Αγαπητή «Α, μπα»: Nιώθω ανεπαρκής στο σχολείο

Λοιπόν με τον κορωνοιο σχολείο έκανα με διαδικτυακά μαθήματα και μπορώ να πω πως τα πήγα πολύ καλά. Που λες πριν λίγες μέρες μας έστειλαν τους βαθμούς μέσω email. Εγώ πήρα 19, ο καλύτερος βαθμός που έχω πάρει και είμαι πολύ περήφανη για αυτόν. Γενικά πιστεύω πως το 20 δεν γίνεται να το πάρει κάποιος μαθητής/ μαθήτρια γιατί δεν γίνεται να είναι κάποιος τέλειος σε όλα. Τέλος πάντων, πέρα από το γεγονός ότι με ρωτάνε όλοι αν είμαι χαρούμενη (λες και δεν θα ήμουν ξέρω γω) μου λένε πως θα μπορούσα να τα πάω ακόμα καλύτερα. Εγώ εκεί τα παίρνω αλλά ντρέπομαι να τους την πω και έτσι απλά δεν λέω τίποτα καθώς με τα λεγομενα των γονιών μου τους εκθέτω . Το αποκορύφωμα αυτών των ημερών είναι ότι η ξαδέλφη μου πήρε “καθαρό” 20 και ο μπαμπάς μου που έχει κολλημα με τους βαθμούς να το λέει με ύφος που λέει “γιατί δεν πήρες και εσύ τόσο ” εγώ του είπα πως πρέπει να είναι περήφανος για εμένα και να μην μου δημιουργεί κόμπλεξ. Αυτός μετά άρχισε να μου φωνάζει (δεν ξέρω γιατί) ότι είναι περήφανος απλά ήθελε να μου πει το νέο. Εγώ τότε του είπα “με ωραίο τρόπο δείχνεις την περηφάνεια σου” και φεύγω. Με λες κακία ή ότι ζηλεύω ή οτιδήποτε άλλο; Και πως πιστεύεις πως πρέπει να απαντάω στους συγγενείς που με ρωτάνε τους βαθμούς μου; Αν δεν τους πω πόσο πήρα θα θεωρήσουν πως πήρα πολύ χαμηλό βαθμό και αν τους πω θα λένε πως μπορώ και καλύτερα. Η ξαδέλφη μου από πάντα όταν της έλεγα τους βαθμούς μου ΠΆΝΤΑ μου έλεγε ότι υπάρχει και το 20 και πρέπει να προσπαθησω περισσότερο και κάτι τέτοια (να φανταστείς είναι μικρότερη σε ηλικία από μενα.) Όλο αυτό με κάνει να νιώθω άσχημα και ανεπαρκης. Εσύ τι λες;

Στην ερώτηση αυτή απαντάει η φιλόλογος Εύα Ευσταθιάδου:

Αχ, οι γονείς και οι άριστοι βαθμοί, μια διαχρονικά απαίσια κατάσταση. Θα ήθελα να σου πω οτι η ιστορία σου είναι μοναδική και πωπω τι κακό σε βρήκε, αλλά δυστυχώς είναι αμέτρητα τα παιδιά που βιώνουν τέτοιες καταστάσεις.

Δυστυχώς, οι βαθμοί θεωρούνται ακόμα ως δείκτης επιτυχίας και πολύ συχνά ταυτίζεται ο βαθμός με την αξία του παιδιού. Το 20αρι δεν σημαίνει απλώς “πήρα 20 στο συγκεκριμένο διαγώνισμα” αλλά ερμηνευεται ως “ειμαι αριστος μαθητης και καλό παιδί”. Είναι αμέτρητοι οι γονεις που αποκαλούν “καλά’ τα παιδιά τους επειδή έχουν καλούς βαθμούς και αυτό φυσικά δεν περνάει απαρατήρητο ακόμα και από το πιο μικρό παιδάκι.
Από την φύση μας, είμαστε φτιαγμένοι να ζητάμε την αγάπη, την προστασία και την αποδοχή των γονιών μας, οπότε αν στο μυαλό τους ταυτίζουν το βαθμό με την αξία σου, θα μάθεις από πολύ νωρίς ότι πρέπει να κυνηγάς το άριστα για να είσαι το καλό παιδί, το παιδι που αγαπούν και νιώθουν υπερήφανοι. Η λογική αυτή είναι φυσικά λάθος.

Τα παιδιά που εξαναγκάζονται από τους γονείς να κυνηγουν βαθμους δεν μαθαίνουν να αναπτύσσουν εσωτερικά κίνητρα. Διαβάζουν για την επιβράβευση όχι γιατί το επιθυμούν διακαως. Ιδανικά θα έπρεπε να μελετάμε ακόμα και αν ζούσαμε σε ενα ξερόνησο χωρίς άλλον άνθρωπο γιατί έτσι νιώθουμε οτι ταΐζουμε το πνευμα μας. Ακόμα και αν το κινητρο σου ειναι η ευρεση μιας καλής δουλειας με μεγάλο μισθό, δεν υπάρχει τίποτα μεμπτο σε αυτο. Αρκεί να είναι δικό σου το κίνητρο, όχι των γονιών σου.

Ξέρεις γιατί; Γιατί αργα ή γρήγορα, το παιδί συνειδητοποιει οτι οι γονεις του το αντιμετωπίζαν ως άλογο κούρσας που έπρεπε να βγει πρωτο πάση θυσία και θα θυμώσει, Αυτό μπορεί να συμβεί στα σχολικά χρόνια, μπορει αργοτερα αλλα κάποια στιγμή έρχεται η επιφοιτηση: οι γονεις σε έβαζαν να παλεύεις για την αποδοχή τους μέσω των βαθμών. Επίσης, πολλοί γονείς παίρνουν αξία οι ίδιοι από τις επιτυχίες των παιδιών τους και νιωθουν οτι τα καταφεραν. Πως μπορει να είναι κακός γονιος αυτος που μεγάλωσε μια αριστούχο μαθήτρια που γράφει τόσο καλοδιατυπωμένες ερωτήσεις;
Φυσικά, δεν γνωρίζω τίποτα για τους γονείς σου, μπορεί απλώς να είναι αγχωμένοι για το μέλλον σου και να προβάλλουν πάνω σου τις αγωνιες τους. Μου χτύπησε καμπανάκι όμως ότι ο πατέρας σου φώναξε όταν του επισήμανες ότι σε πιέζει, αντι να κάτσει να σε ακούσει, αλλά και το ότι η ξαδέρφη έχει εσωτερικεύσει τόσο πολύ την διδαχή περί καλών βαθμών που πλέον σε νουθετει και αυτή.

Όχι νεαρή μου φίλη, δεν έχει σημασία αν πήρες 19 ή 20. Οι βαθμοί είναι το κριτήριο κατάταξης σου, ανάμεσα στους 25 συμμαθητές σου, σιγά τα ωά. Δεκαετίες βάζουμε τα παιδιά να παλεύουν για το παρουσιολόγιο λες και θα σε ρωτήσει ποτέ κάποιος τι βαθμό πήρες στο β τετράμηνο της Γ΄Γυμνασίου. Δεκαετίες πιέζουμε τα παιδιά αδιαφορώντας οτι τους προσθέτουμε περιττο άγχος και θετουμε τις βασεις για λανθασμένη αυτοεικόνα και χαμηλή αυτοπεποίθηση.
Το σημαντικό είναι να διαβάζεις γιατί το επιθυμείς και το θεωρείς χρήσιμό. Να διαβάζεις γιατί έχεις απορίες για τον κόσμο γύρω μας και τα ανθρώπινα ζητήματα. Γιατί θέλεις να σπουδάσεις κατι συγκεκριμένο ή γιατί φαντάζεσαι την ζωή σου ως επαγγελματία κάποιου κλάδου. Γιατί η γνώση είναι δύναμη. Γιατί τα σχολικά μαθήματα μας δίνουν δεξιότητες για την ζωή.

Οπότε όχι, δεν έχει σημασία αν πήρες 19 στην Γλώσσα. Ξέρεις να γράφεις ενα σωστο e-mail; Μπορεις να εκφραστεις προφορικά σωστά; Κατανοείς ενα δυσκολονόητο κειμενο; Μπορεις να επιχειρηματολογήσεις; Αυτό θα έπρεπε να σε ρωτάει ο πατέρας σου, όχι αν πήρες 20 σε ενα διαγώνισμα ή ακομα και σε ένα τετράμηνο. Το άριστα στο σχολείο μπορεις να το κατακτήσεις αρκετα ευκολα, αν το βάλεις στόχο. Η ύλη είναι συγκεκριμένη και τα ζητούμενα των διαγωνισμάτων αρκετα αναμενόμενα και δεδομένα. Ξέρεις όμως πόσοι αριστούχοι δεν ξέρουν τίποτα παραπάνω πέρα από την ύλη τους;

Οπότε όχι δεν είσαι κακιά ή ζηλιάρα ή ανεπαρκής ή όποια άλλη ταμπέλα σου έχουν δώσει. Σταμάτα να ανακοινώνεις τους βαθμούς, να καμαρώνεις για αυτούς, να τους δίνεις παραπάνω αξία από όση έχουν, να απολογείσαι ή να περιμένεις να σε καταλάβουν οι γονείς σου. Διαβαζε για σενα, άνοιξε τα φτερά σου, σπούδασε ό,τι αγαπας. Ο κόσμος μας, χρειάζεται έξυπνες γυναίκες.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News