Μετρήστε τις φορές που σας έχει συμβεί το ακόλουθο μέσα σε μια εβδομάδα. Βλέπετε κάτι στα social media που σας ενθουσιάζει σε υπέρμετρο βαθμό, μια συναυλία, κάποιο φαγητό, ένα εστιατόριο, τα εγκαίνια ενός μουσείου, ένα μπαρ, καλλυντικά, ένα ζευγάρι παπούτσια. Θυμηθείτε το συναίσθημα – την έκρηξη πόθου, την αναγκαιότητα, θέλετε να είστε εκεί, να είναι δικό σας. Μετρήστε τώρα πόσο γρήγορα αυτός ο υπέρμετρος ενθουσιασμός, εξαφανίζεται. Πόσα από αυτά τα πράγματα που αποκτήσατε, γευτήκατε, ζήσατε, άξιζαν πραγματικά. Η εμπειρία μου λέει “όχι πολλά”.
Αυτό που σας συμβαίνει, δεν είναι σπάνιο, είναι μια παθογένεια της εποχής μας. Μας αρέσει να το λέμε ‘’hype’’ και αφορά ακριβώς εκείνο το επαναλαμβανόμενο, υπέρμετρο συναίσθημα ενθουσιασμού και πόθου όταν βλέπουμε κάτι στα social media, πολλές φορές από διάφορους χρήστες. Συνήθως εκφράζονται για αυτό με έναν ας πούμε, υπερβολικό τρόπο. (“ό,τι καλύτερο”, “θα τρελαθώ”, “ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΚΑΛΑ”, είναι λίγοι μονάχα από τους χαρακτηρισμούς).
Το θέλουμε γιατί μας δίνει το ευχάριστο γαργάλημα αισθήσεων, μια αίσθηση σκοπού, είναι διασκεδαστικό, είναι μια απόδραση αλλά ακόμα περισσότερο, μας δίνει ταυτότητα. Κάθε φορά που λέμε τι μας αρέσει, είναι σαν στέλνουμε δελτίο τύπου στον κόσμο – ‘’Θα ήθελα να σας ενημερώσω πως μου αρέσει το x πράγμα, που με κάνει Χ άνθρωπο. To θεωρώ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ και θα ήθελα όλοι να το ξέρουν. Ελπίζω πια, μέσω όλης αυτής της προσπάθειας να συμφωνήσουμε όλοι πως είμαι αντάξιος’’. Άλλωστε αν έχουμε μια βαθύτερη ανάγκη αυτή είναι το να μας ακούσουν, να μας αναγνωρίσουν, σωστά;
To hype είναι το εξωτικό άνθος του καταναλωτισμού. Είναι η τελευταία οδηγία σε εκείνη τη ζωή που η αγορά αντικειμένων αντιστοιχεί με πολλά περισσότερα από όσα της αναλογούν.
To hype είναι το εξωτικό άνθος του καταναλωτισμού. Είναι η τελευταία οδηγία σε εκείνη τη ζωή που η αγορά αντικειμένων αντιστοιχεί με πολλά περισσότερα από όσα της αναλογούν. Μπορεί να γίνει εξάρτηση και όπως συμβαίνει σε αυτή την πάθηση σου θολώνει το μυαλό – δεν σκέφτεσαι, ποθείς μονάχα την επόμενη δόση. Ο εθισμός σου επιτρέπει να μην ασχοληθείς με αυτά που πονούν, είναι δύσκολα και περίπλοκα. Φαίνεται πάντα σαν την εύκολη πόρτα.
Τώρα για όσες και όσους -σαν και εμένα- τους αρέσουν πολύ μα πάρα πολύ τα ρούχα, είμαστε ήδη άνθρωποι της εμμονής, έτοιμα θύματα, λαμπροί ήρωες στο πεδίο μάχης του Hype. Το δικό μας δόλωμα είναι τα ρούχα και σήμερα, βρίσκονται σε αφθονία. To κεφάλι μας, ο κόσμος μας, οι ισορροπίες μας πέφτουν κάτω από το κύμα του hype, του καινούριου μετά από το καινούριο μέχρι που αναπόφευκτα – έρχεται Η Στιγμή. Το μοιραίο κενό.
“Τελικά αυτή θα είναι η ζωή μου;”, αναρωτιόμαστε. “Θα σκέφτομαι μόνο για την επόμενη φούστα;”. Δηλαδή “αυτό είναι;”.
Μπορείς να νιώσεις ακόμα χειρότερα, αν έζησες τα γεγονότα των τελευταίων δύο χρόνων. Αν πέρασες τον Αύγουστο του 2021, όταν καιγόταν η μισή Ελλάδα, εν μέσω Πανδημίας. Όταν διαβάζεις για πρώτη φορά πως η παραγωγή ρούχων είναι μια από τις πιο ρυπογόνες βιομηχανίες στον πλανήτη, όμως δεν δείχνει κανένα σημάδι σμίκρυνσης. Οι προβλέψεις απλώς επιβεβαιώνουν πως θα συνεχίζουμε να αγοράζουμε όλο και περισσότερα ρούχα και αξεσουάρ.
“Τελικά, αυτό θα είναι; Αυτό θα είμαστε;”
Και όλα αυτά τα ρούχα που μένουν, που δεν τα αγοράζει κανείς, που πάνε;
Κάτι τέτοιο συνέβη στον Alec Leach πριν από λίγα χρόνια. Ένας πρώην συντάκτης ανδρικής μόδας στο HighSnobiety που βρέθηκε μπροστά στο κενό, κάνοντας την ίδια ερώτηση καθώς έγραφε και έβλεπε κάθε χρόνο εκατοντάδες νέες συλλογές. Εγκατέλειψε τη δουλειά του, ξεκίνησε να δίνει και να πουλά τα εκατοντάδες ρούχα που είχε μαζέψει, άρχισε ψυχοθεραπεία. Για να βοηθήσει τον εαυτό του να καταλάβει, έγραψε ένα βιβλίο. Μέσα στην Πανδημία, εκείνο το καλοκαίρι του 2021. Για μένα, είναι ίσως η πιο ειλικρινής αποτύπωση ενός μεγάλου προβλήματος, μέσα από τα μάτια ενός ανθρώπου που αγαπά βαθιά τα ρούχα.
Το βιβλίο του “The World is on fire but we’re still buying shoes” χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο, ο Alec σε παίρνει από το χέρι και σου εξηγεί όλους τους λόγους που τα ρούχα παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή μας. Πως τα ρούχα των άλλων γίνονται για εμάς δυνατές αναμνήσεις, τους θυμόμαστε από αυτά. Το τι φοράμε γίνεται για εμάς τρόπος επικοινωνίας – οι μεταξύ μας, οι εξίσου φίλαθλοι – καταλαβαίνουν τα μυστικά μηνύματα που εκπέμπουμε, την κατανόηση των συμβόλων που μόνο εμείς οι πιστοί ξέρουμε. Τα καινούρια ρούχα, η ιστορίες τους, οι εικόνες τους και οι άνθρωποι που τα φορούν και τα φτιάχνουν είναι οι κοινωνοί μιας φιλοσοφίας, μιας κατανόησης. Μας περιμένουν εκεί, για να μας πάρουν μακριά από τα προβλήματα μας, να μας ταξιδέψουν μακριά, να μας φέρουν πίσω σε έναν κόσμο αποδοχής.
Τα ρούχα γίνονται το αλφάβητο μας και είναι στο χέρι μας να διαβάσουμε τα περίπλοκα λεξικά, ή να μείνουμε στο αναγνωστικό της Δημοτικού.
View this post on Instagram
Σου εξηγεί πως κινείται η μόδα σήμερα, τις μεγάλες αλλαγές που έφερε το streetwear και επειδή υπήρξε συντάκτης ανδρικής μόδας, σου δείχνει τις συλλογικές εμμονές μας για το κυνήγι των sneakers, τα collabs και τον τρόπο που αυτό έχει ενσωματωθεί στο υπάρχον σύστημα.
Στο δεύτερο κομμάτι με έναν ευφυή τρόπο σου δείχνει τη μεγάλη κομπίνα του ‘’sustainability’’ – του πως δηλαδή οι μεγάλες εταιρείες fast fashion, αλλά και πολυτελείας χρησιμοποιούν τις κατάλληλες λέξεις, προτάσεις, σηματάκια και υποσχέσεις για να σε κάνουν απλώς να ξεχάσεις τις ενοχές σου, και να αγοράσεις ακόμα ένα ρούχο. Γιατί όλα αυτά που υποστηρίζουν δεν είναι αλήθεια; Είναι πολύ απλό. Σήμερα δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε πώς έχει κατασκευαστεί ένα ρούχο. Εμείς, οι καταναλωτές, δεν έχουμε ιδέα για τις συνθήκες κατασκευής των ρούχων που φοράμε. Η αλήθεια είναι επώδυνη και δεν μας αρέσει, δεν μας ταιριάζει.
View this post on Instagram
Γιατί εμείς, δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε ακριβώς που έχει παραχθεί το βαμβάκι και υπό ποίες συνθήκες, ποιος το επεξεργάστηκε, το έβαψε. Πως έφτασαν τα τόπια υφάσματος και σε ποια χώρα, σε ποιο ακριβώς εργοστάσιο, που έχουν κοπεί και που έχουν ενωθεί. Ποιοι άνθρωποι το έκαναν αυτό, σε ποιες συνθήκες και με ποια αμοιβή. Το γεγονός πως μπήκε ένα ταμπελάκι σε μια χώρα – δεν σημαίνει καθόλου πως το ρούχο έχει κατασκευασθεί εκεί. Είναι και αυτό, ένα τρικ.
Ο Alec δεν δαιμονοποιεί, αντίθετα μέσα από ψυχραιμία και προσωπική ανάγκη να καταλάβει, σου παραθέτει τα γεγονότα. Δεν είναι εναντίον όλων, γιατί πιστεύει πως τα μικρά brands – είναι η μια όαση δημιουργικότητας και ανάσας. Ξέρει καλά πως η δημιουργικότητα και η ομορφιά είναι τα δώρα που μπορούμε να αξιοποιούμε, οφείλουμε να τα κρατάμε ψηλά και έχουμε ανάγκη να συνδεθούμε μαζί τους. Όλοι έχουμε ανάγκη από ωραία ρούχα και μας αξίζει να τα έχουμε, όπως έχουμε ανάγκη και από μια ωραία ενυδατική – όπως εύστοχα γράφει.
Ακόμα ξέρει καλά, πως το να κουνάς δαχτυλάκι – είναι μονάχα λάθος. Το πόσα λεφτά μπορεί να διαθέσει κάποιος, πόσο χρόνο και τι ανάγκες θέλει να καλύψει, είναι κάτι που οφείλει κατανόηση. Χρειάζεται όλοι να κάνουμε ένα βήμα πίσω για να καταλάβουμε.
Όταν μιλήσαμε λίγες μέρες πριν, μέσω βιντεοκλήσης, επιβεβαίωσα πρώτα από όλα αυτό που σκεφτόμουν – αυτό το βιβλίο είναι ένα γράμμα αγάπης για τα ρούχα και το δικό του προσωπικό μονοπάτι στο να καταλάβει πως θα αφιερωθεί στην αγάπη αυτή, σήμερα. Γρήγορα φτάσαμε στο τρίτο κομμάτι του βιβλίου, που μιλά για το τι μπορούμε να κάνουμε εμείς.
“Δεν μπορούμε να περιμένουμε από τις εταιρείες να σώσουν τον κόσμο”, μου είπε “δεν είναι η θέση τους”. Οι εταιρείες υπάρχουν για να κάνουν μια δουλειά, βάσει των αξιών τους – εμείς αποφασίζουμε αν θα επενδύσουμε ή όχι σε αυτές. “Κάθε φορά που βλέπουμε μια δήλωση εταιρείας που τα κάνει όλα να φαίνονται πιο εύκολα, απλά, κάτι δεν πάει καλά”, είναι κάτι σαν καμπανάκι. Γιατί η δύσκολη αλήθεια είναι, πως σήμερα, δεν υπάρχει απάντηση – δεν υπάρχει λύση.
Και τι μένει; Ο Alec λέει πως για τις εταιρείες είναι μονόδρομος – η ειλικρίνεια. Η βιωσιμότητα δεν είναι άσκηση marketing, είναι θέση μιας ολόκληρης εταιρείας. Μπορείς να εξηγείς πάντα πως προσπαθείς να γίνεσαι καλύτερος και μπορείς να αναλάβεις την ευθύνη πως κάνεις μια δουλειά που είναι και ρυπογόνα. To θέμα μας, είναι τι κάνουμε με αυτό. (hint – ελάχιστα πράγματα δεν είναι ρυπογόνα, απλά δεν παίρνουμε την ευθύνη τους)
Όσο για εμάς; Η συμβουλή του, είναι αυτή που ακολουθώ πια πάντα και εγώ. Εκτός από το να ψωνίζουμε vintage, δίνουμε στον εαυτό μας τον χρόνο, το χώρο και κάνουμε την ερώτηση “θα θέλω να το φορέσω μετά από 3 χρόνια;”. Ακόμα αξίζει να σκεφτείς πως τα ρούχα, από τη στιγμή που τα αποκτάς, οφείλεις να τα συντηρείς. Αυτό σημαίνει πλύσιμο, σιδέρωμα, σωστή φύλαξη. Είναι κάτι που ξεχνάμε, αλλά είναι ο κύκλος της ζωής του μαζί μας, είναι η υποχρέωση μας γιατί το διαλέξαμε. Θα μείνουμε μαζί του, θα μας θυμούνται φορώντας το. Καθώς αποκτούμε μια πιο προσωπική σχέση με τα ρούχα μας, καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας και αυτά που θέλει να πει εκεί έξω. Βρίσκουμε τον τρόπο να πούμε ποιοι είμαστε, γιατί πια το καταλαβαίνουμε. Ξέρω καλά πια πως όταν συμβαίνει αυτό, διαφαίνεται εκείνο που ονομάζουμε ‘’προσωπικό στυλ’’ κάτι που εμείς, που αγαπάμε πολύ, μα παρά πολύ τα ρούχα, καταλαβαίνουμε τη σπουδαιότητα του. Είναι γιατί κάπου εκεί, έχουμε βρει και εμάς. Εκείνα τα ρούχα, γίνονται το βιβλίο της δικής μας ζωής και κάπως έτσι, γίνονται πλήρως βιώσιμα.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Τελικά δεν είναι τυχαίο πως ασχολούνται, ψάχνονται και ενημερώνουν το κοινό τους στα μέσα άνθρωποι του χώρου της μόδας. Από τέτοιους ανθρώπους έμαθα στον άπλετο χρόνο της καραντίνας σχετικά με τα sweat shops, την απελπιστική ανηθικότητα που επικρατεί στην κλωστοϋφαντουργία και την συμμετοχή μας στα εγκλήματα της γρήγορης μόδας κάθε φορά που αγοράζουμε άλλο ενα μπλουζάκι των 10 ευρώ ή άλλο ένα ζευγάρι φιρμάτα αθλητικά παπούτσια. Από τέτοιους ανθρώπους έμαθα και για την βιώσιμη κσι ηθική μόδα και κυρίως μυήθηκα στην αγορά ρούχων second hand, αλλά και υϊοθέτησα πιο σημαντικά Rs από την ανακύκλωση στην καθημερινότητά μου (reuse, rethink, refuse,… Διαβάστε περισσότερα »
Πολύ ωραίο άρθρο και ενδιαφέρον βιβλίο. Λατρεύω τα ρούχα, τα παπούτσια, τα αξεσουάρ ως μέσο έκφρασης και κουλτούρας. Στο μόνο που διαφωνώ είναι στο ότι θυμόμαστε τα ρούχα που φοράει κάποιος. Θα θυμάμαι την γενική εικόνα του δηλ αν είναι ως προς εμένα καλόγουστος ή όχι, αλλά όχι συγκεκριμένα ΤΙ φορούσε. Θα θυμάμαι αν πέρασα καλά με κάποιον, αν είχε χιούμορ, αν μύριζε ωραία αλλά όχι ΤΙ φορούσε. Πολλές φορές δυσκολεύομαι να θυμηθώ και τι φορούσα εγώ σε κάποια έξοδο αλλά σίγουρα θυμάμαι με ποιον ήμουν και αν περασα καλά.