Αγαπητή «Α, μπα»: Υπάρχουν γυναίκες που η πατριαρχία τις έχει ευνοήσει

Γεια σου, Α μπα μου! Σ’ ευχαριστώ για όσα μου έχεις μάθει τόσα χρόνια. Σου στέλνω τελικά για να κάνω μια αμφιλεγόμενη ερώτηση, που ίσως σε κάνει να σκεφτείς ότι έμαθα και τόσα τελικά, αλλά δεν θα ‘ναι αλήθεια: πότε θα μιλήσουμε για τις γυναίκες που έχει ευνοήσει η πατριαρχία και θα πούμε ότι αυτό είναι εξίσου κακό με τον αποκλεισμό που υφίσταται η πλειοψηφία των γυναικών; Μάλιστα ίσως είναι ακόμη πιο κακό, γιατί θολώνει τα νερά. Τι ενοοώ. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον ακαδημαϊκό χώρο. Έχουν γίνει κατά καιρούς συζητήσεις στη σελίδα για τον ελάχιστο αριθμό γυναικών καθηγητριών, σε σχέση με τον αντίστοιχο των αντρών, ακόμη και σε σχολές που οι απόφοιτες είναι συντρίπτικα περισσότερες από τους απόφοιτους, όπως είναι η Φιλοσοφική. Μου κάνει εντύπωση που αυτή η συζητήση σταματάει πάντα εκεί, στη σύγκριση των δυο ποσοστών και δεν προχωράει παραπέρα: να αφαιρέσει από τον αριθμό των γυναικών όσες είναι κόρες, σύζυγοι, ανιψιές, συχνά και κόρες και συζυγοι και ανιψιές μαζί των αντρών καθηγητών. Πίστεψέ με είναι η πλειονότητα. Στη Φιλοσοφική Αθηνών συγκεκριμένα για την οποία έχει γίνει λόγος εδώ, αλλά και στις υπόλοιπες. Μάλιστα, το ίδιο συμβαίνει και με τις εκκολαπτόμενες. Εγώ πιστεύω ότι θα έπρεπε να συγκρίνουμε δυο διαφορετικά ποσοστά: αυτό των αντρών καθηγητών και των γυναικών συγγενών τους, από τη μία, και των γυναικών που δεν είχαν συγγενική ή άλλη σχέση με άντρα που ήταν ήδη καθηγητής, από την άλλη. Συμφωνείς με αυτό; Περιμένω από κάποιους τον αντίλογο ότι είναι πατριαρχικό να θεωρούμε ότι η γυναίκα κατάφερε να ανελιχθεί λόγω της σχέσης της με τον ανώτερο άντρα. Όχι, δεν είναι. Είναι ρεαλιστικό, είν’ αυτό που συμβαίνει κι όποιος δεν το βλέπει δεν έχει εμπειρία από τέτοια περιβάλλοντα ή ευνοείται ο ίδιος/η ίδια από αυτή την πραγματικότητα κι έτσι εθελοτυφλεί. Όπως έχουν τα πράγματα σήμερα στην Ελλάδα, η πλειοψηφία των γυναικών που τα κατάφεραν σε συγκεκριμένους τομείς το οφείλουν στη ΜΗ αξιοκρατική εύνοια ενός άντρα. Γιατί είναι ταμπού να το παραδεχτούμε; Γιατί δεν καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να πολεμάμε την αδικία κατά του φύλου μας με λάθος δεδομένα; Είναι λάθος δεδομένο να λέμε ότι η πελιοψηφία των καθηγητών και ερευνητών με προοπτικές στην Ελλάδα είναι άντρες και να σταματάμε εκεί. Πρέπει να συμπληρώσουμε ότι και οι περισσότερες γυναίκες είναι εκεί χάρη στην πατριαρχία. Επειδή κάποιος αναγνώρισε την εξουσία των αντρών που τις στήριζε. Θα ‘θελα τη γνώμη σου. Θα ήθελα να μου πεις αν θεωρείς ότι ασχολούμαι με κάτι δευτερεύον και γιατί. Θεωρώ αυτή την τάση να αγνοούμε τέτοια φαινόμενα επικίνδυνη. Σαν να δρούμε υπέρ της αδικίας εις βάρος μας εν αγνοία μας και κάποιος να χαμογελά σαρδόνια και να τρίβει τα χέρια του, που ήταν τελικά τόσο εύκολο να μας πείσει ότι να, καλέ, δίνονται ευκαιρίες στις γυναίκες. Τι μας λες καλέ.

– Ναι, είμαι θυμωμένη.

Με μπέρδεψες λίγο. Τα ποσοστά, αν είμαστε τόσο λεπτολόγοι, είναι μεταξύ των αντρών που ευνοήθηκαν λόγω συγγενικής σχέσης (με άντρα) και των γυναικών που ευνοήθηκαν λόγω συγγενικής σχέσης (με άντρα). Δεν είναι κάποιο μυστικό ότι τα επαγγέλματα δίνονται κληρονομικά σε πολλούς κλάδους, είτε με νόμιμους τρόπους είτε με παράνομους. Μου φαίνεται ότι στον συλλογισμό σου δεν υπολογίζεις καθόλου τους άντρες που παίρνουν τη θέση λόγω συγγενικής σχέσης με κάποιον ανώτερο, και κατηγορείς μόνο τις γυναίκες για το θέμα.

Τέλος πάντων, αν θεωρήσουμε ότι ακόμα και οι γυναίκες που παίρνουν ακαδημαϊκές θέσεις (στην Ελλάδα, δεν υπάρχει τόσος νεποτισμός στο ακαδημαϊκό περιβάλλον σε όλες τις χώρες) είναι κυρίως συγγενείς (αντρών) καθηγητών, τότε ναι, και πάλι λόγω της πατριαρχίας γίνεται. Μια γυναίκα για να αναδειχθεί, πρέπει να την υποστηρίξει ένας άντρας. Αγνή, παραδοσιακή πατριαρχία. Εκεί που λες «όχι δεν είναι η πατριαρχία, είναι ρεαλισμός», ή έχασες τελείως το νόημα, ή δεν κατάλαβα τι λες. Το να αναγνωρίζεις την πατριαρχία ΕΙΝΑΙ ρεαλισμός.

Αν καταλαβαίνω καλά, σου έφαγε τη θέση κάποια που είχε μέσο, ή κάποια παραγκωνίστηκε από άλλη που είχε μέσο; Έχεις κάθε λόγο να θυμώνεις, αλλά τώρα θυμώνεις για εντελώς λάθος λόγο.

Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News