Είμαι κακιά που ζηλεύω;

Τελικά, είμαι κακιά? Λένα, χίλια ευχαριστώ που μας ανοίγεις τα μάτια ξανά και ξανά. Σου παραθέτω μια ερώτηση την οποία ελπίζω και να δημοσιεύσεις. Είμαι τελικά κακός άνθρωπος? Είμαι ένα ευαίσθητο άτομο που μεγάλωσα μέσα στις ανασφάλειες και την χαμηλή αυτοπεποίθηση λόγω παχυσαρκίας. Μεγαλώνοντας, πέτυχα πολλά πράγματα για τα οποία είμαι περήφανη (η έτσι νομίζω…): έχασα 40 κιλά, σπούδασα αυτά που ήθελα, βρήκα έναν υπέροχο άνθρωπο με τον οποίο είμαι αρραβωνιασμένη, μετακόμισα στο εξωτερικό με μια αρκετά καλή δουλειά και είμαι οικονομικά ανεξάρτητη και πάνω απ’ όλα με υγεία και μια υγιή οικογένεια στην Ελλάδα. Είμαι από τη φύση μου κοινωνικό ον, και οι παρέες είναι πολύ σημαντικές για μένα. Κατά καιρούς έχω έρθει αρκετά κοντά με κάποια κορίτσια και αγόρια που θέλω να αποκαλώ κοντινούς και καλούς φίλους. Δυσκολεύομαι πολύ να βρω άτομα με ίδιο κώδικα επικοινωνίας, ίδιο χιούμορ, κι όταν τα καταφέρνω (once in a blue moon) δένομαι αρκετά. Το πρόβλημα : ZHΛΕΥΩ. Ανά ηλικία, θυμάμαι τον εαυτό μου να ζηλεύει και άλλα πράγματα. Επιτυχίες στο σχολείο, ερωτικές κατακτήσεις και πιο πρόσφατα επαγγελματικές επιτυχίες ή ταξίδια. Κοινώς οτιδήποτε μετράει για μένα και θα θελα κι εγώ να έχω (σπανίως υλικά αγαθά, κυρίως επιτεύγματα). Έχω διαβάσει πολύ γι αυτό και νόμιζα πως το κοντρολάρω, ώσπου η καλή μου φίλη δέχτηκε προσφορά στην Ασία για καλή δουλειά στον τομέα μου, με καλά χρήματα και πολλά ταξίδια. Λένα, την αγαπώ, αλλά έχω σκάσει. Κοιτάω ινσταγκραμ τι ανεβάζει και όλα τα σχόλια στα οποία κοκορεύεται, και ζηλεύω. Και έχω τόσα!!! Και την αγαπώ και νοιάζομαι γι’αυτή, αλλά ενδόμυχα ηρεμώ αν κάτι της στραβώσει κι αυτής και δε της πάνε όλα τόσο τέλεια όσο μας τα πούλησε. Αυτό είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα ζήλιας που έχω κατά καιρούς. Απεχθάνομαι το συναίσθημα και ντρέπομαι. Είμαι κακός άνθρωπος? Νιώθω ότι κατά βάθος είμαι το πιο ύπουλο και διπρόσωπο ον που δε μπορώ ‘να χαρώ με τη χαρά τους’ όπως θα ήθελα. Τι μου συμβαίνει? Σ’αγαπώ για πάντα!

Το συναίσθημα του να επιθυμείς αυτό που έχει ο άλλος ψυχολογικά και φιλοσοφικά ονομάζεται φθόνος. Η ζήλια είναι το συναίσθημα που νιώθουμε όταν φοβόμαστε πως θα χάσουμε κάτι που ήδη έχουμε. Ο φθόνος είναι ίσως το πιο δυσάρεστο συναίσθημα που μπορεί να νιώσει κάποιος, και φιλοσοφικά μιλώντας, το χειρότερο θανάσιμο αμάρτημα που δεν προσφέρει καμία απολύτως απόλαυση. Εκτός από την επιθυμία να αποκτήσεις αυτό που έχει ο άλλος, υλικό, πνευματικό, αξιακό, ο φθόνος διαχωρίζεται από τον θαυμασμό, γιατί στον πρώτο η επιθυμία συνοδεύεται και με αισθήματα αναξιότητας, αλλά και με τον κρυφό πόθο να προξενηθεί βλάβη στον άνθρωπο που φθονούμε.

Κάποιοι εξελικτικοί ψυχολόγοι υποστηρίζουν πως το συναίσθημα του φθόνου εξηγείται ως κατάλοιπο των προϊστορικών χρόνων, τότε που ο ανταγωνισμός ήταν απαραίτητος για την ουσιαστική επιβίωση, ενώ τώρα η διαρκής σύγκριση που κάνουμε, με αυτούς που εμείς θεωρούμε καλύτερους, η οποία συχνά οδηγεί στο συναίσθημα του φθόνου, είναι το “εργαλείο” για την αυτό-αξιολόγηση και την αυτό-εξέλιξη μας. Αυτή είναι η καλή περίπτωση, όπου ο φθόνος, αν και εντελώς δυσάρεστος, μπορεί ενδεχομένως να μας κάνει καλύτερους. Τις περισσότερες φορές ωστόσο, λόγω της κοινωνικής συμμόρφωσης ή της καλής αυτοεκτίμησης, δεν φτάνουμε στο συναίσθημα του φθόνου, αλλά μένουμε στον θαυμασμό.

Δεν υπάρχει κανένας λόγος να χαρακτηρίζεις αξιακά τον εαυτό σου ως κακό, γιατί το μόνο που προκαλείς είναι έναν επιπλέον λόγο να αντιπαθείς τον εαυτό σου. Στην ουσία η μη αγάπη προς τον εαυτό σου είναι αυτή που σε οδηγεί να νιώθεις αυτό το άσχημο συναίσθημα όταν κάποιος πετυχαίνει κάτι που εσύ δεν έχεις πετύχει, και δευτερευόντως επειδή όντως το επιθυμείς.

Το λες και μόνη σου, μεγάλωσες μέσα στα συναισθήματα ανασφάλειας και χαμηλής αυτοπεποίθησης. Το ότι πέτυχες κάποια πράγματα, και πράγματι φαίνεσαι να έχεις μια εντελώς “ζηλευτή” και ποιοτική ζωή, δεν σημαίνει ότι θα μετατραπείς ξαφνικά σε ένα κορίτσι με αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση. Θεωρητικά θα έπρεπε, αλλά τα συναισθήματα μας δεν λειτουργούν αναλογικά με το τι θα έπρεπε να συμβεί. Οπότε εγώ εκεί θα εστίαζα, και όχι στο γεγονός πως φθονείς τους πετυχημένους οικείους σου.

Έχε υπόψη σου ότι εγκλωβιζόμαστε πολύ συχνά σε αυτό που μας κάνουν να νιώθουμε μεγαλώνοντας. Ένα κορίτσι που μεγάλωσε ακούγοντας θετικά σχόλια για την εμφάνιση της, θα γίνει μια γυναίκα που θα αναζητά σε κάθε της βήμα αυτή την επιβεβαίωση που λάμβανε ως κορίτσι και θα κάνει συνήθως ό,τι μπορεί για να συντηρήσει αυτή την κατάσταση. Ένα κορίτσι που μεγάλωσε δεχόμενο μπούλινκ για τα κιλά του, ακόμα και αν δεν είναι πια παχουλό, θα περιμένει τα αρνητικά σχόλια των άλλων και θα συνεχίζει να πιστεύει ότι δεν είναι άξιο θαυμασμού. Αυτό που αναζητάς και θες δικό σου είναι ο θαυμασμός που υποθέτεις πως νιώθει ο κόσμος όταν ο κάθε φίλος σου πετυχαίνει κάτι, και όχι τόσο αυτό το “κάτι”. Και όμως, οι άνθρωποι που θα θαύμαζαν τη δική σου ζωή είναι πολλοί περισσότεροι από όσους φαντάζεσαι.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News