Ξέρατε ότι οι Σουφραζέτες έβλεπαν το ποδήλατο σαν φεμινιστική εφεύρεση;

Πριν από το ποδήλατο, αν οι γυναίκες ήθελαν να πάνε οπουδήποτε έπρεπε να περπατήσουν. 

Τους επιτρεπόταν, το πολύ πολύ, επίσης να ανέβουν και σε καμία άμαξα και πάντα με τη συνοδεία κάποιου άντρα. Ακόμα και το περπάτημα, όμως, δεν ήταν ένδειξη ελευθερίας, καθώς οι γυναίκες περιορίζονταν από τις ώρες που μπορούσαν να κυκλοφορήσουν και την αποδεκτή παρέα με την οποία μπορούσαν να ιδωθούν δημόσια.

Διάφορες εφευρέσεις άλλαξαν την μεγάλη απαγόρευση δημόσιας μετακίνησης των γυναικών, αλλά το ποδήλατο ήταν πιθανότατα το πιο σημαντικό από όλα. Αυτό γιατί ήταν φθηνό, εύκολα μετακινήσιμο, εύκολο στη χρήση και ικανό για υψηλές ταχύτητες. Το “velocipede”, όπως ήταν τότε γνωστό (οι γυναίκες που τους οδήγησαν ήταν γνωστές ως “velocipedestriennes” εκείνη την εποχή), θα επαναπροσδιόριζε τα όρια του κόσμου για τις γυναίκες τον 19ο αιώνα. 

Το πρώτο ποδήλατο που αναπτύχθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, ήταν -ΣΟΚ- σχεδόν αποκλειστικά για άντρες. Τα ποδήλατα θεωρούνταν, μέχρι το 1890, αρσενικά αξεσουάρ, για πολλούς λόγους – ένας από τους οποίους ήταν ότι οι γυναίκες δεν μπορούσαν να τα οδηγήσουν καθισμένες στο πλάι, όπως έπρεπε για να θεωρούνται σεμνές. Γυναίκες που καβαλούσαν γενικότερα ποδήλατα και άλογα γίνονταν αντικείμενο κοροϊδίας και λινσταρίσματος. 

Στη συνέχεια, όμως, ήρθε η εφεύρεση ενός «ποδηλάτου ασφαλείας», που αρχικά είχε φτιαχτεί για παιδιά – και, μερικές γυναίκες αποφάσισαν ότι θα το δοκιμάσουν. Μια ριζοσπαστική απόφαση για πολλούς λόγους.

Το ποδήλατο δεν έδωσε απλώς στις γυναίκες έναν τρόπο να κυκλοφορούν γρήγορα, ελεύθερα και χωρίς συνοδό αλλά έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σεξουαλική απελευθέρωση των γυναικών.  

Τι πίστευαν οι άντρες του 19ου αιώνα για τις γυναίκες που έκαναν ποδήλατο:

-Ότι αναγκαστικά μιας και τα καβαλάνε δεν θα μπορούν να συγκρατήσουν τους δημόσιους οργασμούς τους από την ένταση των κραδασμών των χωμάτινων δρόμων.

-Το ποδήλατο θα κάνει τα αυτιά τους να κουδουνίζουν και θα τις κάνει ευάλωτες σε αρρώστιες της εποχής, από ουρική αρθρίτιδα και φυματίωση.

-Η τεταμένη έκφραση συγκέντρωσης που πρέπει να έχει το πρόσωπό τους για να μην πέσουν πάνω σε κανένα εμπόδιο, θα καταστρέψει την ομορφιά και την αγνότητα των εκφράσεων τους και μετά κανένας δεν θα τις θέλει.

Όσοι υποστήριζαν το δικαίωμα των γυναικών στην ποδηλασία, όμως, δεν ήταν ότι ήταν πολύ καλύτεροι, έλεγαν ότι η άσκηση θα τις κάνει καλύτερες μητέρες. 

Το ποδήλατο βοήθησε επίσης τις γυναίκες να βγάλουν τις μακριές, πολύ άβολες, πολύ περιοριστικές φούστες και αυτό γιατί γίνονταν τρομερά πολλά ατυχήματα, κάποια εκ των οποίων ήταν και θανατηφόρα.

Η αρχή του τέλους για τις τεράστιες φούστες ήταν προφανής ακόμη και το 1868, στον πρώτο αγώνα ποδηλασίας γυναικών στην ιστορία, που πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία και όπου έχει καταγραφεί ότι πολλές από τις γυναίκες φορούσαν σκανδαλώδώς κοντές φούστες για να αποφύγουν ατυχήματα.

Γενικά ήταν πιο αποδεκτό να πεθάνεις στον αγώνα ποδηλασίας φορώντας φούστα και ποδήλατο καπέλο παρά να βγάλεις λίγο αστράγαλο. 

Η λύση δόθηκε με την “φορεσιά ποδηλασίας”, κάτι σαν παντελόνα που έδενε στους αστραγάλους. 

Προφανώς οι περισσότεροι δεν ενέκριναν την άσεμνη ένδυση. Έτσι, τα τέλη του 19ου και οι αρχές του 20ού αιώνα ήταν γεμάτα καρικατούρες κυρίες ποδηλάτισσες που καπνίζουν, διαμαρτύρονται, θέλουν ψήφο, φοράνε αρσενικά ρούχα για να μη σκοτώνονται και παρατάνε σύζυγο και μωρά στο σπίτι. 

Οι Σουφραζέτες της εποχής υποστήριξαν πολύ τα ποδήλατα, τόσο ως σύμβολα όσο και ως μηχανές ελευθερίας. Η Susan B. Anthony έγραψε το 1896 ότι πίστευε ότι το ποδήλατο “έχει κάνει περισσότερα για τη χειραφέτηση των γυναικών από οποιοδήποτε πράγμα στον κόσμο”. 

Στην Αγγλία, οι σουφραζέτες οδηγούσαν ποδήλατα με πανό “Ψήφοι για Γυναίκες” τη δεκαετία του 1910 και μπλόκαραν τις μοτοσικλέτες του Γουίνστον Τσόρτσιλ επίσης με ποδήλατα. Το κίνημα της ψήφου των γυναικών είχε το δικό του ειδικό ποδήλατο: Το 1909, εμφανίστηκε στις σελίδες του περιοδικού Votes For Women, μια διαφήμιση για αυτό, με τα χρώματα του κινήματος ψηφοφορίας και με το «Μενταγιόν της Ελευθερίας».

Tην επόμενη φορά που θα κάνετε ποδήλατο, σκεφτείτε όλες εκείνες τις γυναίκες που πάλεψαν πολύ γι’ αυτό το δικαίωμα, όπως και για πολλά ακόμα που σήμερα μας φαίνονται κάπως αυτονόητα. Και καλές ποδηλατάδες. 

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News