Ονοματίζοντας το τέρας της σεξουαλικής παρενόχλησης

Τον τελευταίο καιρό, όλο και περισσότερες συναντήσεις αναγνωστριών Α,μπα οργανώνονται σε τόσα διαφορετικά μέρη του κόσμου. Οι συναντήσεις αυτές ενώνουν γυναίκες και σκέψεις, προωθώντας τις ιδέες του φεμινισμού, ανταλλάσσοντας ιστορίες και στηρίζοντας τις συμμετέχουσες.

Οι συναντήσεις γυναικών έπαιζαν ανέκαθεν κομβικό ρόλο στο κίνημα του φεμινισμού. Και μια από τις σημαντικότερες συναντήσεις έλαβε χώρα στη Νέα Υόρκη, την 4η Μαΐου του 1975.

Εκείνο το βροχερό απόγευμα, 275 γυναίκες συναντήθηκαν για την πρώτη ομιλία κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης που διοργανωνόταν στην Αμερική. Γυναίκες κάθε ηλικίας, χρώματος και επαγγέλματος εξιστορούσαν τις εμπειρίες που είχαν βιώσει στις εργασίες τους, οι οποίες τις έκαναν να νιώθουν ένοχες, αλλά και απάνθρωπα ντροπιασμένες. Οι ιστορίες περιελάμβαναν προσφορές σεξουαλικής συνεύρεσης με αντάλλαγμα την εργασία, ανάρμοστες σωματικές επαφές, επιδείξεις αυνανισμού, απάθεια από συναδέλφους στη θέα όλων των προηγούμενων.

Τη δεκαετία του 1970, είχαν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες μηνύσεις να υποβάλλονται από γυναίκες για τον σεξουαλικό εξαναγκασμό στον εργασιακό χώρο, συμβάλλοντας στην ενδυνάμωση του δεύτερου κύματος του φεμινισμού. Ειδικότερα, γυναίκες που είχαν απολυθεί από την εργασία τους επειδή αρνήθηκαν να υποκύψουν στις σεξουαλικές ορέξεις του αφεντικού τους, προσπάθησαν να βρουν δικαστικά το δίκιο τους. Ακόμα, η οργάνωση National Organization for Women τη δεκαετία του ‘70, στόχευσε τις εθνικές αερογραμμές επειδή είχαν ξεκινήσει διαφημίσεις αξίας 9,5 εκατομμυρίων δολαρίων στις οποίες επέβαλαν στο γυναικείο πλήρωμα θαλάμου να φορά κουμπιά με το σήμα “Fly Me” (υπαινιγμός του άλλου ρήματος που ξεκινά με το γράμμα F…)

Η οργανωμένη αντίσταση στη σεξουαλική παρενόχληση ξεκίνησε με την ίδρυση δύο οργανώσεων: της Working Women United (WWU) και της Alliance Against Sexual Coercion (AASC). Η WWU, στα στάδια προετοιμασίας της συγκέντρωσης της 4ης Μαΐου του 1975, επινόησε τον όρο ‘σεξουαλική παρενόχληση’ και προσκάλεσε γυναίκες σε αυτή τη συνάντηση για να ανταλλάξουν ιστορίες για το θέμα.

Σκοπός της οργάνωσης WWU ήταν να σπάσει η σιωπή των γυναικών γύρω από το θέμα, και να το αναδείξουν πολιτικά και δικαστικά. Συγκεκριμένα, η αφορμή για την συγκρότηση της ομάδας ήταν η υπόθεση της Carmita Wood, μιας 44χρονης μητέρας τεσσάρων παιδιών, που στερήθηκε επίδομα ανεργίας μετά την παραίτησή της ως διοικητική βοηθός σε καθηγητή του πανεπιστημίου Cornell, επειδή το στρες από τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις του καθηγητή την είχε καταστήσει σωματικά άρρωστη. Η WWU την βοήθησε να φέρει την υπόθεση δικαστικά, αναλαμβάνοντας να βρει δικηγόρους με φεμινιστική συνείδηση. Η υπόθεση ήταν από τα πρώτα δημόσια σκάνδαλα σεξουαλικής παρενόχλησης στην Αμερικανική ιστορία.

Η Wood φυσικά δεν ήταν η μοναδική γυναίκα που αντιμετώπισε την ανεργία λόγω της σεξουαλικής της παρενόχλησης. Ένα από τα ιδρυτικά μέλη της WWU, η δημοσιογράφος Lin Farley, δίδασκε στο πανεπιστήμιο Cornell ένα μάθημα που λεγόταν ‘Γυναίκες και Εργασία΄. Λόγω της έλλειψης βιβλιογραφίας στο θέμα, η Farley στράφηκε στις γυναίκες της τάξης για να μιλήσουν για τις δικές τους εμπειρίες ως γυναίκες στην εργασία. Έπειτα από τις εξιστορήσεις των γυναικών, η Farley αντιλήφθηκε ότι οι περισσότερες γυναίκες είχαν εγκαταλείψει ή απολυθεί από την δουλειά τους τουλάχιστον μία φορά, λόγω της ανάρμοστης συμπεριφοράς ανδρών.

Η επινόηση του όρου ‘σεξουαλική παρενόχληση’ αποφασίστηκε από τα ιδρυτικά μέλη της WWU, έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις πιο κραυγαλέες συμπεριφορές αλλά και τις πιο διακριτικές και επίμονες. Μετά την συνάντηση της 4ης Μαΐου του 1975, 40 επιπλέον γυναίκες έγιναν μέλη της οργάνωσης WWU και η συνάντηση καλύφθηκε αρχικά από τις τοπικές εφημερίδες και ραδιόφωνα. Μετέπειτα, οι New York Times δημοσίευσαν ένα καθοριστικό άρθρο με τίτλο ‘Οι γυναίκες αρχίζουν να μιλούν για τη σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία’, το οποίο και συγκέντρωσε την εθνική προσοχή στο θέμα. Γυναίκες από όλα τα μήκη και πλάτη της Αμερικής άρχισαν να στηρίζουν τον αγώνα του κινήματος.

Ο αγώνας για την προστασία των γυναικών στην εργασία ήταν πλέον επί ποδός. Η Farley κατέθεσε ενώπιον της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα της Νέας Υόρκης, όπου συζήτησε τους φόβους των γυναικών να αποκαλύψουν ότι έχουν βρεθεί θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης, αναφέροντας τον ‘κίνδυνο να χαρακτηριστούν τρελές, περίεργες ή ακόμα και ελαφρών ηθών’. Οι οργανώσεις WWU και AASC βοήθησαν στην πληροφόρηση των γυναικών για τη σεξουαλική παρενόχληση, και άνοιξαν τον διάλογο για τους ρόλους των φύλων στην εργασία, αλλά και στην ισότητα στους μισθούς και την εγκαθίδρυση των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων. Σε μια απόφαση ορόσημο του 1986, το Ανώτατο Δικαστήριο της Αμερικής αποφάνθηκε ότι η σεξουαλική παρενόχληση είναι παράνομη, καθώς παραβιάζει τον ομοσπονδιακό νόμο κατά των διακρίσεων λόγω φύλου στο χώρο εργασίας.

Παρά την επαναστατική επινόηση του όρου, χρειάζεται ακόμα περισσότερη προσπάθεια έτσι ώστε να αλλάξει η δυναμική εξουσίας που επιτρέπει την σεξουαλική παρενόχληση να υφίσταται. Και αυτή η δυναμική θα αλλάζει όσο περισσότερες γυναίκες παίρνουν θάρρος η μια από την άλλη, ανταλλάσουν ιστορίες και ιδέες και διεκδικούν την ισότητα.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News