Καλησπέρα Λένα και σχολιαστές. Σας γράφω εν μέσω καραντίνας κορωνοϊού. Είμαι 37 και σε σχέση 4 χρόνια, χωρίς ως τώρα συγκατοίκηση. Ντρέπομαι που το γράφω, αλλά για εμένα αυτή η σχέση έχει λήξει καιρό τώρα. Αν δεν έσκαγε η βόμβα αυτή, θα είχα χωρίσει. (Αν και δεν είμαι σίγουρη, γιατί κι άλλες φορές τον τελευταίο χρόνο έκανα την απόπειρα και μετά μου ζητούσε να επιστρέψω και επέστρεφα. Και για κάποιο λόγο, προσποιούμουν ότι το μετάνιωνα, ενώ δεν ήταν έτσι. Αυτό που είναι αλήθεια είναι ότι τον αγαπούσα και τον αγαπώ σαν άνθρωπο και ακόμα, φοβάμαι τη μοναξιά). Όπως όλοι ξέρουμε, όσοι έχουμε σχέση, κληθήκαμε είτε να συγκατοικήσουμε είτε να παραμείνουμε χωριστά. Επελέγη (δεν θέλω να πω επιλέξαμε γιατί από μεριάς μου δε νιώθω ότι συνειδητά το επέλεξα, βέβαια ούτε και το αρνήθηκα) η πρώτη λύση. Και ασφυκτιώ. Δεν κάνει κάτι λάθος ο σύντροφός μου, τουλάχιστον όχι περισσότερο απ’ ό, τι ως τώρα (αλλά δεν κάνει και τίποτα γενικά, είναι ο άντρας που περιμένει τα πάντα στο χέρι και δεν πρόκειται να αλλάξει, καθώς είναι αρκετά μεγαλύτερός μου και με παγιωμένο τρόπο ζωής), απλώς δεν είμαι ερωτευμένη και δεν θέλω να με αγγίζει καν κατά βάθος. Όμως, τον αγαπώ. Για την ακρίβεια, η αγάπη, η συνήθεια και ο οίκτος κάνουν ένα μείγμα που τα συστατικά είναι αξεδιάλυτα. Τον βλέπω τώρα που έχει αποκοιμηθεί στην πολυθρόνα. Ένα κοκτέιλ συναισθημάτων. Νιώθω ανακούφιση γιατί είμαι επιτέλους κατά κάποιο τρόπο μόνη μου. Ακόμα, νιώθω τρυφερότητα, όπως και θυμό για τον εαυτό μου που θέλει να στερήσει από αυτόν τον άνθρωπο, στου οποίου το πρόσωπο καθρεφτίζεται η θαλπωρή ενός σπιτικού, τη χαρά αυτή. Οι κόρες του (τις έκανε αρκετά μικρός) μένουν με τις οικογένειές του και δεν ασχολούνται. Από μόνος του δεν ξέρει ούτε αβγό να βράσει, αφήστε που δεν έχει καν κουζίνα και τα οικονομικά του τα τελευταία χρόνια είναι άθλια (όχι πως εμένα είναι πολύ καλύτερα, ειδικά τώρα διαγράφονται δυσοίωνα, αλλά τέλος πάντων, έχω τη δυνατότητα να έχω μια κουζίνα και να αγοράσω αυγά!). Μέσα σε όλα αυτά, με θυμήθηκε και ο πρώην μου, τον οποίο δεν ξεπέρασα ποτέ για να δει τί κάνω. Μάλλον η μοναξιά χτυπάει κόκκινο την εποχή αυτή. Όταν λέω δεν τον ξεπέρασα, δεν έχει ξεθωριάσει ο πόθος εννοώ, όχι ότι η συνείδησή μου τον θέλει, ξέρω ότι μου φέρθηκε σκάρτα. Σημειωτέον, ήταν η πρώτη μου σχέση και ήμασταν και 10 χρόνια μαζί, αμέσως πριν τον νυν μου (ο οποίος νυν ξεκίνησε σαν rebound σχέση γιατί με κολάκευσε πολύ το ενδιαφέρον του και “ξεμείναμε”, όσο άσχημα και αν ακούγεται η λέξη αυτή, μαζί 4 χρόνια τώρα), και δεν έχω μείνει ποτέ 14 χρόνια τώρα μόνη μου, το έχω ξεμάθει πια. Ήμουν που ήμουν μπερδεμένη, το τηλεφώνημα αυτό με αποτελείωσε. Είχα ξεκινήσει ψυχοθεραπεία, σε δομή του δήμου, λίγο πριν τον εγκλεισμό και ο ψυχοθεραπευτής μας έστειλε μήνυμα αν θέλουμε να συνεχίσουμε τις συνεδρίες μέσω skype. Αλλά πώς να το κάνω όταν είναι δίπλα μου συνέχεια ο σύντροφός μου;
– Κοκτέιλ-όχι-από-τα-ωραία-τα-καλοκαιρινά
Σχετικά με το επιχείρημα της «αγάπης», παραθέτω αποσπάσματα παλιότερων απαντήσεων, γιατί αυτό το μοτίβο μας έχει γονατίσει.
«Για την αγάπη όχι μόνο έχω πει ότι δεν αρκεί, αλλά ότι δεν είναι κάτι σπάνιο ή ιδιαίτερο. Όταν αγαπάς κάποιον, δεν σημαίνει ότι η σχέση που έχεις μαζί του είναι καλή, ή ότι ο άλλος αξίζει την αγάπη σου, ή ότι την καταλαβαίνει, ή ότι ανταποκρίνεται, ή ότι την καταλαβαίνει όπως την εννοείς. Η αγάπη δείχνει ότι μπορείς να αγαπάς, και ο τρόπος που αγαπάς, λέει ποιος είσαι. Δεν λέει κάτι για τον άλλον, όμως. Δεν είναι καν όλες οι αγάπες ίδιες, η «αγάπη» είναι αυτό που μπορεί ο καθένας μας να κάνει, δεν είναι μία καθολική που καθορίζει όλες τις σχέσεις.
Σκέψου τους ανθρώπους που έχεις γύρω σου. Όλοι κάποιον αγαπάνε, ή έτσι λένε, ή έτσι πιστεύουν. Οι περισσότεροι αγαπάνε περισσότερους από έναν άνθρωπο. Όχι μόνο δεν είναι σπάνια η αγάπη, ή εξαιρετική, είναι μια πολύ βασική ανθρώπινη δραστηριότητα, ας πούμε. Οπότε το επιχείρημα «μα τον αγαπάω» δεν έχει θέση. Θέση θα είχε «τον μισώ». Μπορεί να αγαπάς, αυτό δεν σημαίνει ότι η σχέση σας είναι καλή, σπάνια, ιδιαίτερη.
Το ψευδοδίλημμα που αναφέρεις στο τέλος υπονοεί ότι αφού αγαπάω, δεν χρειάζεται να θέλω περισσότερα, γιατί τα περισσότερα δεν είναι εύκολο να βρεθούν. Αν νομίζεις ότι το να κάθεσαι με έναν άνθρωπο που σας ενώνει η αμοιβαία μουγκαμάρα είναι ψύχραιμη ή ρεαλιστική απόφαση με τη λογική «υπάρχουν και χειρότερα», πρέπει να σου πω ότι όταν κάθεσαι σε μια σχέση που δεν εκτιμάς, υπονομεύεις και κακοποιείς τον εαυτό σου πολύ μουλωχτά και εξαιρετικά αποτελεσματικά, με έναν τρόπο που δύσκολα ανατρέπεται.»
Και
«Η αγάπη είναι μια ικανότητα που μαθαίνεται, μεταξύ άλλων. Δεν αγαπάνε όλοι με τον ίδιο τρόπο, ούτε εννοούν το ίδιο όταν το λένε. Ωστόσο, δεν είναι ούτε το πιο σπάνιο, ούτε το πιο ιδιαίτερο συναίσθημα που φέρνει αυτόματα θετικά αποτελέσματα. Υπάρχουν πολλοί που έχουν σκοτώσει ισχυριζόμενοι ότι αγαπούσαν. Δεν είναι δύσκολο να αγαπήσεις, ή να λες ότι αγάπησες, και δεν είναι απαραίτητα ότι όσες φορές το είπες ήταν ψέματα, αλλά από μόνο του, δεν είναι καμιά φοβερή κατάκτηση. Το δύσκολο είναι να είσαι καλός άνθρωπος όταν η ζωή σε προκαλεί, ή σε διευκολύνει να γίνεις κακός, για να νιώσεις ή να ζήσεις καλύτερα.»
Από όλους τους λόγους που έχεις για να μην φύγεις, η αγάπη είναι ο τελευταίος, και θα σου κάνει πολύ καλό να το αναγνωρίσεις χωρίς τύψεις. Εντάξει, τον αγαπάς. Ε και; Επειδή τον αγαπάς, πραγματικά ρωτάω, τι έγινε; Ακυρώνονται όλα τα άλλα; Γίνονται πιο εύκολα; Θα σε προλάβω: όχι. Το λες και το ξαναλές για να μην σε κακοχαρακτηρίσουμε, για να μην κακοχαρακτηρίσεις τον εαυτό σου. Δεν είμαι δειλή (φοβισμένη, ανασφαλής, εγωίστρια, δυστυχής), είναι ότι τον αγαπάω.
Αντί να αισθάνεσαι τύψεις για τον κακομοίρη (όπως τον παρουσιάζεις), δοκίμασε να δεις κατά πόσο θα έπρεπε να λυπηθείς τον εαυτό σου, που ζεις μια καραντίνα ασφυξία, με έναν άνθρωπο που ούτε εκτιμάς, ούτε συμπαθείς ιδιαίτερα. Αυτός, πάλι, σου υπενθυμίζω ότι είναι άνθρωπος που δεν τα βγάζει μόνος του πέρα και έχει μάθει να του τα φέρνουν όλα στο χέρι. Κι αυτός που τον εξυπηρετεί, μάντεψε: είσαι εσύ.