Είναι μισή Ελληνίδα, μισή Ρωσίδα και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη. Το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στο Ηνωμένο Βασίλειο και σπουδάζει Εγκληματολογία. Απολαμβάνει τις αστυνομικές ταινίες, τα βιβλία, τις συναυλίες, τον χορό, την παρέα με τους φίλους της και περισσότερο από όλα το νόστιμο φαγητό μαγειρεμένο από την αρραβωνιαστικιά της.
Πέρα από αυτά όμως, το κύριο ενδιαφέρον της είναι η εικονογράφηση. Στα έργα της συνδυάζει τον διατομεακό φεμινισμό και το body positivity καθώς και τα δύο αποτελούν πολύ σημαντικά κινήματα για την ίδια. Η προσέγγιση της σε αυτά τα ζητήματα δίνει μια διαφορετική οπτική και επιτρέπει την προβολή τους στο ευρύ κοινό. Η Ελένη έχει μεταφέρει το ταλέντο της και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. O λογαριασμός της στο Instagram μετράει πάνω από 40.000 followers. Ήρθα σε επαφή μαζί της και ομολογώ πως βρήκα πολύ ενδιαφέροντα αυτά που είχε να πει.
— Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με το κομμάτι των εικονογραφήσεων;
Ζωγράφιζα όλη μου τη ζωή. Από μικρή ηλικία μου άρεσαν τα εικαστικά και έκανα την πλειοψηφία των εργασιών για το σχολείο μόνη μου, σε αντίθεση με τους συμμαθητές μου. Ακολουθούσα πιστά το παράδειγμα του παππού μου, που έχει επίσης εξαιρετικές ικανότητες στη ζωγραφική και στην καλλιγραφία. Μέχρι συγκεκριμένη ηλικία αντιμετώπιζα τη ζωγραφική ως χόμπι και δεν αφιέρωνα αρκετό χρόνο για εξάσκηση. Στα 15-16 μου αποφάσισα να πάρω στα σοβαρά την ενασχόληση μου. Τότε ήταν που πήρα συνειδητοποιημένη απόφαση να ασχοληθώ με ζωγραφική.
— Τι σε εμπνέει να δημιουργήσεις;
Έχω περιτριγυρίσει τον εαυτό μου από πράγματα που με εμπνέουν, στο Ιντερνέτ φυσικά με μεγαλύτερη επιτυχία. Στη ζωή δύσκολα διαγράφεται κάτι που δεν σε ενδιαφέρει. Σε διάφορα social media, κυρίως Twitter και Instagram, ακολουθώ ζωγράφους που με εμπνέουν τα έργα τους. Επίσης ακολουθώ πάρα πολλές ακτιβίστριες, φωτογράφους και απλούς ανθρώπους, με content που μπορεί να μου δημιουργήσει έμπνευση.
— Θεωρείς την τέχνη σου επαναστατική;
Δεν θα χαρακτήριζα έτσι τα έργα μου, γιατί έχουν γίνει πλέον κομμάτι της καθημερινότητάς μου και είναι περισσότερο ρουτίνα, παρά εκδήλωση επανάστασης. Η τέχνη μου πρωτίστως είναι για ανθρώπους που κατά βάση έχουν ίδιες ιδέες και απόψεις για την κοινωνία. Δεν προσπαθώ να μεταπείσω κανέναν και οι δυναμικές δηλώσεις είναι ελάχιστες. Η τέχνη μου εξυπηρετεί άλλους σκοπούς. Θέλω να γεμίζει τους ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με αυτήν, να νιώθουν ότι δεν είναι μόνοι στον αγώνα τους. Και αν αυτό είναι κομμάτι επανάστασης κάποιου, θα το δεχτώ.
— Αυτοπροσδιορίζεσαι ως φεμινίστρια καλλιτέχνις, αισθάνεσαι καθόλου να σε περιορίζει ο τίτλος;.
Καθόλου. Αν δεν ήμουν φεμινίστρια, δεν θα έβλεπα έτσι τον κόσμο, θα ήταν τελείως διαφορετική η τέχνη μου. Αντιθέτως περιοριζόμουν όταν δεν είχα φεμινιστικές απόψεις. Περιοριζόμουν στο τι είναι όμορφο και τι όχι, αν αυτή η πόζα είναι σωστή, αν το πρόσωπο τηρεί αναλογίες. Δεν υπήρχε η διαφορετικότητα, δεν απεικόνιζα ζωντανούς ανθρώπους γιατί δεν ταίριαζαν στα στάνταρ της ομορφιάς. Αυτό περιορίζει, όχι ο φεμινισμός.
— Τι απαντάς σε όσους ισχυρίζονται ότι το κίνημα body positivity προωθεί την παχυσαρκία και την υποκρισία;
Το κίνημα body positivity είναι πολιτικό κίνημα, που έχει σκοπό να καταπολεμήσει τις διακρίσεις με βάση το σώμα ώστε να γίνει αποδεκτό το φυσικό σώμα. Γύρω μας υπάρχουν χιλιάδες άνθρωποι που δεν ταιριάζουν στα στάνταρ ομορφιάς και δέχονται διάφορα είδη διάκρισης λόγω αυτού, ξεκινώντας από τη δυσκολία να βρουν ρούχα κατάλληλου μεγέθους, μέχρι την ιατρική υποκρισία που έχει αρνητικές συνέπειες για την υγεία τους.
Το κίνημα αυτό δεν είναι για την αγάπη προς το σώμα σου, που είναι πολύ καλό και θεμιτό. Είναι εδώ για νομιμοποιήσει τα περιθωριοποιημένα σώματα. Να δώσει φωνή στους ανθρώπους να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους και να απαιτήσουν αλλαγές. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να σε υποβιβάζει λόγω του σώματος σου. Δεν αφορά κανέναν το πώς είσαι και τι κάνεις με το σώμα σου. Η ίδια η κοινωνία δεν θα αλλάξει αν δεν μιλήσουμε. Και το κίνημα αυτό αναγνωρίζει την ύπαρξη αυτού του είδους περιθωριοποίησης και βοηθάει τους ανθρώπους να παλεύουν για τα δικαιώματα τους, τόσο στο κοινωνικό επίπεδο, όσο και στο νομικό επίπεδο.
— Στις εικονογραφήσεις σου απεικονίζονται γυναίκες με το σώμα τους στη φυσική του μορφή. Εσύ πώς νιώθεις με την εικόνα σου;
Πώς κατάφερες να αποτινάξεις από πάνω σου τις κοινωνικές νόρμες και να το αγκαλιάσεις; Δεν είναι εύκολη δουλειά να αγαπήσεις το σώμα σου, πόσο μάλλον να το δεχτείς. Γιατί το σώμα δεν είναι μόνο η εμφάνιση, αλλά και η σωματική και ψυχική υγεία. Είχα γεννηθεί με καταρράκτη, αλληθωρίζω, έχω προβληματικό δέρμα και άλλα πολλά. Τα μάτια μου είχαν περάσει από δύσκολες εγχειρίσεις και δεν έχουν την καλύτερη απόδοση. Σε γενικές γραμμές την περισσότερη ώρα της ημέρας έχω καλή σχέση με το σώμα μου, αλλά υπάρχουν στιγμές που θα θυμώσω ή θα στεναχωρηθώ με αυτό που βλέπω ή νιώθω. Η τέχνη μου και οι άνθρωποι που με περιτριγυρίζουν, όμως, με κάνουν πιο δυνατή.
— Τι θέλεις να αισθάνονται οι θεατές κοιτώντας τα έργα σου;
Ότι είμαι υπαρκτή. Ότι έχω το δικαίωμα να υπάρχω, να διεκδικώ τη θέση μου και ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι σαν εμένα, δεν είμαι μόνη σε αυτό τον αγώνα.
— Υπάρχουν περιπτώσεις γυναικών που έχουν ενδυναμωθεί από τα έργα σου;
Είναι ιδιωτικές περιπτώσεις. Δεν ξέρω αν θα μπορέσω να θυμηθώ κάποια συγκεκριμένη ιστορία. Αλλά θυμάμαι το πρώτο μήνυμα που έλαβα, ήταν από μια κοπέλα που μου είπε ότι επιτέλους βρήκε θάρρος να υπερασπιστεί το σώμα της απέναντι στο αγόρι της, που τη μείωνε σε καθημερινή βάση. Η ίδια είχε ενδυναμωθεί από τα έργα μου και από ό,τι θυμάμαι στη συνέχεια, χώρισε με εκείνο το αγόρι. Το μήνυμα της ήταν πολύ πιο δυνατό από ό,τι το περιγράφω τώρα, μπορώ να πω ότι σχεδόν έκλαιγα όταν το διάβασα. Δεν πίστευα ποτέ ότι με τα έργα μου μπορώ να δώσω τόση δύναμη σε κάποιον.
— Τι είναι ομορφιά για σένα; Πού την εντοπίζεις;
Τυχαίνει να χρησιμοποιώ τη λέξη «ομορφιά» κυρίως λόγω συνήθειας. Προτιμώ να μιλάω για την ομορφιά με ανθρώπους πολύ κοντινούς. Γιατί αντιλαμβάνομαι την σημασία της λέξης για το ευρύ κοινό. Γι’ αυτό για μένα η ομορφιά συνδέεται περισσότερο με συναισθήματα που μου προκαλεί κάποιος παρά με εμφανισιακά στοιχεία. Μ’αρέσει να κοιτάω τους ανθρώπους, μ’αρέσει να βλέπω συνδυασμούς χρωμάτων, ρούχα, φαγητά, ζώα, κτίρια, μπορώ να νιώσω όμορφα για πολλά πράγματα, αλλά μέσα από το δικό μου, διαφορετικό φίλτρο.
— Οι χαρακτήρες που ζωγραφίζεις είναι φανταστικοί ή υπάρχουν στην πραγματικότητα; Εμφανίζεσαι και εσύ στα έργα σου;
Νομίζω είμαι παρούσα σε όλα τα έργα, μπορώ να εντοπίσω μια ομοιότητα με τους περισσότερους χαρακτήρες. Ζωγραφίζω συχνά φίλους μου ή άλλες ακριβίστριες (και φυσικά και τους πελάτες μου). Αλλά τις περισσότερες φόρες είναι χαρακτήρες από το κεφάλι μου είτε άγνωστοι άνθρωποι γύρω μου.
— Πόσα συχνά συναντάς μισογυνισμό και σεξισμό; Πού εντοπίζεις περισσότερες σεξιστικές συμπεριφορές, στην Αγγλία ή στην Ελλάδα;
Είναι δύσκολο να συγκρίνω, γιατί το περιβάλλον στον οποίο βρίσκομαι στην Αγγλία είναι καθαρά ακαδημαϊκό. Οι άνθρωποι που με περιτριγυρίζουν εδώ έχουν κοινωνιολογικό υπόβαθρο και μοιράζονται κοινές απόψεις πάνω στα ζητήματα που πραγματεύεται ο φεμινισμός. Ήταν ευχάριστη έκπληξη όταν οι καθηγητές συζήτησαν για τον φεμινισμό και δήλωσαν ότι ανήκουν σε αυτό το κίνημα. Δεν υπήρξε ούτε ένας που δήλωσε το αντίθετο. Μου δημιουργείται ένα παράξενο αίσθημα ελευθερίας.
Όταν με ρώτησαν πρώτη φορά τι έργα κάνω, δεν δίστασα να πω ότι κάνω φεμινιστικά έργα. Σε καθημερινή βάση θα έλεγα ότι η αναλογία σεξισμού είναι περίπου ίδια με την Ελλάδα. Απλά στην Αγγλία εγώ δεν φοβάμαι να μιλήσω και να δηλώσω τη στάση μου. Στην Ελλάδα δεν έχω ούτε διάθεση ούτε δύναμη πολλές φορές να συζητήσω για φεμινισμό με ανθρώπους που ξέρω εξ αρχής ότι έχουν διαφορετικές απόψεις. Μπορώ να πω ότι κουράστηκα, πάρα έχασα ελπίδα κάτι να αλλάξει. Απλώς νιώθω ότι η ελληνική κουλτούρα έχει σεξισμό σε πιο βαθιά έμφυτη μορφή και είναι δύσκολο να ξεριζωθεί όταν παλεύεις μόνη σου.
— Πώς είναι η ζωή σου στο εξωτερικό;
Η ρουτίνα περιορίζεται στις σπουδές και τη δουλειά, η ζωή μου στην Αγγλία είναι πιο γεμάτη από επαγγελματική άποψη. Βρίσκω την Αγγλία πολύ φιλική χώρα, έχω γνωρίσει απίστευτα υπέροχο κόσμο, ειδικά οι καθηγητές είναι καταπληκτικοί. Υπάρχει πολλή υποστήριξη από πλευράς τους. Μ’ αρέσει στην Αγγλία το δημόσιο, το πόσο οργανωμένα είναι όλα, δεν νιώθω ότι σπαταλάω το χρόνο μου.
Η Ελλάδα μου λείπει κυρίως επειδή έχω αφήσει τους ανθρώπους που αγαπάω. Ορισμένες φόρες μου λείπει και η ίδια η χώρα. Κάποιες στιγμές, η κρύα φιλικότητα των Άγγλων γίνεται ανυπόφορη. Έχω συνηθίσει σε πιο έντονους συναισθηματικά ανθρώπους – με την καλή και την κακή έννοια.
— Ποια είναι η τελευταία εικονογράφηση που έκανες;
Η τελευταία ήταν πορτρέτο της Φρίντα Κάλο (πόσο κλισέ, έτυχε τώρα). Αυτή η γυναίκα πάντα με ενέπνεε, ως προσωπικότητα και με τα έργα της.
— Βιοπορίζεσαι αποκλειστικά από την τέχνη σου;
Κατά μεγάλη βάση ναι. Οι καθημερινές μου ανάγκες καλύπτονται από τις δουλειές μου που προωθώ ή πουλάω μέσω Instagram. Δέχομαι ωστόσο και υποστήριξη από τη μαμά μου και τον πατριό μου.
— Σκοπεύεις να γυρίσεις και να εργαστείς μόνιμα στην Ελλάδα;
Μόνιμα ποτέ. Εξάλλου οι σπουδές μου δεν αναγνωρίζονται στην Ελλάδα παρά μόνο στο εξωτερικό.
— Όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες διατηρούν ιντερνετικό «μαγαζί». Εσένα πόσο σε έχουν βοηθήσει τα social media να αναδείξεις τη δουλειά σου; Μπορεί όντως το Instagram να αποφέρει χρήματα;
Το να προωθείς στο Instagram τα έργα σου είναι σκληρή δουλειά. Το Instagram από μόνο του δεν είναι φιλική πλατφόρμα για μικρούς και ανεξάρτητους επιχειρηματίες, όπως εγώ. Ο αλγόριθμος δεν βοηθάει καθόλου, όλη την ώρα κρύβει τα ποστ σου, σε περιορίζει. Είναι σημαντικό να καταλαβαίνουμε ότι το Instagram θέλει να βγάλει χρήματα από εμάς και ακολουθεί διάφορες στρατηγικές για να εξαναγκαστούμε να πληρώσουμε διαφήμιση.
Παρόλα αυτά αισθάνομαι τυχερή. Έχω υπέροχο κοινό, το οποίο με προωθεί και με βοηθάει να αποκτώ μεγαλύτερη πελατεία. Όπως είπα, μου είναι αρκετό αυτό που βγάζω, δεν εξαρτώμαι πλήρως από το Instagram. Ωστόσο, έχω ζωντανά παραδείγματα που κατάφεραν να το κάνουν βασική δουλειά τους και τους θαυμάζω για τη δημιουργικότητα και την ενέργεια που έχουν.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
très bon! 🙂
Είναι υπέροχη!