Ξεκινώ το δεύτερο άρθρο για την επιμέλεια των παιδιών σε περίπτωση διάστασης ή διαζυγίου (για τα τέκνα εκτός γάμου θα επανέλθω σε άλλο άρθρο) με ένα αγαπημένο μου ποίημα του Χαλίν Γκιμπράν το οποίο με εκφράζει και νομίζω εξηγεί γιατί οι γονείς δεν πρέπει να βλέπουν τα παιδιά κτητικά. Η κτητικότητα αυτή οδηγεί κατά τη γνώμη μου σε δικαστικές διαμάχες, που ενδέχεται να πληγώσουν τα παιδιά του ζευγαριού ανεπανόρθωτα:
“Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
είναι οι γιοι και οι κόρες
της λαχτάρας της Ζωής για Ζωή.
Δημιουργούνται μέσα από εσένα,
αλλά όχι από εσένα.
Και αν και βρίσκονται μαζί σου, δεν σου ανήκουν.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου,
αλλά όχι τις σκέψεις σου.
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να προσπαθήσεις
να τους μοιάσεις αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα.
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε στα όνειρα σου.
Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω
ούτε ακολουθεί
στο δρόμο του το χθες.
Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους,
αλλά όχι και στις ψυχές τους.
Είσαι το τόξο από το οποίο
τα παιδιά σου σαν ζωντανά βέλη
ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.
Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς
προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με την δύναμή του
τα βέλη μπορούν να πάνε γρήγορα
και μακριά.
Ας χαροποιεί τον τοξότη
ο κομπασμός του.
Αφού ακόμα και αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το τόξο που μένει στάσιμο”.
Με την πρώτη προσέγγιση αυτού του θέματος που κατά την άποψή μου πρωτίστως είναι κοινωνικό και δευτερευόντως νομικό, προσπάθησα να καταδείξω μια στροφή της νομολογίας (δηλαδή των αποφάσεων των δικαστηρίων), με την οποία καταδεικνύεται ότι πλέον τα ελληνικά δικαστήρια αποφασίζουν με βάση το συμφέρον του τέκνου και όχι με βάση κοινωνικά πρότυπα και στερεότυπα, όπως είναι λ.χ. καλή μαμά και αδιάφορος μπαμπάς. Το δικαστήριο λοιπόν αποφασίζει με βάση το συμφέρον του ανήλικου τέκνου σεβόμενο την ισότητα μεταξύ των γονέων οφείλει δε να μην κάνει διακρίσεις εξαιτίας του φύλου, της φυλής, της γλώσσας, της θρησκείας, των πολιτικών ή όποιων άλλων πεποιθήσεων, της ιθαγένειας, της εθνικής ή κοινωνικής προέλευσης ή της περιουσίας σύμφωνα με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο.
Σε κάθε περίπτωση νομίζω ότι τα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών χωρών δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην Ελλάδα και μια άνευ όρων μεταφορά τους θα οδηγούσε σε αποτυχία. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ούτε η κουλτούρα ούτε το κοινωνικό κράτος της Σουηδίας και κατά συνέπεια το σουηδικό μοντέλο δεν μπορεί να εφαρμοστεί αυτούσιο. Για να γίνω πιο κατανοητή πάρα πολλά δικαστήρια που αφορούν την επιμέλεια των τέκνων έχουν ως αντικείμενο την ονοματοδοσία του παιδιού. Το ζευγάρι δεν μπορεί δηλαδή να συμφωνήσει για το όνομα του παιδιού και για αυτό το λόγο καταφεύγει στο δικαστήριο για να το επιλύσει κάποιος τρίτος. Είναι δε σύνηθες ο πατέρας να το φωνάζει με διαφορετικό όνομα από αυτό που χρησιμοποιεί η μητέρα χωρίς και οι δύο να μπορούν να αντιληφθούν τα προβλήματα που δημιουργούν στο τέκνο τους. Από αυτό το συγκρουσιακό επίπεδο δεν νομίζω ότι είναι εύκολη η μετάβασή μας στο σουηδικό μοντέλο, που προϋποθέτει άλλο επίπεδο κατανόησης. Αν εφαρμοστεί μεγαλύτερα προβλήματα θα δημιουργήσει από αυτά που θα επιλύσει. Ενδεικτικά, η λύση τα παιδιά να μένουν σε ένα σπίτι και να πηγαινοέρχονται οι γονείς, δεδομένης και της επικρατούσας οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα, είναι κατά την άποψή μου ανέφικτη. Επίσης για να μένουν ανά εβδομάδα τα παιδιά σε κάθε γονέα αυτό συνεπάγεται ότι οι γονείς μένουν κοντά και δεν δημιουργείται πρόβλημα ως προς τη σχολική μονάδα που πάνε τα τέκνα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το επονομαζόμενο “οικογενειακό δίκαιο” είναι στενά συνυφασμένο με την δομή της κοινωνίας καθώς ρυθμίζει τις σχέσεις που απορρέουν από την οικογένεια. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι σχετικά πρόσφατα μεταρρυθμίστηκε με αρκετές αντιδράσεις.Κοινή επιμέλεια ναι αλλά προσαρμοσμένη στην ελληνική κοινωνία και τις ιδιαιτερότητές της χωρίς μεταφορά αυτούσιων ξένων προτύπων.
Κατά τη γνώμη μου τα ζευγάρια οφείλουν να ρυθμίζουν μεταξύ τους τα θέματα επιμέλειας και μόνο εάν υπάρχουν έντονες και δυσεπίλυτες διαφωνίες να καταφεύγουν στη δικαιοσύνη. Σε περίπτωση προσφυγής σε αυτή νομίζω ότι πρέπει με νομοθετική ρύθμιση να δίδεται η επιμέλεια από κοινού και στους δύο γονείς και μόνο αν ο ένας είναι ακατάλληλος να αποκλείεται. Παράλληλα θα πρέπει να δημιουργηθεί ειδική υπηρεσία στελεχωμένη από κοινωνικούς λειτουργούς και ψυχολόγους, οι οποίοι θα βοηθούν στην από κοινού άσκηση της επιμέλειας τους δύο γονείς εφόσον το επιθυμούν.
Ακολουθήστε την Α,ΜΠΑ; στο Google News
