ ήταν η ίδια που μετά τον θάνατο του άντρα της ντυνόταν μόνο στα μαύρα μέχρι τον θάνατο της. Γύρω στο 1920, δηλαδή την περίοδο του μοντερνισμού, με το ραδιόφωνο και τις εφημερίδες, οι γάμοι απέκτησαν ψυχαγωγικό χαρακτήρα, ήταν θέμα κοινού ενδιαφέροντος. 

brides mag 1Οπότε, βρισκόμαστε παγιδευμένες μεταξύ μιας στρατηγικής απόφασης που πήρε η πιο συντηρητική Βρετανή βασίλισσα και των μοντερνιστικών δεκαετιών. Από την παιδική μας ηλικία έχουμε υποστεί πλύση εγκεφάλου με την εικόνα του λευκού επίσημου ενδύματος, της πριγκιπικής εμφάνισης. Έχουμε δει παραμύθια, ταινίες που τελειώνουν με το λευκό φόρεμα ως την απόλυτη και πιο δυνατή στιγμή ολοκλήρωσης της γυναίκας, πριν αναλάβει τους επόμενους ρόλους της. Στο τέλος η νύφη φορά λευκά και κάνει ένα ιδιότυπο reset, επανέρχεται στις εργοστασιακές ρυθμίσεις παρθενίας. Ο άντρας φοράει κουστούμι, ίσως σμόκιν. Πιθανότατα και οι δύο φορούν ρούχα που δεν είχαν φορέσει ποτέ πριν. Ξεκινούν μια καινούργια ζωή. Η κοινωνία περιμένει να γιορτάσει το γεγονός, να επιτευχθεί ο στόχος, να εορταστεί το γεγονός ακριβώς όπως έχει μάθει να το γιορτάζει. 

bianka
Η Bianca Jagger φόρεσε ένα λευκό σακάκι YSL “Le Smoking” πάνω από μια μακριά λευκή φούστα για να παντρευτεί τον Mick στο δημαρχείο του St. Tropez το 1971.

Μετά την πανδημία, η ανάγκη να γιορτάσουμε και να πούμε αυτή την ιστορία ίσως είναι πιο αναγκαία από ποτέ. Θέλουμε να επιστρέψουμε σε μια κανονικότητα που μας βοηθά να επουλώσουμε πληγές, να πούμε ένα ψέμα στον εαυτό μας, αλλά, πάνω απ’ όλα, να αποκτήσουμε το αναγκαίο καύσιμο επιβίωσης, την ελπίδα. Το νυφικό είναι το όνειρο και πολλές ίσως αυτήν την περίοδο να απαιτήσουν να γίνει ακόμα πιο θεαματικό, ακόμα πιο θεατρικό. Είναι, όπως είπαμε, ψυχαγωγία. 

Αλλά αν τώρα βρισκόμαστε σε μια σημαντική στιγμή για τον φεμινισμό, αν σήμερα η ελευθερία έκφρασης, η ισότητα και το δικαίωμα να διαμορφώνουμε τη ζωή μας είναι πάγιο και μας αφορά όλες, τελικά το λευκό νυφικό τι ρόλο παίζει; Πόσο φεμινιστικό είναι να ντυθείς νυφούλα σήμερα, πόσο συνεπές απέναντι σε αυτά που προασπίζεσαι, στην ιστορία που θες να αλλάξεις;

taylor wedding dr
Η Ελίζαμπεθ Τέιλορ στον γάμο της με τον Ρίτσαρντ Μπάρτον το 1964 επέλεξε ένα μίνι νάρκισσο-κίτρινο σιφόν με στρογγυλό λαιμό και λευκούς υάκινθους στα μαλλιά.

Η γνώμη μου είναι ότι δεν υπάρχουν φεμινιστικά ρούχα. Υπάρχουν ανθρώποι που τα φοράνε. Υπάρχουν γυναίκες που ενσυνείδητα θέλησαν να εκφράσουν τα πιστεύω τους μέσω των ρούχων τους. Υπάρχουν εκείνες που διάλεξαν παντελόνι, καπέλο, οποιοδήποτε άλλο διακριτικό. Τα ρούχα δεν είναι φεμινιστικά και όποιος προσπαθεί να τα κατηγοριοποιήσει με αυτόν τον τρόπο κάνει το σημαντικότερο ατόπημα, αφαιρεί από τον άνθρωπο το μόνο δικαίωμα για το οποίο αξίζει να παλεύει, εκείνο της αυτοδιάθεσης. 

Οπότε δεν θεωρώ περισσότερο φεμινίστρια μια γυναίκα που βάζει ένα οποιοδήποτε ρούχο για να παντρευτεί από εκείνη που θα βάλει τη ρομαντικότερη λευκή τουαλέτα που υπάρχει πλαισιωμένη από ένα ροζ παραμυθένιο γαλαξία. Στην τελικά, και τα μεν και τα δε ρούχα είναι. Αν σταματήσουμε να δίνουμε σε ένα λευκό φόρεμα, προορισμένο για μια θρησκευτική τελετή, περισσότερη σημασία απ’ όση πρέπει, ίσως κάνουμε την πιο ουσιώδη φεμινιστική πράξη: απελευθερωνόμαστε από τις στολές που μας έχουν επιβάλει να φοράμε εδώ και πολλές γενιές. 

Οπότε, όσες παντρευτείτε αυτό το καλοκαίρι, διαλέξτε σοφά το ρούχο που σας εκφράζει. Ακολουθήστε την παράδοση ή έναν άλλον δρόμο. Ξεχάστε πως αυτό το κάνετε για τους άλλους, σκεφτείτε απλώς πως με αυτό θέλετε να τους πείτε κάτι: ότι μπορούμε να είμαστε όλα τα χρώματα. Ακόμα και λευκό, αν αυτό επιλέξουμε. Και κάτι ακόμα: καμία μέρα δεν είναι «η σημαντικότερη», αν έχει προαναγγελθεί ως τέτοια. Αν μάθαμε κάτι τα χρόνια της πανδημίας, είναι πως οι σημαντικές μέρες έρχονται απροειδοποίητα. Εμείς απλώς μετά θυμόμαστε τι φοράγαμε. 

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News

2 Comments
δημοφιλέστερα
νεότερα παλαιότερα
Ενσωματωμένα σχόλια
Δείτε όλα τα σχόλια
Lilamo
Lilamo
1 χρόνος πριν

Συνδεθηκα για να ενημερωσω πως το κειμενο έχει λάθη. Το βασικοτερο ειναι πως η βασιλισσα Βικτωρια πεθανε το 1901, και ειχε γεννηθει το 1819(αν θυμαμαι καλα) , αρα δεν παιζει να ειδε το 1920 ουτε γραμμενο. Επιπλεον, θα προτεινα στην συντακτρια να κανει μια ερευνα στα δημοσιευμενα προσφατα ημερολογια της βασιλισσας που δίνουν μια εντελως αλλη διασταση στην προσωπικοτητα της. Εξαλλού, σε πείσμα όλων σε ηλικια 18 ετων εγινε βασιλισσα! Ο λόγος που επελεξε λευκο νυφικο ήταν πολιτικος καθως τοτε το απολυτο λευκο ηταν δυσκολο να επιτευχθει στα υφασματα κι αρα ήταν πιο ακριβα, κι αρα το λευκο νυφικο της… Διαβάστε περισσότερα »

Έλενα Βοσνάκη
Editor
Έλενα Βοσνάκη
1 χρόνος πριν
Απάντηση σε  Lilamo

Aν μου επιτρέπετε, καθώς είδα και το κείμενο και το σχόλιο, η συγγραφέας ΔΕΝ συνδέει την Βικτώρια με την δεκαετία του 1920 (κι ίσως έπρεπε να υπάρχει ξέχωρη παράγραφος ώστε να είναι σαφέστατο), αλλά λέει ότι ανάμεσα στην εποχή της Βικτώριας και τις μοντερνιστικές δεκαετίες (του ’20 δηλαδή) θεμελιώθηκε η μόδα του λευκού: “παγιδευμένες μεταξύ μιας στρατηγικής απόφασης που πήρε η πιο συντηρητική Βρετανή βασίλισσα και των μοντερνιστικών δεκαετιών”.
Τώρα το ότι η κυριαρχία του λευκού είναι ένδειξη πλούτου (κυρίως επειδή είναι πάρα πολύ δύσκολο να κρατηθεί καθαρό) είναι αδιαμφισβήτητη.