Σεξισμός και Κινηματογράφος: Το τεστ Bechdel – Wallace

To 1985, η Αμερικανίδα δημιουργός κόμιξ, Alison Bechdel, στο πλαίσιο της μακροχρόνιας σειράς κόμιξ Dykes to Watch Out For (1983 – 2008), σχεδίασε ένα comic strip με τίτλο Τhe Rule. Στα καρέ του βλέπουμε δύο γυναίκες να συζητούν έξω από έναν κινηματογράφο για τον κανόνα που έχει η μία από τις δύο, στον οποίο θέτει τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρεί μία ταινία, προκειμένου να την παρακολουθήσει. Ο κανόνας έχει τα εξής τρία μέρη:

• Η ταινία πρέπει να έχει τουλάχιστον δύο γυναικείους χαρακτήρες,
• που να συνομιλούν μεταξύ τους,
• σχετικά με κάτι που δεν αναφέρεται σε κάποιο ανδρικό πρόσωπο.

Στον κανόνα αυτό προστέθηκε αργότερα το ότι οι δύο γυναικείοι χαρακτήρες πρέπει επίσης να έχουν ονοματεπώνυμο

Το παραπάνω strip αποτέλεσε αφορμή για να ξεκινήσει ένας διάλογος, αναφορικά με τον σεξισμό προς το γυναικείο φύλο στην 7^η τέχνη.

Η Bechdel ανέδειξε την ανισορροπία μεταξύ των δύο φύλων στην κινηματογραφική μυθοπλασία και προβλημάτισε σε σχέση με τον τρόπο απεικόνισης των γυναικών, που συχνά είναι υποβαθμισμένος, λόγω της μη σεναριακής ανάπτυξης των γυναικείων χαρακτήρων και της προβληματικής προβολής τους, ως άτομα που δεν αλληλεπιδρούν και δεν έχουν άλλα ενδιαφέροντα ή προβληματισμούς πέρα από τους άνδρες και τις σχέσεις που έχουν μαζί τους.

Η πρόθεση της Βechdel ήταν να υποδείξει ότι παρά τις απλοϊκές προϋποθέσεις που έθετε η ηρωίδα της, η τελευταία ταινία που επέτρεψε στον εαυτό της να δει, το Alien, είχε γυριστεί έξι χρόνια πριν. Αυτό το σχόλιο στην κινηματογραφική βιομηχανία του τότε, λειτουργεί μέχρι και σήμερα ως ένα από τα πλέον διαδεδομένα τεστ για το αν και πόσο είναι μία ταινία σεξιστική. Σίγουρα, όμως, λόγω του ότι κατά τη δημιουργία του κανόνα δεν είχε προβλεφθεί η μετέπειτα χρήση του ως τεστ, υπάρχουν περιπτώσεις που ενώ η ταινία πληρεί τα τρία κριτήρια της Bechdel, χαρακτηρίζεται τελικά ως σεξιστική, λόγω άλλων στοιχείων της.

To 2015, σε μία ραδιοφωνική συνέντευξη, όταν ρωτήθηκε σχετικά με το τέστ, δήλωσε – φανερά έκπληκτη με την διάδοσή του- ότι θα ήθελε να αναφέρονται σε αυτό ως Bechdel – Wallace τεστ και όχι μόνο ως Bechdel, όπως είναι κυρίως γνωστό, μίας και όπως εξομολογήθηκε η ιδέα του προέκυψε από μία συζήτηση που είχε με τη φίλη της, Liz Wallace, ή οποία είχε εμπνευστεί και χρησιμοποιούσε τον συγκεκριμένο κανόνα. Επιπλέον, η Bechdel ως φανατική αναγνώστρια της Virginia Woolf, έχει αναφέρει ότι πιστεύει ότι η Wallace πρέπει να εμπνεύστηκε την ιδέα του κανόνα από το δοκίμιο A Room of One’s Own (1929) της Woolf, όπου αποδοκιμάζεται η μη προβολή της γυναικείας φιλίας στη λογοτεχνία, υποδεικνύοντας ότι οι σχέσεις των γυναικών παρουσιάζονται απλοποιημένες και συνήθως συνδέονται από οικογενειακούς δεσμούς, ενώ οι ίδιες οι γυναίκες προβάλλονται αποκλειστικά σε σχέση με κάποιον άνδρα.

Το Bechdel – Wallace τεστ θα παραμείνει στην ιστορία της pop κουλτούρας και του φεμινισμού ως η αρχή της κριτικής απέναντι στον σεξισμό της κινηματογραφικής βιομηχανίας, ενώ παράλληλα τα κριτήρια του διαδόθηκαν και σε άλλους τομείς, όπως η λογοτεχνία, το θέατρο και τα video games. Σήμερα, οι προβληματισμοί και οι  προτάσεις σχετικά με την επιτακτικότητα της εξέλιξης αυτής της μεθόδου κριτικής, όχι μόνο δεν σταματούν αλλά γίνονται ακόμα πιο απαιτητικοί απέναντι στη βελτίωση της βιομηχανίας του Hollywood. Πρόσφατο παράδειγμα, το κάλεσμα της Frances McDormand κατά την αποδοχή του βραβείου της στα φετινά Όσκαρ, όπου επέστησε την προσοχή στις συναδέλφους της, προκειμένου να απαιτούν στα συμβόλαια τους την τουλάχιστον ίση παρουσία των δύο φύλων, καθώς και ατόμων από διάφορες φυλές, στα κινηματογραφικά πλατό, μπροστά και πίσω από τις κάμερες. Ένα κάλεσμα που, μάλλον, είναι θέμα χρόνου να αποκτήσει το δικό του τεστ.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News