Στο έργο του Φελίνι La Strada (1954), ο σκηνοθέτης καταθέτει την ιδιαίτερη ποιητική ματιά του και ανανεώνει την παράδοση του ιταλικού νεορεαλιστικού κινηματογράφου με το λυρικό κινηματογραφικό του ύφος, αξιοποιώντας στοιχεία αντλημένα από τον χώρο της φαντασίας και των συμβόλων.
Η ηθοποιός Τζουλιέτα Μασίνα, σύζυγος του σκηνοθέτη, ερμηνεύει μοναδικά την κεντρική ηρωίδα, την Τζελσομίνα, ενώ ο Άντονι Κουίν ερμηνεύει τον βίαιο και τυραννικό ήρωα Ζαμπανό. Στην μορφή της νεαρής Τζελσομίνα, ενσαρκώνεται το διαχρονικό και διαπολιτισμικό αρχέτυπο της βασανισμένης γυναίκας, της φυλακισμένης μέσα στη σιωπή της. Η Τζελσομίνα είναι η αιχμάλωτη του άντρα-αφέντη, ερωμένη και αγία, βιασμένη και εξεγερμένη, θυσιασμένη στον βωμό της αγάπης γυναίκα.
Σύμφωνα με την θεωρητικό του φεμινισμού Kate Millett, η παγκόσμια πατριαρχία θεμελιώνεται επάνω στις πολιτισμικές αναπαραστάσεις, οι οποίες καθορίζουν την γυναίκα σωματικά, συναισθηματικά και πνευματικά. Εκ πρώτης όψεως, η Τζελσομίνα μοιάζει απολύτως υποδουλωμένη στον άντρα-αφέντη Ζαμπανό. Ακολουθεί τον τσιρκολάνο Ζαμπανό στα ταξίδια του, υποτάσσεται στις επιθυμίες του, υφίσταται από αυτόν την βία και την κακοποίηση.
Ωστόσο, η βασανισμένη Τζελσομίνα είναι ευαίσθητη, δυνατή και ώριμη, πιο πολύ κι απ’ τον Ζαμπανό. Ο Ζαμπανό, σύμφωνα με τα λόγια του Τρελού, μοιάζει με σκυλί, που παλεύει να μιλήσει, όμως το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να γαβγίζει. Αντίθετα, η Τζελσομίνα εκφράζεται μέσα από το βλέμμα, τον χορό, τα μετρημένα λόγια της αγάπης. Εκφράζεται μέσα από την τέχνη του λαϊκού θεάματος, μέσα από την επικοινωνία της με τα παιδιά, καθώς και μέσα από την επαφή της με την φύση. Παρά την καταπίεση, την οποία υφίσταται από τον Ζαμπανό, δεν παύει να εξεγείρεται, να ονειρεύεται και να ερωτεύεται τους ανθρώπους και την ζωή.
Η ταινία La Strada έχει χαρακτηριστεί ταινία δρόμου. Είναι ένα υπαρξιακό δράμα, για την περιπέτεια διαμόρφωσης μιας νέας γυναίκας, η οποία περιηγείται στον κοινωνικό χώρο. Εξαναγκασμένη στην σιωπή για κοινωνικούς λόγους, δεν υποτάσσεται, δεν σταματά να εκφράζει τα συναισθήματά της και να διεκδικεί κάτι καλύτερο στην ζωή της. Εν τέλει, σβηνει, σαν να αναλήπτεται στα ουράνια, τραγουδώντας το ίδιο τραγούδι του ραδιοφώνου που τραγουδούσε η αδελφή της Ρόζα, η οποία έχει πεθάνει, την ίδια μελωδία που έπαιζε στο βιολί του ο Τρελός, μεγάλος, πλατωνικός της έρωτας.
Το μουσικό αυτό μοτίβο, το οποίο επαναλαμβάνεται στο έργο, ονομάζεται πια στην ιστορία των κινηματογραφικών σπουδών “το θέμα της Τζελσομίνα”. Είναι η μελωδία της αγάπης, η οποία δίνει στον Ζαμπανό την δύναμη να ταθεί στο ύψος του ανθρώπου. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι ο Ζαμπανό θα καταρρεύσει, κλαίγοντας μονάχος σε μια παραλία, υψώνοντας μάταια το βλέμμα του στα ουράνια.
Κι η ταινία τελειώνει. Μύρια ερωτήματα γεννιούνται. Ποιο είναι το νόημα της ύπαρξής μας; Μπορούμε να προσεγγίσουμε την ευτυχία; Μπορεί ν’ ανθίσει ο έρωτας; Πόσο βαραίνει η αγάπη; Πώς μπορούμε να χτίσουμε με τον άλλον μια σχέση θεμελιωμένη στην επικοινωνία και στον διάλογο; Πώς μπορούμε να ξεπεράσουμε το φράγμα του σεξισμού και της βίας και να διεκδικήσουμε τον σεβασμό, την αγάπη και την ισότητα μέσα στη διαφορά και, βέβαια, τις διαφορές στην ισότητα;
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
