Κάθε φορά που βλέπω ή διαβάζω ειδήσεις και ξέρω τι ψηφίζει ο δημοσιογράφος από αυτά που λέει, με ενοχλεί! Σκοπός της δημοσιογραφίας δεν είναι να μεταφέρει τις ειδήσεις αντικειμενικά, να φωτίσει όλες τις πλευρές και να αφήσει εμάς να παίρνουμε θέση; Αλλιώς, τι διαφορά έχει ένας δημοσιογράφος από την αφεντιά μου που λέω την αποψάρα μου δημοσίως στο facebook; Ότι απευθύνεται σε περισσότερους; Τόσο το χειρότερο! Από την άλλη, αν κάποιος είναι ξεκάθαρος και δε κρύβεται για τις απόψεις του όταν ασκεί τη δημοσιογραφία, μήπως έτσι είναι πιο έντιμος προς το κοινό του; Με αυτό το τρόπο μπορούμε να ξεχωρίζουμε καλύτερα ποιος θα πει τι και αν θέλουμε την altera pars παρακολουθούμε κάποιον άλλον που φανερά υποστηρίζει κάτι άλλο; Ξέρω ότι εμείς θα πρέπει να διαβάζουμε από σίγουρες πηγές ειδήσεων και όλες τις απόψεις, ειδικά αυτές που διαφωνούμε. Αυτό που αναρωτιέμαι είναι ποια είναι η ιδανική στάση ενός σωστού δημοσιογράφου.
–Κλαρκ Κεντ
Αν ξέρεις τι ψηφίζει ο δημοσιογράφος, μπορείς να τον κρίνεις καλύτερα. Δεν μπορείς να ζητάς από έναν δημοσιογράφο να μην ψηφίζει τίποτα. Δεν μπορείς να ζητάς την καθαρή αλήθεια σα να είναι γυαλισμένο διαμάντι, έτοιμο προς κατανάλωση, χωρίς την δική σου συμμετοχή, γιατί αντικειμενική αλήθεια δεν υπάρχει. Υπάρχουν καλοί και κακοί δημοσιογράφοι, δημοσιογράφοι που διασταυρώνουν τις πηγές τους, ερευνούν και την αντίθετη άποψη, υπάρχουν κι αυτοί που πληρώνονται για να κάνουν προπαγάνδα. Δική σου ευθύνη είναι να αναγνωρίζεις ποιος είναι ποιος, και να διαλέξεις πού ανήκεις.
Καλύτερα τα λένε εδώ, από όπου το παρακάτω απόσπασμα.
Ο δημοσιογράφος αναδύεται μέσα σε αυτήν την εποχή της νεωτερικότητας και μεταφέρει αλήθειες, κατά συνθήκη, σε πάρα πολύ κόσμο. Καθαυτόν τον τρόπο φτάνουμε στην περιγραφή, που θεωρώ ότι είναι το Α και το Ω της τέχνης της δημοσιογραφίας. Η ίδια η περιγραφή, όσο πιο καθαρή και στεγνή και αν είναι, περιέχει μια ερμηνεία, τον ίδιο τον περιγράφοντα, τον άνθρωπο που βρίσκεται μέσα στον κόσμο που περιγράφει κι αυτός που περιγράφει τον κόσμο περιγράφει και τον εαυτό του. Αυτό μας το διδάσκει μόνο η μεγάλη ρεαλιστική γραφή. Περιγράφει τα πάθη, μεταφέρει τεράστιες αλήθειες και κατά συνθήκη οικουμενικές αλήθειες. Εφόσον η περιγραφή περιέχει την ερμηνεία και τη συμμετοχή ενός ανθρώπου στον κόσμο είναι ένα εργαλείο κατανόησης.
Όσον αφορά στην αντικειμενικότητα, σαφώς και δεν υπάρχει. Υπάρχει από τη μια πλευρά η θερμοκρασία της περιγραφής, δηλαδή τα συναισθήματα κι από την άλλη η αμεροληψία που σημαίνει να προσπαθήσεις να μην πάρεις το μέρος κάποιου. Αυτό δεν είναι μια ηθική αρετή ή μια ηθική διαπαιδαγώγηση με την οποία γεννιέσαι. Η αμεροληψία είναι εκπαίδευση· εκπαιδεύεσαι να συγκροτείσαι, να μην αρπάζεις φωτιά ή να θερμαίνεσαι. Ως επαγγελματίας δημοσιογράφος μαθαίνεις ότι στη μακρά διάρκεια του επαγγελματικού σου βίου το να αντέξεις να μείνεις ανεξάρτητος κι αμερόληπτος σημαίνει ότι τουλάχιστον δεν θα ντρέπεσαι να κυκλοφορείς, ότι δεν θα σε καταδικάσουν μαζί με όλους τους κλέφτες και τους ψεύτες, ακόμη και σε αυτήν τη δύσκολη εποχή που ζούμε. Γιατί σήμερα όλοι οι Έλληνες βλέπουνε τους άλλους ως εν δυνάμει κλέφτες της δικής τους ευημερίας, των προσδοκιών τους. Ακόμη κι αυτοί όμως οι πικραμένοι κι απογοητευμένοι άνθρωποι μπορούν να διακρίνουν ότι εσύ δεν ήσουν με όλους τους κλέφτες και τους ψεύτες και ότι προσπάθησες τουλάχιστον να λες κάποιες αλήθειες.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
To βάζω επειδή είναι αγαπημένο από την εφηβεία (“Καλή είδηση για μένα είναι αυτή που ξεχωρίζει τα γεγονότα από τις αξίες.”) κι έχει ακόμη ισχύ, ίσως ιδιαίτερα τώρα που το clickbait και τα fake news πάνε σύννεφο. Καλή ανάγνωση! “Η συμμετοχή πολλών διανοούμενων στη συζήτηση πάνω στο θέμα της δημοσιογραφίας στην Ιταλία, που άρχισε απ’ την εμφάνιση σχετικού άρθρου μου (είχε τον τίτλο «Πλύση εγκεφάλου των αναγνωστών») στο περιοδικό «Espresso», μου προκαλεί μεγάλη ευχαρίστηση. Πρέπει όμως να πω πως με ξαφνιάζει το γεγονός ότι μερικοί αντέδρασαν και μάλιστα με πάθος, μόνο στο ζήτημα για το οποίο θα ‘λεγα πως έχουμε… Διαβάστε περισσότερα »
Αγαπημένο κείμενο! Με κάλυψε απόλυτα. Υπερθεματιζω: δεν είναι δυνατό να ζητάς από το δημοσιογράφο να μην έχει άποψη, ούτε να μην την εκφράζει. Ειδικά τη στιγμή που όπως λες ο καθένας μπορεί να εκφράζει την αποψαρα του, ακόμα κι ο άσχετος. Πρέπει να ξεχωρίσουμε την αναπόφευκτη υποκειμενικότητα, η οποία έγκειται π.χ. στη θέση της είδησης-είναι αδύνατο να μπουν όλες εξωφυλλο, στην εκταση-ειναι αδύνατο όλες να είναι μονοστηλα, στην ίδια την επιλογη-ειναι αδύνατο να ανακοινωθούν και οι 3.577.854.357.875 ειδησεις που συμβαίνουν στον κοσμο, από τη σκόπιμη διάδοση ψευδών ειδήσεων ή σκόπιμη απόκρυψη της αλήθειας για την εξυπηρέτηση ιδιοτελών συμφερόντων. Αυτό που… Διαβάστε περισσότερα »
Υπάρχει η είδηση,υπάρχει κι η άποψη.Ο δημοσιογράφος θα έχει και άποψη.Και θεμιτό είναι και χρήσιμο είναι.Πολύ συχνά όμως μέσα από την είδηση προβάλει και την άποψη του προσπαθώντας να διαμορφώσει την κοινή γνώμη.Παράδειγμα:ο υπουργός παιδείας προτείνει την έναρξη των σχολικών μαθημάτων στις 9.Αυτό είναι είδηση.Στεγνή,σκέτη,βγάζεις τα δικά σου συμπεράσματα.Αν γράψει,επιτέλους τα μαθήματα ξεκινάνε στις 9,είναι και άποψη.Θεωρεί σαν δεδομένο,ότι ήταν αίτημα η αλλαγή και επιτέλους πραγματοποιείται.Αν γράψει,διαλύει τα σχολεία η κυβέρνηση,το κουδούνι χτυπάει πλέον στις 9,πάλι παίρνει θέση και ίσως προκαταβάλει και τη δική μας άποψη.Εννοείται,ότι ψιλιαζόμαστε και πού θα το ρίξουν στις εκλογές.Είναι απ’τη μια καλό,που ξέρουμε τι υποστηρίζει,αλλά… Διαβάστε περισσότερα »
Κλαρκ Κεντ, κάθε φορά που βλέπεις ή διαβάζεις τις ειδήσεις δεν συμπεραίνεις τι ψηφίζει ο εκάστοτε δημοσιογράφος, αλλά ποιο κόμμα στηρίζει / εξυπηρετεί για να διευκολύνεται ο ιδιοκτήτης του μέσου. Από όσο αντιλαμβάνομαι, δεν αναφέρεσαι σε δημοσιογράφους τηλεπαραθύρων ή σε διάσημες πένες που εδώ και χρόνια δεν κρύβουν ότι προάγουν τα προσωπικά τους συμφέροντα, αλλά εννοείς τον «απλό» συντάκτη / ρεπόρτερ μιας εφημερίδας, ενός καναλιού, ενός site. Πάει, λοιπόν, ο δημοσιογράφος μιας εφημερίδας το πρωί στη σύσκεψη του τμήματός του (ελεύθερο ρεπορτάζ, ας πούμε) και λέει στον αρχισυντάκτη του: «Έχω επίσημα στοιχεία για την ηλικία των επιβατικών πλοίων που εξυπηρετούν… Διαβάστε περισσότερα »
Ως παθούσα, χειροκροτώ όρθια για την απάντηση. Θυμάμαι κάπου στο βιβλίο της Έκθεσης της Γ’Λυκείου πρέπει να ήταν, αν δε με απατά η μνήμη μου, ένα κειμενάκι που έλεγε πως η δημοσιογραφία πρέπει να είναι αντικειμενική. Ελπίζω πως πια έχει αφαιρεθεί, γιατί είχε καταστρέψει πολύ κόσμο που μέχρι σήμερα, σχεδόν 20 χρόνια μετά, θεωρεί καλή ιδέα να μου λέει πώς να κάνω τη δουλειά μου. Απαντώ κάθε φορά το ίδιο, αυτό που λέει η leas παραπάνω: Δεν υπάρχουν αντικειμενικοί δημοσιογράφοι, γιατί δεν υπάρχουν αντικειμενικοί άνθρωποι. Όσο και αν προσπαθήσω να αποστασιοποιηθώ από το γεγονός που σου περιγράφω, είμαι άνθρωπος με… Διαβάστε περισσότερα »
Οι απόψεις διίστανται για το αν σήμερα, στον 21ο αιώνα, ζούμε την ύστερη νεωτερικότητα δηλαδή το κύκνειο άσμα της νεωτερικότητας (διότι η μετανεωτερικότητα δεν έχει έρθει, θα έρθει όταν έρθουν τα ρομπότ στην καθημερινότητα της ζωής μας, δηλαδή η τεχνητή νοημοσύνη που είναι η νέα τεχνολογική επανάσταση εν εξελίξει) ή αν έχουμε ήδη μπει στην εποχή της μετανεωτερικότητας. Όταν λοιπόν αντί για δημοσιογράφους με προσωπικές ιδέες, σκέψεις, απόψεις και κρίσεις που πάλλονται, αναπνέουν, είναι εύκαμπτες και ζωντανές, θα έχουμε ρομπότ που θα γράφουν στα μέσα, έντυπα ή ηλεκτρονικά (μόνο ηλεκτρονικά, ξέχασα) τότε θα έχει εξοστρακιστεί η προσωπική άποψη (που διαφαίνεται… Διαβάστε περισσότερα »
Θα διατυπώσω δύο αντιρρήσεις: 1.H τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι ένα πράγμα που εφόσον βγεί από το εργοστάσιο αποτελεί τυποποιημένο πρόγραμμα. Εξ ορισμού, εφόσον πρόκειται για νοημοσύνη κι όχι τυποποίηση διαδικασίας (ίσως είχες αυτό στο μυαλό σου) έχει την δυνατότητα των συνδυασμών, της παραγωγής σκέψης, της εξαγωγής συμπερασμάτων. Αυτά τείνουν να προκαλούν διαμόρφωση ροπής. Ούτε πρόκειται να ακολουθήσει τους δυο πρώτους νόμους της ρομποτικής κατά Asimov, μιας και δεν αποτελούν πλέον πεδίο της επιστημονικής φαντασίας αλλά έχουν ξεφύγει στον πραγματικό κόσμο. Ο προβληματισμός για τα όρια της τεχνητής νοημοσύνης που τέθηκε στο Westworld είναι εξαιρετικά επίκαιρος. Μας φαίνεται μακρινό, αλλά δεν… Διαβάστε περισσότερα »
Μίλησα για ρομπότ στην καθημερινή μας ζωή, δηλαδή όταν κάθε σπίτι θα έχει από ένα ή δύο ή τρία ή… Εννοώ πως ακόμα και αν ένα ρομπότ θα μας φέρνει τον πρωινό μας καφέ, και θα μας λέει: ‘σήμερα σε βλέπω κουρασμένη leas’, ή ‘σήμερα αισθάνομαι κουρασμένο ρομπότ’, δεν θα είναι αληθινό συναίσθημα γιατί και αυτό θα είναι προγραμματισμένο. Θα μοιάζει αληθινό αλλά δεν θα είναι. Διατηρώ μια πολύ μικρή επιφύλαξη, γιατί με την τεχνολογία ποτέ μη λες ποτέ, αλλά αν το δούμε κι αυτό (όχι εμείς βέβαια), τότε θα έχουμε δει τα ύστερα του κόσμου. Αυτό πιστεύω. Δεν πιστεύω… Διαβάστε περισσότερα »
Έλεγα κάτι πέραν αυτού. Τα ύστερα του κόσμου δηλαδή μπορεί να τα ζήσουμε μέσω artificial intelligence και ενδέχεται αυτό να μην είναι και τόσο κακό τελικώς! Σάμπως κι η A.Ι. δεν θα έχει δικαιώματα; Πού σταματάει η τροφοδότηση και πού ξεκινάει η αυτονόμηση; Όπως είπα αυτά είναι προβληματισμοί που τα επεξεργάζονται ήδη οι τέχνες και οι ενασχολούμενοι με την cutting edge τεχνολογία. Για να δώσω κι άλλο παράδειγμα, αν θες κάτι πιο περιληπτικό από το Westworld, δες την ταινία που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τίτλο Upgrade. Παρόμοια θεματική, και μάλιστα κοντινή στις τελευταίες εξελίξεις της νευροβιολογίας-ιατρορομποτικής. Κάποια από αυτά θα τα… Διαβάστε περισσότερα »
Ναι, η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι κακό φυσικά, ανάλογα με τα όρια που θα μπουν ή που δεν θα μπουν. Ποιος μπορεί να σταματήσει την πρόοδο, και με ποια εξουσιοδότηση, άλλωστε; Η χρήση είναι το θέμα. Δεν ξέρω αν είμαι αισιόδοξη ή απαισιόδοξη επ΄ αυτού, τείνω προς το δεύτερο.
Πάντως, κάθε προσωπική άποψη που εκφέρεται εμπεριέχει εξ΄ορισμού και συναίσθημα, έστω σε πολύ μικρό βαθμό, έστω υποδόρια.
Δεν την ξέρω την ταινία Upgrade, θα το ψάξω. Ευχαριστώ!
δήθεν, έχεις δίκιο. Λέγοντας ‘αντικειμενική’ είδηση όταν έρθουν τα ρομπότ (έπρεπε να το βάλω σε εισαγωγικά), εννοούσα ξερή, στείρα καταγραφή γεγονότων. Ακόμα κι έτσι όμως, και μόνο η σειρά έκθεσης τους (αυτή η είδηση πρώτη, εκείνη δεύτερη κτλ), εμπεριέχει υποκειμενικότητα.
Ευχαριστώ για την σκέψη σου, που πάει παραπέρα τη δική μου.
Επίσης, αυτό που έγραψες για τη σχέση τεχνητής νοημοσύνης και έκτασης ρατσισμού /σεξισμού στις μελλοντικές κοινωνίες είναι πάρα πολύ ενδιαφέρον.
Θα τα διαβάσω τα link που έβαλες, οπωσδήποτε, όταν βρω λίγο χρόνο.
Υπάρχει η είδηση, αλλά δεν υπάρχει η (δημόσια) προσωπική άποψη. Κακά τα ψέμματα, σημασία δεν έχει τι ψηφίζει ο/η δημοσιογράφος, αλλά η γραμμή που ακολουθεί το εκάστοτε κανάλι – site – εφημερίδα κ.λπ. Η δημοσίευση της είδησης είναι κατευθυνόμενη εκ των άνω, οι δημοσιογράφοι απλά φερέφωνα των συμφερόντων – απόψεων των Καναλαρχών.
Σπάνια υπάρχει χώρος να ακουστεί η προσωπική άποψη, ελάχιστοι έχουν τη δύναμη (και την ελευθερία) να την εκθέτουν δημοσίως, και σωστός δημοσιογράφος είσαι μόνο αν κάνεις ό,τι σου ζητήθηκε.
Όλα τα άλλα είναι εκ του περισσού.
Αντικειμενικοί, αμέτοχοι και ανεπηρέαστοι μόνο οι δικαστές οφείλουν να είναι.
Οι δημοσιογράφοι φυσικά και έχουν δική τους άποψη και δική τους οπτική και αυτήν οφείλουν να υποστηρίζουν εφόσον μπορούν.
Είναι και το κίνητρο για να διαλέξουν τι θέματα τους ευαισθητοποιούν για να τα κυνηγήσουν και να τα αναλύσουν σε βάθος.
Φυσικά, αν αυτό δε σου αρέσει μπορείς να διαβάζεις ή να παρακολουθείς δημοσιογράφους που δεν έχουν αποκαλύψει τις πεποιθήσεις τους ή που είναι πιο μετριοπαθείς, άλλωστε εσύ αποφασίζεις.