Blackface ονομάζεται η πρακτική του να βάψει κανείς το πρόσωπό του για να υποδυθεί ένα άτομο με πιο σκούρο χρώμα δέρματος. Η πρακτική του blackface άρχισε να υιοθετείται τη δεκαετία του 1830, όταν λευκοί ηθοποιοί άρχισαν να βάφουν τα πρόσωπά τους με ένα μείγμα από κάρβουνο, γράσο και αιθάλη για να απεικονίσουν καρικατούρες Αφροαμερικανών.
Σκοπός των παραστάσεων που ανήκαν αυτοί οι ηθοποιοί ήταν να εξευτελίσουν και να ταπεινώσουν τους Αφροαμερικανούς, παρουσιάζοντας τους ως κτήνη, προς τέρψιν του κοινού. Οι παραστάσεις αυτές ονομάζονταν Minstrel shows και ισχυρίστηκαν ότι αποτύπωναν τους χαρακτήρες μαύρων σκλάβων που έβλεπαν στις φυτείες, οι οποίοι χόρευαν και τραγουδούσαν, ντυμένοι με κουρέλια. Οι προπαγανδιστικές αυτές παραστάσεις άρχισαν να αποκτούν περισσότερη δημοτικότητα με την αύξηση των εκκλήσεων για κατάργηση της δουλείας στις ΗΠΑ.
Ο πιο γνωστός ηθοποιός με blackface ήταν ο Thomas Dartmouth Rice, που υιοθέτησε τον φανταστικό ρόλο του ‘Jim Crow’ το 1832, και θα γινόταν άκρως δημοφιλής μέσα από τα τραγούδια που ερμήνευε και που δημιουργούσαν ρατσιστικά στερεότυπα για τους Αφροαμερικανούς. Ο Thomas Dartmouth Rice μπορεί να πέθανε το 1860, αλλά η κληρονομιά του παρέμεινε αλώβητη στα επόμενα χρόνια: όταν στις νότιες πολιτείες της Αμερικής εισήχθησαν νόμοι για το διαχωρισμό των φυλών αλλά και για εξετάσεις αλφαβητισμού (για να αποτρέψουν τους μαύρους ψηφοφόρους από το να ψηφίζουν σε εκλογές) αυτοί οι νόμοι ονομάστηκαν «Νόμοι Jim Crow».
To 1915, η πρώτη αμερικανική ταινία blockbuster «The Birth of a Nation», παρουσίαζε λευκούς ηθοποιούς με blackface να προσπαθούν να βιάσουν λευκές γυναίκες και να παρουσιάζονται ως αγρίμια. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το blackface παρουσιάστηκε ως μια αποδεκτή πρακτική και στη μεγάλη οθόνη. Η ταινία επίσης συμπεριέλαβε την Κου Κλουξ Κλαν, παρουσιάζοντας την ως μια αποδεκτή οργάνωση, η οποία έμελε να γίνει ενεργό μέλος της αμερικανικής πολιτικής σκηνής έως τις αρχές του 20ου αιώνα.
Το 1929, με την άνθιση των καρτούν, ο Walt Disney εμπνεύστηκε τον Μίκυ Μαους, και τον παρουσίασε στο πρώτο του καρτούν με blackface. Στο Mickey’s Mellerdrammer του 1933, ο Μικυ εμφανίζεται στην καλύβα του ‘Θείου Τομ’, όρος που χρησιμοποιούνταν για δουλικά άτομα που θεωρούνται κατώτερα λόγω της φυλής τους. Ο Μίκυ φαίνεται επίσης να μαστιγώνεται από τον αφέντη του αλλά και σκυλιά να κυνηγούν μια άλλη σκλάβα που τόλμησε να το σκάσει από τις φυτείες – γεγονότα που συνέβαιναν και στην πραγματικότητα.
Και μπορεί ο Μίκυ να σταμάτησε να εμφανίζεται με blackface, αλλά οι νόμοι Jim Crow συνέχισαν να υφίστανται στις νότιες πολιτείες της Αμερικής ως και τη δεκαετία του 1960, με την εγκαθίδρυση των πολιτικών δικαιωμάτων των Αφροαμερικανών.
Το blackface διαιώνιζε επιβλαβή στερεότυπα για τους Αφροαμερικανούς για πάνω από εκατόν πενήντα χρόνια και βοηθούσε την ρατσιστική προπαγάνδα της Κου Κλουξ Κλαν για την υποτίμηση των μαύρων σε όλα τα μήκη και πλάτη της Αμερικής. Ο χλευασμός λοιπόν που επιδίωκε αυτή η πρακτική δεν θα πρέπει να ξεχαστεί, μιας και η υιοθέτηση της προσβάλει ακόμα τη μαύρη φυλή, ανεξαρτήτου της προθέσεως του προσώπου που την υιοθετεί.
Αφορμή για αυτό το άρθρο στάθηκε η σύγκριση του blackface με το drag show που είδα σε ένα σχόλιο σε ερώτηση της Α,μπα. Μακάρι να βοήθησα στην κατανόηση του πόσο επικίνδυνη είναι η πρακτική του blackface με αυτό το άρθρο!
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
Πολύ ενδιαφέρον άρθρο, υπήρχαν δυστυχώς πράγματα που δεν ήξερα, όσο και ν’ασχοληθώ, αυτό το βαρέλι φρίκης δεν έχει πάτο 😥 Πολύ ωραία θέτει στο σήμερα το blackface η σειρά Dear White People στο νετφλιξ.
Η λίστα με τις ταινίες/σειρές που έχουν προταθεί εδώ στο Α,μπα δεν έχει τελειωμό, πρέπει να αρχίσω επειγόντως, σε ευχαριστώ! ^_^
Πολύ ενδιαφέρον όντως. Προσωπικά δεν μπορώ να ξεχάσω τον δήθεν μαύρο υπηρέτη του Κωνσταντάρα στο Ο άνθρωπος που γύρισε από τη ζέστη. Cringe all the way.
Σ’ευχαριστώ! Σωστά, και τον Βουτσά σε ένα άλλο έργο σαν αφελή υπηρέτη. Καθόλου στερεοτυπικό. Cringe all the way, and a few miles extra 😛
Γιατί δημοσιεύθηκε ένα σχόλιο που με αποκαλεί υστερική και drama queen? Ακρως προσβλητικό. Παρακαλώ να διαγραφεί.
Απλά Μαθηματικά απογοητευτικό το σχόλιο σου. Πίστευα ότι ειδικά εδώ μέσα κάτι έχουμε πάρει χαμπάρι από ρατσισμό, ακόμα κι αν δεν μας αφορά σαν χώρα άμεσα, όχι όσο αφορά την Αμερική. Ωστόσο το επιχείρημα ότι θα συμβεί κάτι ρατσιστικό κ δεν θα το προσέξει κανείς είναι τουλάχιστον αφελές και δείχνει πλήρη άγνοια για το πώς λειτουργεί η κοινωνία. Όσο πιο πολυ φωτίζουμε ένα πρόβλημα με άρθρα όπως αυτό που ανέβασε η chain reaction κ δεν διστασες να αποκαλέσεις υστερικο – really???? – τόσο πιο ενημερωμένος γίνεται ο κόσμος και δημιουργείται κλίμα αντίδρασης. Το drama queens φαντάζομαι απευθύνεται σε όλες μας.… Διαβάστε περισσότερα »
Στα πλαίσια της διπλωματικής μου φέτος που σχετιζόταν με την Disney και τις πολιτιστικές αναπαραστάσεις που προβάλλονται στα τρέιλέρ της, διάβασα για την τακτική του blackface και ομολογώ ότι φρίκαρα. Το άρθρο σου δίνει μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα του πόσο επιβλαβής ήταν. Να προσθέσω μόνο πως στην προσπάθειά μου να είμαι πολιτικά ορθή, όταν ρώτησα την καθηγήτριά μου αν πρέπει στην εργασία να γράψω μαύρος, ή Αφροαμερικανος, μου είπε ότι το σωστό είναι Αφρικανοαμερικάνος.
Χαιρομαι! Και εγώ όταν είδα το καρτούν του Μίκυ στο YouTube έπαθα σοκ…
Σε ευχαριστώ για την επισήμανση, έχεις δίκιο στα αγγλικά είναι African-American, δεν ξέρω γιατί έχει επικρατήσει το Αφροαμερικανος, θα το έχω υπόψην όμως!
Τελικά τι εγκλήματα έχουν γίνει εις βάρος της ανθρωπότητας σε δυτικές και αναπτυγμένες χώρες, για τα οποία γνωρίζουμε λίγα έως ελάχιστα πράγματα. Σκέφτομαι ότι ήταν πολύ δύσκολο για τη μαύρη φυλή να αντιδράσει και πόσο ήρωες είναι οι πρωτοστάτες του κινήματος αυτού, της ‘επανάστασης’ τους δηλαδή. Ακόμα και σήμερα όμως, οι Αφρικοαμερικάνοι δέχονται περισσότερη αστυνομική βία από ότι οι λευκοί, έχουν λιγότερες ευκαιρίες για εκπαίδευση και γενικά δέχονται ρατσισμό. Σίγουρα τα πράγματα έχουν αλλάξει, αλλά χρειάζεται πολλή δουλειά για να φτάσουμε στην πλήρη ισότητα.
Πολύ πολύ σωστά!
Πάντως δεν είναι μόνο οι Αμερικανοί, και οι Ολλανδοί έχουν παράδοση αιώνων με κάτι αντίστοιχο του Blackface, τον “Zwarte Piet” “Μαύρο Πέτρο” σε ελεύθερη μετάφραση, βοηθό του Αϊ Βασίλη. Πρακτικά κάτι σαν μαύρος υπηρέτης από την Ινδονησία που είχαν παλιά αποικίες. Προς τιμήν τους υπάρχουν αρκετές αντιδράσεις ώστε να αντικατασταθεί με κάτι άλλο στην παράδοση των Χριστουγέννων.
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Zwarte_Piet
Σωστά, και είχα ακούσει επί τούτου την φράση “If one child goes to school and is called “Black Pete” and goes home crying, that’s enough to change the tradition”
Και οι Αυστραλοί δυστυχώς χρησιμοποιούν την πρακτική https://www.bbc.com/news/world-australia-35601105
Δεν τα ηξερα όλα αυτα και σε ευχαριστουμε για το ποστ. σχετικα μεβ τον τρουντο, αν ουτε αυτος το ηξερε, που το θεωρω πολυ πιθανο, το θεωρειτε επιληψιμο και κατακριτεο?
Παρακαλώ! Στην περίπτωση του Trudeau, αν και ο ίδιος θεώρησε την πράξη του κατακριτέα γι’αυτό και απολογήθηκε, έχουμε δει την πολιτική του πορεία, κατά την οποία υποστηρίζει όλες τις διαφορετικές εθνικότητες που ζουν στον Καναδά. Από το να πηγαίνει σε ελληνικες παρελάσεις μέχρι θρησκευτικές εορτές, έως και την μεταναστευτική πολιτική που ακολουθεί. Όποτε σε καμία περίπτωση δεν τον θεωρώ ρατσιστή! Επίσης είχα διαβάσει ότι η ιστορία του blackface δεν διδάσκεται στα Αμερικανικα σχολεία: “America does not teach this history of blackface in any curriculum, and Americans can only learn about this history if they do their own research or take… Διαβάστε περισσότερα »
Έχεις δίκιο, αλλά ρε συ το έκανε τρεις φορές! Τρεις όχι μία! Που στη μία να τον δικαιολογήσω -κάπως- να πω λάθος του, βλακεία του, ήταν μικρός σε ηλικία, έκανε χαζομάρες κτλπ, αλλά τρεις ολόκληρες φορές και ειδικά την τρίτη είχε βαφτεί από την κορυφή ως τα νύχια, μου φάνηκε πάρα πολύ άσχημο και προσβλητικό ειδικά για ένα άτομο που από μικρός βρισκόταν στο στόχαστρο των ΜΜΕ, λόγω του πατέρα του, πρώην Πρωθυπουργού του Καναδά..
Σαφέστατα κατακριτέο και τις τρεις φορές. Απλά παίρνω υπόψην και το γεγονός ότι η πολιτική ορθότητα σαν όρος και concept άρχισε να συζητιέται κατά το τέλος της δεκαετίας του ’80, όποτε δεν θεωρώ ότι η συζήτηση για το blackface τότε ήταν αυτή που είναι τωρα. Με συνένοχο το εκπαιδευτικό σύστημα που δεν φώτιζε/φωτίζει την τραγική πρακτική για να υπάρξει πλήρης εικόνα του φαινομένου σε κάποιον που σκέφτεται να την υιοθετήσει. Θα έπρεπε όμως το ένστικτο του να δουλέψει και να μην φορέσει blackface? Σίγουρα. Επίσης, το γεγονός ότι μεγάλωσε με πατέρα τον Pierre Trudeau, που πρωτοστάτησε για τα δικαιώματα των… Διαβάστε περισσότερα »
Πολύ ωραίο κείμενο 🙂
Σε ευχαριστώ πολύ Lady Chatterley!