Αγαπητή «Α, μπα»: Πώς να εξηγήσω στη μαμά μου ότι ήταν ρατσιστικό αυτό που είπε;

Αγαπητή Α,μπα, Σήμερα η μαμά μου- που συχνά διαβάζει τη στήλη σου αφού σχεδόν την υποχρεώνω (πλάκα κάνω, της αρέσει ο τρόπος σκέψης σου), μου εξιστόρησε στο τηλέφωνο το εξής περιστατικό: Στη στάση λεωφορείου περιμένει πολύς κόσμος, μαζί και μια γυναίκα αφρικανικής καταγωγής με ένα μωρό στο μάρσιππο πλάτης και μια τηλεόραση στην αγκαλιά της. Και έρχεται το λεωφορείο φίσκα στον κόσμο και ανεβαίνει και η έγχρωμη κυρία. Και εκεί που σαρδελιάστηκαν όλοι ωραία και καλά κάποιος πρότεινε στην κυρία με το μωρό να καθίσει. Και πετάγεται η μαμά μου: “Καλά και με το μωρό στη πλάτη θα μπορέσει να καθίσει, ακόμα και αν της δώσετε θέση;” και της απάντησε η κυρία ότι μπορούσε, και έκατσε ωραία ωραία με το μωρό στη πλάτη και την τηλεόραση ανάμεσα στα πόδια. Και έτσι που ήταν όλοι μαζί σαν τις σαρδέλες ο κόσμος κάποιοι είχαν όρεξη για κουβέντα και η μαμά μου που είναι κοινωνική και της αρέσουν αυτά πέταξε σε κάποια φάση “πήραν την τηλεόραση μπας και σταματήσουν να κάνουν παιδιά”. Ακολούθησε και μια ιδιωτική περιγραφή (μόνο σε μένα στο τηλέφωνο) για το πόσο ωραίο “πιθηκάκι” ήταν το μωρό και πως “ακόμα και τα μωρά των φιδιών είναι όμορφα”. Και φυσικά μου σηκώθηκε ότι τρίχα είχε το μεσογειακό μου κορμί. Επειδή η συζήτηση έγινε από το τηλέφωνο (μένω σε τροπική εξωτική μυστηριώδη χώρα του εξωτερικού) και κάτι προέκυψε στο ενδιάμεσο (κουδούνι/πόρτα) δεν πρόλαβα παρα μόνο να ψελλίσω πόσο απρεπές είναι να σχολιάζεις τον οικογενειακό προγραμματισμό οποιουδήποτε. Την αγαπώ πολύ τη μαμά μου, είναι πολύ ανοιχτόμυαλη και η φωνή της λογικής στο σπίτι (approved by my therapist), αλλά καμία φορά νομίζω ότι η λαμπερή επιδερμίδα της στο χρώμα του γάλακτος την τυφλώνει και δεν βλέπει τον ρατσισμό. Η ερώτηση μου – η μάλλον παράκληση μου- είναι πως θα εξηγούσε η Α,μπα στη μαμά μου (αλλά και σε εμένα , γιατί στην τελική δεν είμαι και καμιά ακτιβίστρια της Διεθνούς Αμνηστίας) ότι δεν ήταν σωστό αυτό που είπε? Πάντα μα πάντα με πιάνει ένα έντονο συναίσθημα αδικίας και δεν μπορώ να βάλω ούτε τη σκέψη μου ούτε τα επιχειρήματά μου σε τάξη, όσο μάλλον να της το εξηγήσω η ίδια.

Θα της πάω Αφρικανό γαμπρό για να ξεπεράσει τον ρατσισμό

Μάλλον μπλοκάρεσαι επειδή είναι η μαμά σου και είναι η φωνή της λογικής και ανοιχτόμυαλη, ή έτσι πιστεύεις ότι είναι, με την σφραγίδα του θεραπευτή μάλιστα, και δεν μπορείς να συνδυάσεις τον εκτυφλωτικό και κραυγαλέο ρατσισμό της με το κουτάκι που έχεις φτιάξει για να την τοποθετήσεις, και αυτός είναι ο λόγος που χάνεις τα λόγια σου. Αν μια άγνωστη χαρακτήριζε ένα μωρό «πιθηκάκι» λόγω του χρώματος του δέρματος του, κάτι μου λέει ότι θα είχες περισσότερα να πεις.

Θέλεις να σου εξηγήσω εγώ γιατί είναι λάθος ο ρατσισμός; Αυτό ζητάς. Αυτό ζητάς; Ή ζητάς να σου εξηγήσω πώς είναι δυνατόν να είναι η μαμά σου τόσο ρατσίστρια; Τόσο μα τόσο, τόσο που φοβάσαι ή ντρέπεσαι ή σου είναι ανυπόφορο να αντέξεις; Το πρώτο είναι πολύ εύκολο, γίνεται και με γκουγκλ, δεν χρειάζεται να είσαι ακτιβίστρια οποιασδήποτε οργάνωσης για να το καταλάβεις, αρκεί να θες να καταλάβεις, βέβαια. Το δεύτερο, όμως…

Δεν την ξέρω τη μαμά σου, αλλά ανοιχτόμυαλη δεν είναι. Μπορείς να την αγαπάς χωρίς να της αποδίδεις φανταστικές ιδιότητες. Δεν είναι ανοιχτόμυαλος αυτός που λέει για μωρά φιδιού όταν αναφέρεται σε ανθρώπους, είναι τόσο φριχτό αυτό που είπε, με τόσο σαφείς προεκτάσεις, με τόσο προφανή συνειρμό, που κι εγώ σοκαρίστηκα, ενώ το άκουσα από τρίτο χέρι. Ίσως μετά από αυτή την απάντηση σταματήσει να της αρέσει ο τρόπος που σκέφτομαι, αλλά ίσως ταρακουνηθεί, αν διαβάσει πώς ακούγονται αυτά που λέει σε ανθρώπους που εκτιμάει. Ο φόβος της για το άγνωστο την γεμίζει με μίσος. Αυτό είναι ο ρατσισμός, αν πραγματικά χρειάζεται να εξηγηθεί γιατί είναι κακό να είσαι ρατσιστής. Γιατί οι άνθρωποι που είναι γεμάτοι μίσος χάνουν από την ανθρωπιά τους, και η ανθρωπιά είναι το μόνο επίτευγμα για το οποίο μπορούμε να είμαστε περήφανοι ως είδος. Την χάνουν, και δεν ξέρω σε τι μετατρέπονται, δεν ξέρω αν υπάρχει λέξη, γιατί σίγουρα δεν γίνονται ούτε πίθηκοι, ούτε φίδια, γιατί τα φίδια και οι πίθηκοι δεν ξέρουν ούτε από μίσος, ούτε από συστημική καταπίεση με θρησκευτική βούλα. Όλα τα άλλα ανθρώπινα επιτεύγματα, τα λεωφορεία, οι τηλεοράσεις και το ίντερνετ, είναι πάρεργα και ασήμαντα. Νιώθω τόσο θυμό που θα σταματήσω εδώ, γιατί είναι η μάνα σου κι αν γράψω κι άλλα θα καταφέρω να σε κάνω να την υποστηρίξεις κι από πάνω.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News