Τα Μagdalene Laundries ήταν Άσυλα στην Ιρλανδία όπου για χρόνια στέλνονταν οι «εκπεσούσες» γυναίκες για να συμμορφωθούν υπό την καθοδήγηση και επίβλεψη των καθολικών καλογριών. Περίπου 30.000 έζησαν στα περιοριστικά ιδρύματα που λειτούργησαν από τον 18ο εώς τις αρχές του 20ου αιώνα. Γυναίκες- πόρνες, έγκυες εκτός γάμου, ανήλικες, που είχαν κάνει σεξ, ορφανές ή που η οικογένεια δεν μπορούσε να στηρίξει- στελέχωναν ως απλήρωτοι τρόφιμοι τα πλυσταριά, επιβιώνοντας σε συνθήκες εξαθλίωσης. Ελάχιστη τροφή, κακή υγιεινή, κρύα, γεμάτα υγρασία καταλύματα και σχεδόν ανύπαρκτη ιατρική παρακολούθηση ήταν ο κανόνας.
Η δουλειά στα ιδρύματα αυτά ήταν επικίνδυνη και εξοντωτική καθώς οι γυναίκες ερχόντουσαν σε επαφή με χημικές ουσίες. Τα ποσοστά θνησιμότητας ήταν εξαιρετικά υψηλά με πολλές κοπέλες να θάβονται σε κοινούς τάφους χωρίς καταγραφή ή κάποιο στοιχείο.
Το 1993 αποκαλύφθηκε ένας μαζικός τάφος με 155 πτώματα σε ένα από τα πλυσταριά του μοναστηριού. Σταδιακά άρχισαν να έρχονται στο φως πληροφορίες σχετικά με τις λειτουργίες των μυστικών ιδρυμάτων. Η ιστορικός Catherine Corless δημοσίευσε το 2014 στοιχεία που έδειχναν ότι 796 βρέφη είχαν πεθάνει μεταξύ 1925- 1961. Λείψανα πολλών βρέθηκαν μέσα σε σηπτικούς βόθρους.
Οι καθημερινότητα των κοριτσιών γίνονταν πολλές φορές φρικτή με μαρτυρίες επιζώντων να το επιβεβαιώνουν.
«Πολλές φορές αναρωτιόμουν πως γίνεται να είναι τόσο σκληροί» αναφέρει η Mary που είχε μεγαλώσει από μωρό σε ένα από τα πλυσταριά. «Η καλόγρια με έδερνε με τη ζώνη και μου φώναζε να φύγω από μπροστά της γιατί της θύμιζα την μητέρα μου». Bγήκε από εκεί όταν ήταν 34 χρονών χωρίς καν να ξέρει την ηλικία της.
«Αν έβρεχες το κρεβάτι σου, σε τύλιγαν με το λεκιασμένο σεντόνι και σε ανάγκαζαν να κατέβεις μπροστά σε όλους στο σχολείο και να γονατίσεις κρατώντας ένα χαρτόνι που έγραφε «βρώμικο, σιχαμερό, τεμπέλικο κορίτσι».
Η Kathleen Legg μίλησε ανοιχτά το 2015 για τα χρόνια στα Magdaline Laundries. «Καθάριζα, έτριβα τα πατώματα και κάθε ίντσα του κτιρίου για χρόνια. Δεν είχα όνομα. Ήμουν ο αριθμός 27, έτσι με γνώριζαν. Δεν τρώγαμε σχεδόν τίποτα. Πως επιβιώσαμε ακόμα δεν μπορώ να το πιστέψω. Οι καλόγριες μας συμπεριφέρονταν σαν σκλάβους». H ίδια δεν έχει καταφέρει να βγάλει από το μυαλό της, τις φρικτές στιγμές που έζησε. «Οι αναμνήσεις παραμένουν εκεί. Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορώ να ξεχάσω. Μέχρι την ημέρα που θα πεθάνω θα είναι εκεί.
Η Bridget κατάφερε να φύγει γύρω στα 16 από το πλυσταριό. «Θυμάμαι μια φορά που έδωσα στην αδερφή μου λίγο ψωμί κρυφά. Με έπιασαν και με ανάγκασαν να στέκομαι όλη μέρα κρατώντας ένα χαρτόνι που έγραφε «Κλεφτης» ενώ όλοι οι υπόλοιποι περνούσαν από μπροστά μου».
Οι γυναίκες που επέζησαν ανακαλούν φρικτές αναμνήσεις στην προσπάθεια τους να εξιστορήσουν το βάναυσο τρόπο που τους συμπεριφέρονταν οι καλόγριες. «Μια φορά με έπιασαν να μιλάω σε ένα άλλο κορίτσι. Ήταν κανόνας να μην μιλάμε μεταξύ μας και εγώ τον έσπασα» θυμάται η Mary «μας πήραν και τις 2 και μας κλείδωσαν όλη νύχτα στο ναό μαζί με ένα πτώμα. Μία από τις κυρίες είχε πεθάνει. Ακόμα δεν έχω καταφέρει να πάω σε κηδεία φίλων μου μετά από αυτό»
Μια επίσημη κρατική συγνώμη εκδόθηκε το 2013 και 50 εκατομμύρια λίρες δόθηκαν από την Ιρλανδική κυβέρνηση ως αποζημίωση στους επιζήσαντες των Magdaline Laundries. Για χρόνια ολόκληρη η ιρλανδική κοινωνία παρότι γνώριζε για αυτά έμενε απαθής και άπραγη. Οι θρησκευτικές αρχές που διέθεταν τα πλυσταριά αρνήθηκαν να συνεισφέρουν οικονομικά παρόλες τις απαιτήσεις των ακτιβιστών.
Τα πλυσταριά και όλα τα περιοριστικά άσυλα έχουν πλέον εξαφανιστεί παραμένουν όμως φυσική υπενθίμυση αυτού του αρχιπελάγους γκούλαγκ. Ένα αγκάθι στην Ιρλανδική ιστορία.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Καλόγριες κατά τ’ άλλα… να τα λέμε κι αυτά.
Philomena με Judie Dench