Προσωπική Ιστορία: Ένα καθωσπρέπει σπίτι

Φωνές. Φασαρία. Κατηγόριες. Χειριστικές συμπεριφορές και υστερίες. Που και που και λίγο ξύλο. Με το χέρι, με την παντόφλα, με την κρεμάστρα ή με ό,τι βρεθεί πρόχειρο για να ξεθυμάνει η οργή. Η βία φέρνει βία και με τα χρόνια-ιδίως κάπου στην εφηβεία- δεν ξεχωρίζεις ποιος είναι πιο βίαιος. Ο γονιός ή το παιδί που έχει γίνει αγρίμι, που ουρλιάζει, βρίζει, ξεκινάει καυγάδες και ξεσπάει με λύσσα.

Έτσι μπορεί να είναι το μεγάλωμα σε ένα εξωτερικά πολύ καθωσπρέπει σπίτι. Καθωσπρέπει ίσως όχι τόσο για τους γείτονες, αφού αυτοί ακούνε τις φωνές, τους τσακωμούς και τα κλάματα, όσο γρήγορα κι αν σπεύσει η μαμά ή ο μπαμπάς να κλείσουν τις μπαλκονόπορτες γιατί «τι θα πει ο κόσμος;». Εκείνη την ενδιαφέρει τι θα πει ο κόσμος αν το σπίτι δεν είναι μαζεμένο και πουν ότι δεν είναι καλή νοικοκυρά, αν τα γόνατα του παιδιού της είναι λασπωμένα από το παιχνίδι και πουν ότι εκείνη δεν είναι καθαρή ή καλή μάνα και τα χει αφρόντιστα και παρατημένα.

Αν τα παιδιά της ψαχουλέψουν και φάνε κρυφά τα σοκολατάκια που χε κρύψει για τους μουσαφιραίους τότε αξίζουν ξύλο για να γίνουν άνθρωποι. Αν δεν της πετύχει το παστίτσιο και δε της πουν το πολυπόθητο μπράβο, τότε η διάθεση της χαλάει και φταίει κάποιος άλλος που κάτι της έκανε και δεν της πέτυχε η μπεσαμέλ. Αν το πανέξυπνο παιδί της δεν βγει πρώτο παντού τότε αξίζει ξύλο γιατί δεν προσπάθησε αρκετά, το λένε και οι δάσκαλοι ότι τεμπελιάζει άλλωστε και είναι χρέος της να το συνετίσει. Αν το άλλο της παιδί που αγκομαχάει απο το δημοτικό με τα μαθήματα δεν πάει ενιαίο λύκειο, πάλι τη νοιάζει για κείνη τι θα πουν. Για κείνη. Κάλλιο είναι να το δείρει λίγο, μήπως και κάτσει να διαβάσει.

Παράλληλα, δεν την ενδιαφέρει τι θα πει το παιδί της όταν το αποκαλεί καθίκι ή ρεμάλι ή ζωντόβολο και άλλα τέτοια πολλά, επειδή πάλι κάτι δεν έκανε καλά. Ούτε εκείνη αλλά ούτε εκείνον δεν τους ενδιαφέρει πως νιώθει το παιδί τους όταν μαλώνουν μεταξύ τους για πολλοστή φορά, όταν οι φωνές τους του τρυπάνε το κεφάλι και δε φτάνουν τα χέρια του στα αυτιά για να καλύψει τις φωνές, ούτε μπορεί να κοιμηθεί για να μην ακούει όσο σφιχτά κι αν κλείνει τα μάτια του. Φαινομενικά μαλώνουν για τον καναπέ που ξεθώριασε και «έκατσε», που ο άλλος δεν πρόσεξε και τον λέρωσε με καφέ, που τσαλάκωσε το ρούχο του και θα εμφανιστεί στον κόσμο ασιδέρωτος και θα λένε ότι εκείνη δεν τον σιδερώνει, που κακόμαθε την μικρή και την έχει κάνει γλωσσού και κανένα άλλο παιδί δεν είναι έτσι, ενώ αν της είχε δώσει ξύλο όταν ήταν νωρίς θα χε μάθει να φέρεται, που, που, που, που, ενώ στην πραγματικότητα πάλι τσακώνονται γιατί δεν ήταν αυτός που περίμενε να είναι, γιατί έκανε λάθη στο γάμο τους, γιατί δεν την υποστήριξε, γιατί δεν στάθηκε αντάξιος δίπλα της, γιατί ήταν δειλός και την απογοήτευσε κι αυτή δεν έφυγε γιατί φοβόταν, γιατί δε της το επέτρεπε η κοινωνία αλλά ούτε εκείνη το επέτρεπε στον εαυτό της, νομίζω ήταν ήδη έγκυος εξάλλου όταν άρχισαν τα μεγάλα προβλήματα. Μπορεί να χτύπαγαν καμπάνες από πριν, δεν το ξέρω αυτό, και να τις αγνόησε. Επέλεξε να μείνει και να τον τιμωρεί για πάντα με τη συμπεριφορά της. Οι καυγάδες καταλήγουν σε πράγματα που συνέβησαν πριν δεκαετίες, σε ανθρώπους που δε ζουν πλέον, σε συγγνώμη που δεν ειπώθηκαν ποτέ και σε συγχωρέσεις που δε δόθηκαν.

Όπως και να χει αυτοί οι δυο μαζί έχτισαν κάτι άρρωστο, έκαναν παιδιά που τα λατρεύουν και έχουν την έννοια τους συνέχεια και γίνονται χαλί να τους πατήσουν. Αυτά όλα είναι αλήθεια. Δίπλα τους συνέχεια. Δίπλα τους να τα στηρίζουν, να έχουν λεφτά, να έχουν φαγητό, να μην ζοριστούν, να περνάνε καλά κι ας ζορίζονται εκείνοι. Έτσι κι αλλιώς πρέπει να υπηρετήσουν το ρόλο των καθωσπρέπει γονιών ως το τέλος. Και ο ρόλος αυτός περιλαμβάνει αυτοθυσία.

Η εικόνα της οικογένειας που έφτιαξαν έμοιαζε και μοιάζει κάπως έτσι εξωτερικά. Εσωτερικά όμως δεν υπήρξε ποτέ υγιής. Το ξύλο σταμάτησε αναπόφευκτα επειδή δε υπάρχει πια το περιθώριο να δέρνεις κοτζάμ γαιδούρια, αλλά οι φωνές συνεχίζουν ακάθεκτες προς πάσα κατεύθυνση, είναι συστατικό στοιχείο αυτής της ομάδας.

Όταν βλέπεις ενήλικες να λένε ότι «λίγο ξύλο σε στρώνει», «λίγο ξύλο δεν έβλαψε ποτέ κανέναν», «έλα μωρέ που ναι ξύλο αυτό», ενήλικες που νομίζουν ότι «οι φωνές σε ένα σπίτι είναι μεσογειακό ταπεραμέντο» και «ότι βράζει το αίμα μας εμάς», τότε κάπως λάθος μεγάλωσαν και κρίμα αν το αναπαράγουν, κρίμα αν μόνο έτσι έμαθαν να επικοινωνούν.

Αναγνωρίζω τον εαυτό μου σε αυτά. Μόλις περάσει το μπουρίνι και φύγει η πικρία και ο κόμπος στο λαιμό από το κλάμα και από τις φωνές τις δικές μου και τις δικές σου μαμά, μετά μπορεί να γελάσω με το πόσο ακραίοι και τρελοί είμαστε, μπορεί να πω πως μαζί δεν κάνουμε και χώρια δεν μπορούμε, μπορεί να γελάσω κανονικά, μπορεί να το αφηγηθώ και να κάνω χιούμορ με αυτό. Λες και είναι αστείο. Κατά βάθος αγαπιόμαστε. Όμως δεν εξαργυρώνονται τα πάντα με την αγάπη, και την αγάπη πολύ διαφορετικά την εννοούμε εσείς κι εγώ. Κρίμα που η αγάπη σας είναι τόση και που τόσο κακό μας κάνατε. Κρίμα που γερνάτε και μπερδεύομαι γιατί τείνω να βλέπω μόνο την αδύναμη πλευρά σας, μόνο τα καλά σας και όχι τον αυταρχισμό, τη γκρίνια και το πώς διαμορφωθήκαμε μέσα από όλο αυτό. Κρίμα που τις χειριστικές σας συμπεριφορές τις έχω υιοθετήσει, χαίρομαι που ξέρω ποιες είναι και χαίρομαι που νιώθω τύψεις και φόβο γι΄ αυτές, είναι ένα πρώτο βήμα αυτό, αν και έχω κολλήσει εκεί τελευταία. Εσύ μαμά δεν ξέρεις καν τι σημαίνει ο όρος αυτός, κι αν σου εξηγήσω τι σημαίνει και πόσο χειριστική είσαι θα με βγάλεις παρανοϊκή και θα μου πεις πόσο με αγαπάς, επιβεβαιώνοντάς με απόλυτα. Φοβάμαι πως αν κάνω παιδιά μπορεί να τα χτυπήσω πάνω στα νεύρα μου, όπως έκανες εσύ με μένα και με το μπαμπά θεατή (αρκετή οργή είχες απέναντί του, δεν ήθελε να προσθέσει άλλη προστατεύοντάς με), φοβάμαι πως δε θα μπορώ να κρατήσω άνθρωπο δίπλα μου γιατί μπορεί να σιχαθεί τη χειριστική μου συμπεριφορά ή ακόμα και αν δεν την εντοπίσει δε θα του αρέσει τελικά αυτό που είμαι και θα κλαίω που έγινα αυτό που δεν ήθελα να γίνω.

Και παρ΄όλα αυτά εγώ είμαι από τους τυχερούς της υπόθεσης. Υπάρχουν χειρότερα δίπλα μου, στην οικογένεια μας, αλλά και στο από κάτω διαμέρισμα, στο παραδίπλα και παντού. Πιο κατεστραμμένοι άνθρωποι λόγω τέτοιου υποβάθρου, άνθρωποι εγκλωβισμένοι. Εγώ κάπως ξέφυγα, αλλά αισθάνομαι πως θα προτιμούσα να τραβήξω ένα μοχλό και να μην υπάρχει κανείς σας, γιατί δεν μπορώ και δε θέλω να σας πληγώσω τόσο με το να σας ξεκόψω. Γιατί σας αγαπώ πολύ και σας νοιάζομαι και στενοχωριέμαι που η σχέση μεταξύ σας δεν έστρωσε ποτέ, που υποφέρετε και πολεμιέστε μεταξύ σας για όλα αυτά που ο ένας δεν υπήρξε για τον άλλον, και που παράλληλα μπορείτε να υπάρχετε μόνο μαζί.

Γι΄ αυτήν την παραπάνω ιστορία, όταν γνωρίζω οικογένειες με τέτοια δυναμική-και είναι τόσο πολλές αλήθεια- νιώθω μια αυτόματη συμπόνοια για τα παιδιά τους-όπου παιδιά βάλε ακόμη και ενήλικες ετών 40. Αν έχεις μεγαλώσει έτσι καταλαβαίνεις την ένταση στα μάτια των άλλων, την κακή διάθεση και την τρικυμία που έρχεται. Μην καταστρέφετε τα παιδιά σας, μην τα γεμίζετε πληγές που δε θα ξεχάσουν ποτέ και το λέω εγώ που συχνά ξεχνιέμαι σε μια περίοδο νηνεμίας θεωρώ ότι συγχώρεσα και ότι δεν έχω πλέον πληγές. Μέχρι τη στιγμή που θα ξεσπάσει πάλι πόλεμος και ο θυμός μου θα ξεχειλίσει ή που θα αποφασίσω να γράψω ένα κείμενο σαν αυτό και θα καταλήξω να κλαίω με λυγμούς.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News