Επιμέλεια τέκνων: Μητέρα ή Πατέρας

Πολλές φορές σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου το ζευγάρι δεν μπορεί να βρει κοινό κώδικα επικοινωνίας και να ρυθμίσει τις σχέσεις του σε αυτή τη δύσκολη μεταβατική περίοδο για όλη την οικογένεια. Τα πράγματα γίνονται πιο σύνθετα εάν υπάρχουν παιδιά και οι  γονείς δεν συμφωνούν για την άσκηση της επιμέλειας. Τα ανέκδοτα από τις δικαστικές διαμάχες διαζυγίων πολλά και πικρά! Η αντιδικία κατά κανόνα σφοδρή κυρίως ως προς τα περιουσιακά και την επιμέλεια των τέκνων. Συνήθως, τα παιδιά αντιμετωπίζονται ως κτήμα και όχι ως αυθύπαρκτη προσωπικότητα και ο κάθε γονιός θέλει να τα πάρει με το μέρος του. Είναι με το μέρος μου! Δεν θέλουν να τον/την δουν! Δεν τα αγαπάει! Μόνο εγώ τα αγαπάω και θέλω το καλό τους! Να δίνει τη διατροφή και να μην μας ενοχλεί… Και άλλες τέτοιες εκφράσεις είναι συχνές…

Μέχρι πρόσφατα τα ελληνικά δικαστήρια σχεδόν πάντα ανέθεταν την επιμέλεια στη μητέρα, καθώς την θεωρούσαν κατά κανόνα  καταλληλότερη για την ανατροφή  τους. Τα τελευταία χρόνια όμως παρατηρείται στροφή της νομολογίας καθώς τα δικαστήρια πλέον σταθμίζουν τα γεγονότα και κάποιες φορές (λίγες είναι η αλήθεια) η επιμέλεια δίδεται στον πατέρα. Σταδιακά αναγνωρίζεται ο ρόλος του στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του παιδιού. Από την de facto ανάθεση της επιμέλειας στη μητέρα σταδιακά η νομολογία, ορθά κατά την άποψή μου, προσπαθεί να προασπίσει το συμφέρον του παιδιού. Έτσι σε μία δίκη για την επιμέλεια πρέπει να αποδείξει ο γονιός (μητέρα ή πατέρας) τις σχέσεις του με αυτό, το χρόνο που δύναται να του αφιερώνει, το συναισθηματικό δέσιμο με το παιδί, τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες που μπορεί να του προσφέρει, τις ώρες, τις δραστηριότητες που έκανε και το χρόνο που περνούσε με το παιδί κατά τη διάρκεια του γάμου. Η ύπαρξη υποστηρικτικού περιβάλλοντος (γονείς, αδέλφια) που μπορούν να συνδράμουν στην διαπαιδαγώγηση του παιδιού είναι παράγοντας που συνεκτιμάται από το δικαστήριο. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι και η γνώμη του τέκνου πολλές φορές λαμβάνεται υπόψη από το δικαστήριο, ιδίως αν αυτό είναι σε κατάλληλη ηλικία γιατί ο δικαστής το ακροάζεται.

Το γυναικείο οχυρό της επιμέλειας των τέκνων αρχίζει να έχει ρωγμές… Παραδοσιακά στην κοινωνία μας έχει ανατεθεί ο ρόλος της ανατροφής τους στη γυναίκα και μόλις τα τελευταία χρόνια δειλά δειλά εμφανίζεται και ο πατέρας. Κατά την άποψή μου η στροφή αυτή έγινε προς τη σωστή κατεύθυνση, που πρέπει να είναι το συμφέρον του τέκνου.  Η προστασία κοινωνικών προτύπων και στερεοτύπων οδηγεί σε αδιέξοδα και όχι σε λύσεις. Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι θα οδηγηθούμε στο άλλο άκρο και ότι τα δικαστήρια θα επιλέγουν χωρίς στάθμιση τον πατέρα. Επιλέγεται ο καταλληλότερος γονιός ανεξαρτήτως φύλλου, που θα στηρίξει το παιδί και θα βοηθήσει στην καταλληλότερη ανάπτυξή του. Και κάτι τελευταίο το βλέμμα του γονιού (μαμά ή μπαμπάς) που αγωνίζεται για την επιμέλεια των παιδιών του  είναι βλέμμα προσμονής, αγωνίας είναι κραυγή. Η ισότιμη αντιμετώπισή τους λοιπών με αντικειμενικά κριτήρια  σε αυτό το ζήτημα κατά την άποψή μου αποτελεί κατάκτηση του νομικού πολιτισμού μας.

Σε μια δίκη λοιπόν για την επιμέλεια η μητέρα καλείται να αποδείξει κυρίως με μάρτυρες το συναισθηματικό της δέσιμο με το παιδί, τις ώρες που του αφιερώνει, το κατάλληλο περιβάλλον μέσα στο οποίο θα μεγαλώσει για να της ανατεθεί η επιμέλεια. Σε κάθε περίπτωση πιστεύω ότι η επιμέλεια θα πρέπει να ασκείται από κοινού και οι γονείς να καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για συναινετικές επίλυση προκειμένου να μην πληγωθούν τα παιδιά. Η δε προσφυγή στο δικαστήριο να είναι η ύστατη λύση.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News